Yunanistan’daki kriz fıkralarına her gün bir yenisi ekleniyor. Bu kadar sıkıntılı bir dönemde insanın espri yapabilmesi bile güzel bir şey. Aslında Yunanların çilesi daha da artacak. Hafta başından itibaren Yunanistan’da hayat pahalılığı artıyor. Kreditörlerinin baskısıyla karara bağlanan temel gıda maddeleri ile bazı hizmetlerden kesilen katma değer vergisi zammını Tsipras hükümeti geçen hafta hararetli tartışmaların ardından meclisten geçirmeyi başarmıştı.
Pirinç, makarna, ekmek, sosis, kahve, çay şeker ve diğer gıda maddelerinden artık yüzde 23 oranında katma değer vergisi kesilecek. Hükümet devletin gelirlerini arttırma arayışında. Sadece ekmek ve unlu mamullerden alınacak katma değer vergisinin hazineye yılda 54 milyon Euro kazandırması bekleniyor. Tabii, artan fiyatlar yüzünden tüketimin azalmaması şartıyla.
Tahmin yapmak zor
Evdeki hesap çarşıya uyacak mı? İktisat profesörü Panagiotis Petrakis piyasanın, tahminde bulunmaya imkân tanımayacak kadar zor ve karmaşık bir görünüm arz ettiğini söylüyor. Petrakis vergi zammının kıska vadede vergi gelirlerinin artmasına yarayabileceği, orta vadede ise resesyona yol açabileceği ve iki ihtimalin birbirinden ayrılamayacağı görüşünde. Kesin tahminde bulunmanın mümkün olmadığını belirten Petrakis, tüketicinin hiçbir tahmin şemasına uymayan bir ekonomik tutum içinde olduğunu sözlerine ekledi.
Yunan profesör bankaların kapalı kalmasıyla ilgili olarak ta Deutsche Welle'ye şunları söyledi: “Çoğu Yunan tasarrufunu tamamen kaybedebileceği endişesiyle daha çok tüketti ve elektronik ödeme yaptı. Ekonomik durum bu kadar kötüyken bazı ürünlerde talebin azalmayıp aksine artmış olması gerçekten ilginçtir.”
Hanelerin masrafı artıcak
Atina'daki perakendecilik araştırma enstitüsü, vergi zamlarının yılda hane başına 157 Euro'luk ek gider anlamına geldiğini hesaplamış. Lokanta ve otelcilik gibi taksi ücretleri de artacak. Küçük işletmelerin peşin vergi yükü artacak ve yüksek gelir grupları yıl başından bu yana geçen süreyi de kapsayacak şekilde dayanışma vergisi ödeyecek.
Uzmanların çoğunluğu vergi zammının devletin gelirlerini arttırmayacağı ve resesyon eğilimini güçlendireceği görüşünde. İktisatçı Michalis Argyrou bir televizyona verdiği demeçte artan vergilerin ekonomiyi kaynak kaybına uğratacağını ve resesyonu azdıracağını söyledi. Artan vergi yükünün ancak artan yatırımlarla dengelenebileceğini belirten Argyrou yatırımların ise etkisini ancak orta vadede gösterebileceğini ve yatırımcıya güvenebileceği oyun kurallarının sunulması gerektiğini ifade etti. Yunan iktisatçı, “Her şeyden önce hukuk güvenliği, kamu idaresinin ıslah edilmesi ve iflas hukukunun yeniden düzenlenmesi gerekir. Halkın gelecek için iyimser beklentiler içinde olmasını sağlamak hükümetin görevidir”, dedi.
Adaların vergi imtiyazı kalkıyor
Yunan hükümeti ek yardım için alacaklılarıyla yaptığı pazarlık sırasında kırmızı çizgilerinden birini daha feda ederek adalarda uygulanan vergi kolaylıklarını kaldırdı. Nakliyenin masraflı olması nedeniyle Yunan adalarında yüzde otuz oranında indirimli satış vergisi tahsil edilmekteydi. Bu imtiyaz ekim ayında kalkacak. Profesör Petrakis yılda 2,2 milyar Euro'yu bulması beklenen katma değer vergisi tahsilatının gerçekleşebilmesi için adalara uygulanan kolaylığı kaldırmak zorunda kalındığını belirtti. Uzmanlara göre ek vergiler nedeniyle adalardaki hayat pahalılığı yüzde on iki oranında artacak.
Üç haftadır kapalı olan Yunan bankaları hafta başında yeniden açıldı. Ancak bankaların kepenk kaldırması sadece sembolik anlam taşıyor. Sermaye hareketlerindeki kontroller ve para çekme üst limiti yürürlükte kalacak. Vadeli tasarruflar bozdurulup nakit paraya çevrilemeyecek.