Avrupa Parlamentosu (AP) seçim sonuçları Avrupa Birliği ülkelerindeki aşırı sağın yükselişte olduğunu gösterdi.
Bu sonuç, AB halklarının genel olarak göçmen akınından duydukları endişenin bir aynası olarak algılandı.
Başka önemli bir sonuç, AB seçimlerine katılım oranının yüzde 51 olması.
Bu da AB halklarının yüzde 40’nın sistemdeki siyasi partilere ve siyasetçilere sırtını döndüğünü gösterdi.
AB içindeki aşırı sağın yükselişe geçmesine rağmen liberallerin ve sol eğilimli partilerin hala AP’nin bel kemiğini olduğunu da ortaya çıkardı.
Bu durumda, eğer Avrupa’nın siyasi partileri ve siyasetçileri, halklarının gittikçe artan şikayetlerini ciddiye almamaya devam ederse, aşırı sağ ve aşırı milliyetçilerin yarın öbür gün –Fransa örneği gibi- tüm AB ülkelerini saracağına dikkati çeken yorumlar yapılıyor.
Yunanistan’da beklenen olmadı
AP seçimlerinin Yunanistan ayağında da iktidar partisi muhafazakar Yeni Demokrasi Partisi (YDP) ile ana muhalefet radikal sol SYRİZA partisinde hayal kırıklığı uğrattı.
YDP lideri ve Başbakan Kiryakos Miçotakis bu seçimlerde yüzde 28.3 alarak partisi için hedeflediği yüzde 33 çıtasının altında kaldı.
YDP, geçen yıl yapılan genel seçimlerde yüzde 41 ile iktidardaki yerini korumuş; 2019’da yapılan AP seçimlerinde ise yüzde 33 oyla birinci gelmişti.
Ancak aynı hayal kırıklığı ana muhalefet partisi SYRİZA’da da yaşandı.
Stefanos Kassalakis liderliğindeki SYRİZA, bu seçimlerde yüzde 14.9’da kaldı. Oysa Kasselakis geçen yılki genel seçimlerde SYRİZA’nın aldığı yüzde 17.7’nin üzerinde bir oyu hedefliyordu.
Ana muhalefet partisi olmayı hedefleyen sosyalist PASOK ise ancak yüzde 12.8’de kaldı ve 3. büyük parti durumundaki konumunu korumakla yetindi.
Katılım oranı düşük oldu
Mağlupların arasında kuşkusuz , ancak yüzde 40’larda kalan katılım oranı oldu.
Geçen yılın genel seçimlerinde 6 milyon seçmen oy kullanmışken; bu AP seçimlerinde oy kullanan seçmenlerin sayısı 4 milyonu buldu. Yani geçen yıla oranla 1 milyon seçmen sandık başına gitmedi.
Yapılan tahminlere göre, sandık başına gitmeyenlerin büyük bir çoğunluğunu geçen yıl YDP’ne oy verenler oluşturdu.
Bu seçimlerde “hayat pahalılığına karşı hiçbir önlem alınmadığı” gerekçesiyle Miçotakis hükümetine bir “mesaj” vermek isteyen YDP seçmenlerinin “başka partilere oy vermektense sandık başına hiç gitmemeyi” tercih ettikleri tahmin ediliyor…
Aşırı sağcılar yükselişte
Bu seçimlerin Yunanistan’daki galipleri de -AB genelinde olduğu gibi- yükselişe geçen aşırı sağ eğilimli partiler oldu.
Aşırı sağcı Helen Çözümü “EL.LYSİ” bu seçimlerde adeta bir oy patlaması yaşarcasına yüzde 9.3 alarak yüzde 9.2’de kalan geleneksel Komunist Partisi (KKE)nin bile önüne geçmeyi başardı.
Yüzde 3 barajının hemen üstünde ve hemen altında kalan aşırı sağ ve milliyetçi oyların toplamının yüzde 20’lere dayanmış olması, geri kalan liberal ve sol eğilimli partileri endişelendirdi.
Hali hazırda radikal sol SYRİZA’nın bazı üyeleri, sosyalist PASOK ve geri kalan sol eğilimli partilerle ortak bir siyaset aranması amacıyla biraraya gelmeyi düşünmeye başladı.
SYRİZA’nın ABD eğitimli armatör lideri Kasselakis’i “yetersiz” bulan ve üstelik partinin ”sol çizgisinden uzaklaştığına” inananların diğer sol eğilimli partilerle birleşmeyi öngören bu düşünceleri parti içinde homurdanmalara yol açıyor.
720 sandalyelik AP’ye 21 parlamenter gönderme hakkına sahip Yunanistan, bu seçim sonuçlarına göre: YDP 7; radikal sol SYRİZA 4; PASOK 3; aşırı sağcı ELYSİ 2; Komunist KKE 2; Hıristyan Demokratlar (NİKİ)1; sol eğilimli “Özgürlük Seyri” partisi 1 ve aşırı sağ “Mantığın Sesi” partisi 1 parlamenter gönderecek.
Bu arada YDP’den aday gösterilen ve seçilen 7 parlamenterin arasında Arnavutluk’taki Yunan azınlığının Belediye başkanı Fredy Begleris de var.
Arnavutluk’ta “adı yolsuzluklara karıştığı” gerekçesiyle suçlanarak Arnavutluk makamlarınca cezaevine sevkedilen Begleris’in YDP’den AP adayı gösterilmesi ve parlamenter olarak seçilmesi Atina ile Tiran arasındaki ilişkileri daha da gerginleştireceği öne sürülüyor.