31 Mart yerel seçimleri, hem yurt çapındaki sonuçları hem de İstanbul'la ilgili yaşanan tartışmalar nedeniyle Türkiye tarihinin en önemli seçimlerinden biri oldu.
Seçim takvimi kilit tarihler üzerinden ilerledi ve ilerlemeye devam ediyor.
Peki bugüne kadar hangi duraklardan geçildi ve bundan sonraki önemli tarihler neler?
Geçmişteki ve önümüzdeki kilit tarihleri ve gelişmeleri derledik.
1 Ocak: Sürecin başlangıcı
Yerel seçimlerle ilgili süreç 2019'un ilk günü resmen başladı.
2 Ocak: Katılan siyasi partilerin ilanı
Yüksek Seçim Kurulu (YSK), seçimlere 13 partinin katılma hakkı kazandığını açıkladı.
Bu partiler şunlar oldu: Adalet ve Kalkınma Partisi, Bağımsız Türkiye Partisi, Büyük Birlik Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrat Parti, Demokratik Sol Parti, Halkların Demokratik Partisi, Hür Dava Partisi, İYİ Parti, Milliyetçi Hareket Partisi, Saadet Partisi, Türkiye Komünist Partisi, Vatan Partisi.
4-17 Ocak: Seçmen listeleri askıda
Seçmen listeleri, 4 Ocak'ta listeler, muhtarlık bölgelerinde askıya çıkarıldı. 17 Ocak'ta ise listeler askıdan indirildi.
30 Mart: Seçim propagandasının sonu
Saat 18.00 itibariyle seçim propagandası yasaklandı.
31 Mart: Seçim günü ve İstanbul'da 'Kim kazandı' karmaşası
31 Mart Pazar günü yurttaşlar oy verme işlemini gerçekleştirdi.
Akşam saatlerinde gelen sonuçlar, muhalefetin birçok büyükşehir belediyesini AKP'den almakta olduğunu gösteriyordu.
Ancak geceye damgasını vuran İstanbul seçimleri oldu.
Anadolu Ajansı'nın ilk verileri Adalet ve Kalkınma Partili (AKP) Binali Yıldırım'ı önemli farkla önde gösterirken, Yıldırım ve rakibi, Cumhuriyet Halk Partili (CHP) Ekrem İmamoğlu arasındaki fark, günün son saatlerinde kapanmaya başladı.
Anadolu Ajansı saat 23.20 civarında İstanbul'la ilgili veri akışını kesti.
Önce Yıldırım, ilerleyen saatlerde de AKP İstanbul İl Başkanı Bayram Şenocak, seçimi kazandıklarını açıkladı.
Ekrem İmamoğlu ise kendi verilerine göre önde olduklarını belirtip Anadolu Ajansı'nı eleştirdi ve YSK'yı göreve çağırdı.
Gecenin ilerleyen saatlerinde İstanbul sokaklarına AKP'nin 'Teşekkürler İstanbul' pankartları ve afişleri asılmaya başlandı.
1 Nisan: YSK Başkanı'ndan İmamoğlu önde açıklaması
İmamoğlu sabaha kadar birçok açıklama yaptı, ellerinde verilere göre önde olduklarını vurguladı.
Sabah saatlerinde bir açıklama yapan YSK Başkanı Sadi Güven, açılan sandıklara göre İmamoğlu'nun İstanbul'da önde olduğunu belirtti.
2 Nisan: Erdoğan'ın camideki video görüntüsünde 'topal ördek' benzetmesi
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 2 Nisan'da Çamlıca Camii'nde, yurttaşlarla sohbet sırasında çekilen bir video görüntüsü bir gün sonra internette yayımlandı.
Videoda Erdoğan'ın şu sözleri duyuluyor:
"Çoğunluğu bizde. Şu anda hala her şey devam ediyor. Öyle de olsa, bunlar neye dönmüş biliyor musun? Bunlar topal ördek."
