Merkez Bankası’nın faiz artırımına gitmesi finans çevrelerince olumlu karşılanırken, hükümete yakınlığıyla bilinen Yeni Şafak gazetesi, Merkez’in hamlesini “darbe” olarak nitelendirdi.
Gazetenin manşetinde yer alan “Üreten Türkiye'ye faiz darbesi” başlıklı haberde, “Faiz lobisinin doları yükselterek yaptığı şantaj başarılı oldu. Merkez Bankası'nın politika faizini tek seferde yüzde 4.5'ten yüzde 10'a çıkarması ekonomi hedeflerine darbe indirdi. Yükselen kurdan sonra bir de faiz maliyeti üreten kesimin sırtına bindi. Yüzde 4'lük büyüme ise hayal oldu” denildi.
Yeni Şafak’ın bugünkü (30 Ocak 2014) nüshasında yer alan haber şöyle:
Üreten Türkiye'ye faiz darbesi
Faiz lobisinin dolar kurunu 2,39 seviyesine yükseltmek suretiyle yaptığı faiz şantajı başarılı oldu. Lobinin blöfünü göremeyen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) politika faizini dün akşam 525 baz puan artışla yüzde 4,50'den yüzde 10'a çıkardı. Orantısız artırım Faiz Lobisini sevindirirken üreticileri, sanayicileri ve vatandaşları şok etti. Fırsattan istifade eden bankalar ise işletmeler için uyguladıkları ticari kredi kredi faizlerini yüzde 20'ye yakın seviyelere yükseltti. Değişken faizli konut kredisi kullanan vatandaşlar ise iki kat artan faiz maliyeti nedeniyle mağdur oldu.
Lobi bile şaşırdı
Merkez'in 525 baz puanlık fahiş faiz artırımı daha önce 300 baz puanlık artışa razı olacağını beyan eden faiz lobisi çevrelerini bile şaşırttı. Lobinin temsilcileri televizyonlarda yaptığı yorumlarda, 'Bu kadar yüksek artışı biz dahi beklemiyorduk. Merkez Bankası bizim de önümüze geçti' şeklinde yorumladı.
Ateş düşmedi
Çift haneye çıkan politika faiz oranı, döviz borcu olan özel şirketlerin dövize olan talebini dindirmeye yetmedi. Merkez'in Para Politikası Kurulu toplantısı yapacağını ilan ettiği Pazartesi günü 2,39'dan 2,26'ya kadar düşen dolar kuru, faiz artışından hemen sonra 2,17'ye düştü. Ancak dün gün içinde dolara talep artınca kur yeniden 2,32 seviyesine çıktı. Bu gelişme Merkez'in faiz kararının gereksiz olduğunu ortaya koydu.
Asya ve Afrika artırmadı
TCMB, politika faizini 7 ayda kademeli şekilde yüzse 6,50'den yüzde 10,50'ye çıkaran Brezilya Merkez Bankası'nın yaptığı artırımı bir günde gerçekleştirerek Türkiye'de büyümeye büyük bir darbe vurdu. Öte yandan dün faiz kararlarını açıklayan gelişmekte olan ülkelerden Malezya ve Güney Afrika ise faiz lobisinin isteklerine boyun eğmedi. Malezya politika faizini yüzde 3'te sabit tutarken, Güney Afrika sadece 0,50 puanlık bir artışa gitti.
Reel sektöre darbe
İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Gülle, yüksek faizin ve döviz kurlarındaki oynaklığın bedelini reel sektörün ödediğini söyledi.
Fatura küçük esnafa çıktı
İHKİB Başkanı Hikmet Tanrıverdi, 'Yüksek faizin faturasını üretici işletmeler ödeyecek' yorumunda bulundu.
ASKON Genel Başkanı Mustafa Koca, ekstra yüke dikkat çekti ve 'Piyasaların alevini söndürmesi beklenen bu şok kararların,bu amacı gerçekleştirmesi ile birlikte inşallah yeniden geriye dönüşü programlanacaktır' dedi.
Bedelini sanayi ödeyecek
istanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, doğru zamanda doğru ve cesur kararlar alınamadığını belirtti. Gel-git yaşayan Merkez Bankası güven kaybına uğradı, alınan kararların bedelini sanayi ödeyecek.
TÜRKONFED Başkanı Süleyman Onatça, 'Büyümenin etkileneceği yeni dönemde KOBİ'lerimizi zor günler bekliyor' yorumunu yaptı.
İş dünyası zarar görür
Kayseri Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Hiçyılmaz, 'Merkez Bankası, enflasyonun belli bir oranda kalmasına önem veren ve bu yönde politikalar uygulayan kurum olmasından dolayı almış olduğu kararlarla döviz kurunun dahada yükselmesini önleme ve dolayısıyla enflasyona daha fazla etkisi olmaması yönünde bir gayret içinde olmuştur' dedi. Hiçyılmaz, 'Karar en fazla iş dünyasına zarar verecek' yorumunu yaptı.
Kararı doğru bulmuyoruz
MÜSİAD'tan yapılan yazılı açıklamada, 'TL'deki değer kaybı ile MB üzerinde son günlerde artan faiz baskısını, elindeki alternatif araçlarla giderebileceğine yönelik görüşlerimizi belirtmiştik. MB da, farklı zamanlardaki açıklamalarında, alternatif araçlar kullanılarak, öncelikle kur üzerindeki baskının bertaraf edilebileceğini dile getirilmişti' denildi. Açıklamada 'MB, faizlerin arttırılması yönündeki baskılara direnememiştir. Kararı bu noktada doğru bulmadığımızı söyleyebiliriz'denildi.
