Birleşmiş Milletler (BM) 40 yılı aşkın bir süredir Kıbrıs sorununun çözümü için çaba gösteriyor. İsviçre’nin Mont Pelerin kentinde bu ay içinde yapılan görüşmeler, sorunun çözümüne ilişkin umutları güçlendirdi.
Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kotzias Alman Haber Ajansı dpa’ya verdiği mülakatta, “Kıbrıs sorununun çözülmesini istediklerini” vurguladı. Ancak sorunun Ada’daki Türk askeri varlığı olduğunu vurgulayan Kotzias şunları söyledi: "Sorun nedir? Sorun Ada’nın kuzeyinin Türk ordusu tarafından işgal edilmesidir. Kıbrıslı Türklere azami güvenliği sağlayacak ve Kıbrıslı Rumlara da mümkün olan en üst düzeyde güvenlik oluşturacak bir çözüm bulmamız gerekiyor. Kıbrıs, egemen, Avrupa Birliği (AB) ve BM’nin üyesi bir devlet olmalı. Yani; Türk ordusu Ada’yı terk etmeli. Türkiye’nin müdahale hakkının olmaması gerekiyor. Garantör güçler sistemi de kaldırılmalı.”
Atina’nın Ada’da “garantör güçler istemediğini” vurgulayan Dışişleri Bakanı Kotzias, Yunanistan’ın da garantör olmak istemediğini söyledi. Üçüncü bir ülkenin müdahale hakkının uluslararası hukuka ve BM kararlarına aykırı olduğunu hatırlatan Kotzias, bu nedenle bir öneri getirdiğini belirtti. Kotzias önerisini şu sözlerle dile getirdi: “Barış, işbirliği ve güvenlik için bir sözleşme. Bu şekilde Türkiye, Kıbrıs ve Yunanistan terörizm veya organize suçlar gibi tehlikelere karşı ortaklaşa bir tutum izleyebilir.”
“Türkiye garantör güç olma hakkında ısrar ederse ne olacak” şeklindeki soruyu ise Kotzias şöyle yanıtladı: “Garantör güçler ile akılsızca davranılmış olunur. Örneğin Rusya da gelip, Baltık ülkelerindeki Rusça konuşan halklar için müdahale hakkı istiyorum diyebilir. Böylelikle Pandora'nın kutusu açılır. Bunun yanı sıra egemenliğe sahip bir Kıbrıs'a ihtiyacımız var. Aksi takdirde, Türkiye garantörlük hakları sayesinde AB'ye ilişkin konularda da söz hakkına sahip olabilir.
Ada'daki Türk askeri varlığı
Kıbrıs'taki sorunun Türk askerinin işgali olduğunu savunan Yunanistan Dışişleri Bakanı Kotzias, Türkiye’nin Kıbrıs’tan çekilmeyeceği yönündeki açıklamasının hatırlatılması üzerine ise şunları söyledi: “Eğer bir sorunu çözmek istiyorsak, bunun nedenlerini ortadan kaldırmamız lazım. Ne hakkında tartışıyoruz? Sorun, Kuzey Kıbrıs’ın gayrimeşru bir şekilde işgal edilmiş olması. Umarım Türkiye, Kıbrıs sorununun çözümünün kendi yararına da olduğunu anlar. Zira Türkiye şimdiye kadar Kıbrıslı Türkleri koruma isteğiyle bölgedeki jeopolitik hırslarını birbirine karıştırıyor. Ama bu görüşmelerdeki mesele değil.”
Ada halklarının hakları nasıl garanti altına alınacak?
Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kotzias, Ada’daki halkların haklarının garanti altına alınması için federal bir sistem üzerinde çalışıldığını hatırlatarak, “her iki halkın da eşit haklara sahip olacağını” vurguladı. “Kıbrıslı Türklerin siyasi açıdan tamamen eşit haklara sahip olacağını” belirten Kotzias, bütün önemli konularda “veto haklarının” olacağını kaydetti. En yüksek mahkemenin de, her iki halkın dörder temsilcisinden oluşacağını söyleyen Kotzias, “bu eşitlik, normal bir devletten çok daha fazla” dedi. Kıbrıslı Türklerin kendi eyaletlerinde yaşayacağını ve güvenliklerini kendilerinin sağlayacağını belirtti. “Federal bir polisin” de olacağını kaydeden Kotzias, bu polis gücünün yarısını Kıbrıslı Türklerin, diğer yarısını da Kıbrıslı Rumların oluşturacağını söyledi.
© Deutsche Welle Türkçe
dpa, JD/BS