1-7 Nisan: İlçe ve il seçim kurullarına itirazlar ve geçersiz oyların sayım süreci
1 ve 2 Nisan tarihlerinde ilçe seçim kurullarına itirazlar yapıldı. YSK 4 Nisan'a kadar itirazlarla ilgili kararını verdi.
Ardından 5 Nisan'a kadar ise il seçim kurullarına itirazlarda bulunuldu. YSK bu itirazları ise 7 Nisan'a kadar karara bağladı.
AKP'nin İstanbul'daki itirazları ardından kentte tüm ilçelerde geçersiz oyların ve bazı ilçelerde tüm oyların yeniden sayım süreci başladı.
7 Nisan: Polis Büyükçekmece'de seçmen kontrolünde
Büyükçekmece'de polis, seçim öncesi bazı seçmenlerin ikamet kayıtlarının taşındığı iddiaları üzerine, Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı'nın başlattığı soruşturma kapsamında ilçede adres kayıt kontrolü yapmaya başladı.
Belirlenen adreslere yönelik yapılan kontroller özellikle 9 Nisan'da yoğunlaştırıldı.
8-10 Nisan: Siyasi partilerden YSK'ya 25 ilde itiraz
Siyasi partiler, bu tarihler arasında 25 ilde sonuçlara itiraz etti.
AKP, itiraz sürecinde aralarında İstanbul ve İzmir'in de bulunduğu dokuz ilde itiraz başvurusu yaptı.
AKP İstanbul İl Başkanlığı, 21 ilçede 38 ilçede oyların yeniden sayılması talebine ilişkin dilekçesini, YSK'ye gönderilmek üzere İl Seçim Kurulu'na verdi. AKP ayrıca, Büyükçekmece'deki seçimlerin yenilenmesi talepli olağanüstü itiraz dilekçesini de İstanbul İl Seçim Kurulu'na sundu.
AKP İstanbul İl Başkanı Bayram Şenocak açıklamasında, "YSK'nın gündemindeki Büyükçekmece ilçemizin İBB Başkanlığı, İlçe Belediye Başkanlığı, İlçe Belediye Meclis Üyeliği seçimlerinin yenilenmesi talepli olağanüstü itiraz dilekçemizi İstanbul İl Seçim Kurulu Başkanlığı'na verdik. Yasal ve meşru itiraz hakkımızı sonuna kadar kullanacağız" ifadesini kullandı.
YSK, AKP'nin talebini kısmen kabul ederek İstanbul'da 51 sandığın tekrar sayılmasına hükmetti. Kurul, Büyükçekmece ilçesiyle ilgili talepleri ise daha sonra karara bağlama kararı aldı.
CHP, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), Halkların Demokratik Partisi (HDP), Demokrat Parti (DP), Saadet Partisi (SP) ve bağımsız adaylardan da YSK'ya itiraz başvurusu yapıldı.
9 Nisan: Siyasilerden kritik açıklamalar
AKP Genel Başkan Yardımcısı Ali İhsan Yavuz, İstanbul'da seçimin sonucunu "çok net etkileyecek olağanüstü haller" olduğunu söyleyerek, İstanbul'da seçimin yenilenmesi için başvuru yapılacağını açıkladı.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de, İstanbul'da yeni bir seçim yapılmasının düşünülebileceğini söyledi.
Bahçeli, "İtirazların sonucu alınmalıdır. Kararı YSK vermelidir. Eğer seçim sonuçları toplum huzurunda sonuç bulmayacaksa, o vicdanı huzurlu kılabilecek yeni bir seçim de düşünülebilir" dedi.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ise ilerleyen saatlerde, "Ben de Sayın Bahçeli'ye katılıyorum. Tekrarlanması tartışmaları, seçilecek kişileri de gölgede bırakmasını ortadan kaldıracaktır" açıklamasını yaptı.
10 Nisan: Erdoğan'dan 'usulsüzlük' açıklaması
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yerel seçimlerde "organize usulsüzlük" yapıldığını söyledi.