Kredi maliyeti artacak
İstanbul Ticaret Borsası Başkanı Ali Kopuz, 'Merkez Bankası, kararlılığını bir kez daha net olarak gösterdi ve faizi önemli oranda artırdı. Bu faiz artırımı elbette reel sektörün kredi maliyetlerini artıracak, ama piyasalar da rahatladı. Merkez Bankası, bu kararın reel sektöre kredi maliyetleri olarak yansıyabilecek yönüyle oluşturacağı maliyetleri, kurların 2.5 lirayı bulmasından kaynaklanacak belirsizliğe ve moralsizliğe tercih etti' dedi.
Brezilya artırdı, kuru durduramadı
Geçen yıl Haziran ve Temmuz aylarında Türkiye'deki Gezi olaylarına paralel olayların yaşandığı Brezilya'da Merkez Bankası faiz oranlarını geçen 7 ayda kademeli olarak yüzde 6,50'den yüzde 10,50'ye yükseltti. Ancak bu faiz artışı Brezilya para birimi Real'in dolar karşısında değer kaybetmesini önleyemedi. Mayıs 2013'te 2,02 seviyesinde olan Dolar/Real kuru Haziran'da 2,25'e, Eylül'de 2,39'a, 26 Ocak'ta ise 2,43'e yükseldi. Brezilya'nın kurun yükselişine çare olamayan 5 puanlık faiz artışının, TCMB tarafından bir günde hayata geçirilmesi hatalardan ders alınmadığını gösterdi.
Tek seferde 5,25'lik faiz artışı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Para Politikası Kurulu önceki gece yaptığı toplantının ardından aldığı kararları açıklamıştı. Karara göre bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 4,50'den yüzde 10'a yükseltildi. Merkez Bankası borçlanma faiz oranını yüzde 3,50'den yüzde 8'e, marjinal fonlama oranını yüzde 7,75'ten yüzde 12'ye ve açık piyasa işlemleri çerçevesinde piyasa yapıcısı bankalara repo işlemleri yoluyla tanınan borçlanma imkanı faiz oranını ise yüzde 6,75'ten yüzde 11,5'e çıkarmıştı.
Şimşek: Cari açıkta daralma bekliyorum
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, NTV ile CNBC-e ortak yayınında soruları cevapladı. Merkez Bankasının faiz artırımı kararı ile ilgili soru üzerine Şimşek, prensip olarak Merkez Bankası kararları üzerinde yorum yapmak istemediğini, Bankanın bağımsız bir kurum olduğunu ve kredibilitesinin çok önemli olduğunu söyledi.
'Merkez Bankası bu kararı vermişse eminim en doğru karardır' diyen Şimşek, herkesin Türkiye için en doğrusunu yapmaya çalıştığını ifade etti.Cari açıkta önemli bir daralma beklediğini dile getiren Şimşek, Türkiye'de iç talebin zayıfladığını, liradaki değer kaybının kısa vadeli de olsa rekabet gücünü artıracağını ifade etti.
Türkiye'nin son 3-4 yıldaki cari açığının olması gerekenin çok üstünde çıktığını ifade eden Şimşek, söz konusu gelişmeler ışığında belki yüzde 5'lerin altına düşecek bir cari açık süreciyle karşı karşıya olunabileceğini, bunun Türkiye açısından orta, uzun vadede olumlu yansıyacağına inandığını söyledi.
Malezya dik durdu
Malezya Merkez Bankası, politika faizini değiştirmeyerek yüzde 3'te sabit bıraktı. Malezya Merkez Bankasının resmi internet sitesinden yaptığı açıklamada, küresel ekonominin ılımlı bir şekilde toparlanmaya devam ettiği belirtilerek, politika faizinin yüzde 3 düzeyinde korunduğu kaydedildi. Açıklamada, büyük gelişmiş ekonomilerde iyileşme sinyallerinin belirgin bir şekilde ortaya çıktığı, bazı ekonomilerdeki iç talep büyümesinin ılımlı işaretler göstermesine rağmen, Asya ekonomilerinin istikrarlı büyümeyi deneyimlemeye devam ettiği aktarıldı. Açıklamada, 'Malezya için göstergeler, 2013 yılının son çeyreğinde ekonominin istikrarlı performans gösterdiğine işaret ediyor' yorumu yapıldı.
'Doğru ve gecikmiş bir karar'
Merkezin kararı Londra merkezli yabancı ekonomistler tarafından olumlu karşılandı.Standardbank Gelişen Piyasalar Başekonomisti Timothy Ash, 'iyi ve uzun zamandır gecikmiş bir karar' olarak nitelediği artırım hamlesiyle ilgili 'Merkez Bankası doğru olanı yaptı. Başçı'yı tebrik ediyorum' dedi.
'Büyük bir boşluk doldu'
Commerzbank Gelişmekte olan Piyasalar Başekonomisti Tatha Ghose gelecek dönem Merkez Bankası fonlamasının temel olarak marjinal fonlama oranı yerine bir hafta vadeli repo faiz oranından sağlanacağını anımsatarak, kararla büyük bir boşluğun doldurulduğunu söyledi.
'Güvenilirliğini yeniden kazandırdı'
Capital Economics Gelişmekte olan Piyasalar Başekonomisti Neil Shearing, 'TCMB kaybettiği güvenilirliğini geri kazanıyor ve para politikasındaki güvenilirliğini iyileştirme ve finansal piyasaları istikrara getirme konusunda mesafe kat edecek' dedi.TCMB'nin faiz artırımı kararıyla para politikasındaki güvenilirliği iyileştireceğini belirtti.