Ağır borç yükü altındaki Yunanistan sekiz yıl sonra yeniden dış yardım almadan ayakları üzerinde durmayı deneyecek. Yunanistan'a 2010 yılından bu yana üç ayrı yardım programı uygulayan Avrupa İstikrar Mekanizması (AİM) yardım defterini kapattı. Piyasaların önümüzdeki aylarda nasıl tepki göstereceği merak konusuyken, Yunanistan'da iktidarda yer alan SYRIZA hükümetinin ilk maliye bakanı olan Yannis Varoufakis, ülkede krizin deva mettiği kanaatinde. Varoufakis, Yunanistan'ın aynı noktada, aynı kara delikte bulunduğunu ve sürekli batmakta olduğunu kaydetti.
Yunanistan'ın yeniden yardım almadan mali bakımdan ayakta kalacağına inanan Euro Bölgesi Başkanı Mario Centeno, sekiz yıl önce başlatılan yardım ve reform programlarıyla ekonomik büyümeye elverişli bir zemin hazırlandığını söyledi. Centeno, "Beklediğimizden çok daha uzun sürdü ama başardık. Yunan ekonomisi büyüyor, bütçe ve dış ticaret fazla veriyor, işsizlik sürekli düşüş gösteriyor” dedi.
Varoufakis: Kriz devam ediyor
Eski Yunanistan Maliye Bakanı Yanis Varufakis ise ülkesinin henüz mali krizden kurtulduğu kanaatinde değil. Varufakis Alman Bildgazetesine yaptığı açıklamada "Yunanistan'ın aynı noktada, aynı kara delikte bulunduğunu ve sürekli batmakta olduğunu" belirtti ve "bunun alacaklıların dikte ettirdiği reformların yatırım ve tüketimi engellemesinden kaynaklandığını" söyledi. Varufakis, "devletin iflastan kurtarılamadığını, hanelerin fakirleştiğini, iflasların devam ettiğini ve milli gelirin yüzde 25 oranında düştüğünü" de sözlerine ekledi.
Alman Sanayiciler Birliği, Yunanistan'ın Alman şirketleri için cazip pazar haline geldiği görüşünde. Birliğin genel direktörü Joachim Lang, "yardım programının başarıyla tamamlanmasının Yunanistan ve bütün Avrupa Birliği için olumlu bir sinyal olduğunu" ve "Yunanistan'ın sekiz yıllık bir aradan sonra yeniden kendi ayakları üzerinde durabilecek duruma geldiğini" söyledi.
Avrupa Birliği ve Uluslararası Para Fonu, borç ödeyemez duruma düşen Yunanistan'a 2010 yılından bu yana elverişli şartlarla 289 milyar euroluk kredi açarak devlet iflasının önlenmesini sağlamıştı. Karşılığında Yunanistan ücretlerin düşürülmesini de öngören ağır reformlara sadık kalma taahhüdünde bulunmuştu. Bu sayede Yunanistan'ın Euro Bölgesi'nden ayrılması önlenebilmiş ve birçok Avrupa bankası da batmaktan kurtarılmış oldu. Yunanistan'a verilen kredilerin büyük bölümü Avrupa bankalarının alacaklarına mahsup edildi.
Yunanistan'ın bundan böyle sermaye piyasasında nasıl borçlanacağı merak konusu. Derecelendirme şirketlerinin kredi notunu yükseltmesi Yunanistan'ın daha ucuza borçlanabileceği anlamına geliyor. Bir ay önce yüzde 3,8 olan on yıl vadeli devlet tahvili faizleri geçen hafta yüzde 4,3'e kadar yükselmişti. Haziran ayında istikrar mekanizmasının 15 milyar euroluk kredi dilimini de serbest bırakmasıyla Yunanistan iki yıl daha rahat nefes alabilecek duruma gelmişti.
Yunanistan'ın yardım karşılığında başlatmak zorunda kaldığı reformlar ve sıkı tasarruf programı ülkenin ekonomik gücünü oldukça zayıflattı. Halk ekonomik istikrarın yerine geldiğini hissetmiyor. Gelirler dörtte bir oranında azaldı. Her beş Yunandan biri işsiz. Aralarında hekim ve mühendislerin de bulunduğu iyi eğitimli 400 bin genç ülkeyi terk etti. Borç stoku Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla'nın yüzde 180'ini buluyor.
Euro Bölgesi'nin sıkı denetimi altındaki Yunanistan'ın borçlanma kolaylıklarından yararlanabilmesi için 2022 yılına kadar faiz dışı fazlayı yüzde 3,5'a çıkarması gerekiyor. Uzmanlar, Yunanistan'ın 2060 yılına kadar istenen asgari yüzde 2,2 oranındaki faiz dışı fazlaya ulaşmasının zor olduğunu belirtiyor.