"Usulsüzlükler bazı yerlerde değil. Neredeyse bütünü usulsüz. O yüzden böyle bir yola başvuruluyor" diyen Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ortada 330 bin civarında geçersiz oy var. Sayımı yapılamazsa yapılacak başka şeyler var. Türkiye'de Yalova'da, Ağrı'da benzer olaylar yaşandı önceki seçimlerde. ABD'de yüzde 1 gibi sıkıntılı oy olsa seçimin yenilenmesine gidiyorlar.
"Bu kadar az bir farkla seçimin kazanılması halkı rahatlatmaz. 13-14 bin oy farkla seçimi kazandım havasına kimsenin hakkı yoktur. Gönüllerin huzur bulabilmesi için yasal olarak itiraz edilmesi gereken merciler bellidir."
10 Nisan: YSK'dan KHK'lı seçilmişlere mazbata vermeme kararı
19 Nisan akşam saatlerinde YSK, üzerine verdiği karar ile haklarında 692 ve 697 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerden (KHK) işlem yapılan seçilmişlere mazbata verilmemesine karar verdi.
Buna göre başkan seçilen KHK'lı kişiler yerine ikinci sıradaki adayların mazbata alması kararlaştırıldı.
Erzurum'un Tekman, Diyarbakır'ın Bağlar ve Lice, Van'ın Tuşba, Edremit ve Çaldıran ile Siirt'in Gökbaş Beldesi'ne belediye başkanı seçilen adaylar KHK ile daha önce kamudaki görevlerinden ihraç edilen isimler.
11 Nisan: YSK Büyükçekmece kararını erteledi
YSK, Büyükçekmece'de seçimin iptaline dair görüşmeyi erteledi ve İstanbul'un Maltepe ilçesindeki oy sayım sonucunun beklenmesini kararlaştırdı.
13 Nisan: YSK kararı için son gün
YSK, kuruma yapılan itirazları 13 Nisan Cumartesi gününe kadar sonuçlandıracak.
Bununla birlikte YSK, İstanbul Maltepe'deki geçersiz oyların sayımının sonlanmaması ve birleştirme tutanaklarının hazırlanmaması nedeniyle İstanbul'la ilgili kararını 13 Nisan sonrasına bırakabilir.
Adalet ve Kalkınma Partisi'nin YSK'ya olağanüstü itirazda bulunabileceği belirtiliyor.
13 Nisan'dan sonra: Olağanüstü itiraz ihtimali
YSK'nın verileri üzerinden yapılan hesaplamaya göre normal koşullarda olağanüstü itiraz 14 Nisan Pazar saat 17.00'de sona eriyor ancak İstanbul'da oy sayımı henüz bitmiş değil.
Bazı hukukçular, olağanüstü itiraz süresinin uzatılamayacağını belirtirken bazı hukukçular ise başvuru süresinin uzadığını belirtiyor.
İkinci görüşü savunanlar buna özellikle İstanbul'daki oy sayımının tamamlanmamasını dayanak olarak gösteriyor.
Buna göre birleştirme tutanakları ne zaman tamamlanırsa, o tarihten sonra bir haftalık başvuru süresi var.
AKP Sözcüsü Ömer Çelik de son açıklamasında "İstanbul için olağanüstü itirazı, birleştirme tutanakları ortaya çıktıktan sonra yapacağız" dedi.
2 Haziran: İptale gidilen yerlerde yeni seçim tarihi
YSK'nın seçimlerin iptali yönünde karar verdiği yerlerde seçimlerin 2 Haziran'da yapılmasına karar verdi.
YSK şu ana kadar Artvin'in Yusufeli, Kırıkkale'nin Keskin, Denizli'nin Honaz ilçelerinde seçimlerin yenilenmesine karar verdi.
Herhangi bir başka ilçe ve ilde de aynı doğrultuda karar alınması durumunda buralarda da seçimler 2 Haziran'da yapılacak.