Yemen Devriminin seyri  SANA (A.A)

-Yemen Devriminin seyri  SANA (A.A) - 07.12.2011 -Sinan Yiter- Yemen, Ocak ayından beri devam eden ve Ali Abdullah Salih'in istifasını isteyen halk ayaklanmalarıyla geçen süreçte birçok olaya sahne olurken, Devlet Başkanı Salih'in Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) barış planını imzalaması ile sonlanan siyasi krizin seyri şöyle oldu.  -Yemen'de devrim süreci- 27 Ocak: Başkan Salih karşıtı ilk gösteri başkent Sana'da 16 bin kişinin katılımıyla yapıldı. 2 Şubat: Başkan Salih 2013 yılından sonra tekrar aday olmayacağını açıkladı. 3 Şubat: 20 binden fazla gösterici ''gazap günü'' adı altında Hükümet karşıtı gösteri düzenledi. 7 Mart: Güvenlik güçlerinin ateşi açtığı göstericiler, 'düşünce suçluları'nın bulunduğu hapishaneye yürüdü. 12 Mart: Protestoculara yapılan baskınlarda on kişi hayatını kaybetti. 18 Mart: Silahlı kişilerce protestoculara açılan ateş sonucu 40'ı aşkın kişi hayatını kaybetti. Başkan Salih Olağanüstü Hal ilan etti 20 Mart: Başkan Salih kabineyi görevden aldı. 21 Mart: Orduda çözülmeler başladı. Başta General Ali Muhsin olmak üzere 60'tan fazla subay muhalefet kanadına katıldı. Ağır silahlı askeri araçlar ve tanklar protestocuları korumak için başkent Sana'da konuşlandı. 22 Mart: Salih, sözcüsü aracılığıyla yıl sonuna kadar görevini bırakabileceğini açıkladı. Açıklamayı kabul etmeyen muhalefet, Salih'in derhal görevinden ayrılmasını istedi. 25 Mart: Yemen'in başkenti Sana'da bir milyona yakın kişi Salih'i protesto etti. Yemen tarihinin en büyüğü olarak kayıtlara geçen protestolarda çok sayıda rütbeli asker ve aşiret reisi de katıldı. Protestolar sırasında kendi taraftarlarına konuşan Salih, görevi güvenilir kişilere bırakabileceğini açıkladı. 4 Nisan: Ülkenin büyük kentlerinden Taiz ve Kızıldeniz kıyısındaki Hudeyde'de göstericilerle polis çatıştı. 15 kişi hayatını kaybederken yüzlerce kişi yaralandı. 5 Nisan: Muhalefet cephesi, uluslararası toplum, bölgesel güçler ve insan hakları örgütlerinden ülkede akan kanın durdurulmasına yardım etmelerini istedi. 6 Nisan: Katar Başbakanı Şeyh Hamad Bin Casim Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Salih'in gücü devretmesi için baskılarını arttıracağını söyledi. 18 Nisan: İktidar partisinin internet sitesinde KİK barış planının desteklendiği açıklandı. 23 Nisan: Salih, KİK barış planı çerçevesinde anlaşmaya hazır olduğunu açıkladı. 25 Nisan: Muhalifler KİK planı çerçevesinde Salih ile masaya oturabileceklerini açıkladı. 30 Nisan: Salih KİK planınını imzalamaktan vazgeçtiğini açıkladı. 13 Mayıs: Yemen'in genelinde geniş katılımlı muhalif gösteriler düzenlendi 21 Mayıs: Muhalefet KİK planı şartlarını kabul ettiğini açıkladı. 22 Mayıs: İktidar partisinden 5 üye KİK planını imzaladı ama Körfez ülkeleri anlaşmanın Salih tarafından da kabul edilmeden geçerli olamayacağını açıkladı. Yaşanan bu gelişmelerden sonra silahlı kişilerce Birleşik Arap Emirlikleri'nin Sana büyükelçiliği binası abluka altına alındı. Arap diplomatlar Salih'in gönderdiği askeri helikopterlerle binadan alınıp başkanlık sarayına getirildi. 23 Mayıs: Salih, yaşananlardan dolayı Birleşik Arap Emirlikleri hükümetinden özür diledi. 24 Mayıs: Hükümete bağlı silahlı güçler ile muhalif aşiret lideri Sadık El Ahmar'a bağlı silahlı gruplar arasında başkent Sana'da çatışmalar başladı, ilk günde 20 kişi öldü. 26 Mayıs: Başta ABD olmak üzere bir çok ülke Yemen'deki diplomatlarını çekti. 28 Mayıs: Hükümet ve aşiretler arasında devam eden sokak çatışmalarında ateşkes ilan edildi. 30 Mayıs: Ateşkes bozuldu 3 Haziran: Hükümet güçleri ile aşiretler arasında yaşanan çatışmalarda 50'si hükümete bağlı birliklerden, toplam 370 kişi hayatını kaybetti. Başkanlık Sarayı'na yapılan bombalı suikast girişiminde Başta Salih olmak üzere birçok üst düzey hükümet görevlisi yaralandı. Meclis başkanı hayatını kaybetti, vücudunun yüzde kırkı yanan Salih tedavi için Suudi Arabistan'a gitti 4 Haziran: Başkan vekili Abdurabbu Mansur Hadi hükümete ve orduya liderlik edeceğini açıkladı. 5 Haziran: Muhalifler, batılı ülkelerden Salih hükümetinin feshedilmesi için baskı yapılmasını istedi. 13 Haziran: Salih'e yapılan suikast girişiminin şüphelileri tutuklandı. 24 Haziran: BM, Yemen için iç savaş tehlikesi uyarısı yaptı. 5 Temmuz: Yemen hava kuvvetleri ayrılıkçı güney bölgesi Abyan'da oluşan El Kaide terör örgütü yapılanmalarına yönelik hava harekatı başlattı. 50 bin aile bölgeyi terk etti. 7 Temmuz: Salih, Suudi Arabistan'da süren tedavisi boyunca ilk kez kamera karşısına çıkıp ulusa sesleniş konuşması yaptı. 10 Temmuz: ABD terörle mücadele birimi başkanı Johan Brennan Riyad'da Salih'le toplantı düzenledi. Toplantıda Salih'in, yetkilerini kurulacak bir Ulusal Geçiş Komitesi'ne bırakması istendi. 25 Temmuz: Muhalefet Salih'in yetkilerini devretmeden hükümet ile herhangi bir pazarlığa oturmayacağını açıkladı. 15 Ağustos: Hükümet Salih'e yapılan suikast girişiminden muhalif aşiret lideri Sadık El Ahmar'ı suçladı. 29 Ağustos: Salih 2013'e kadarki anayasal süresine kadar yeni yapılacak başkanlık seçimleri sürecini kendinin yürüteceğini açıkladı. 7 Eylül: İktidar partisi geçiş sürecini başlatacak imzayı atacaklarını ama Salih'in 3 aylık bir süre içinde gücü devredeceğini açıkladı. 12 Eylül: Salih yetki devri imzasını Başkan vekili Hadi'nin atacağını açıkladı, muhalifler ise Salih'in imza atmadığı bir geçiş planına uymayacaklarını bildirdi. 18 Eylül: Başkent Sana'da muhalifler geniş katılımlı protesto yürüyüşü düzenledi, göstericilere açılan keskin nişancı ateşi sonucu 21 kişi öldü. 21 Eylül: Görüşmeler için Yemen'de bulunan KİK sekreteri Abdüllatif El Zeyani Sana'dan ayrıldı. 23 Eylül: Sarayına yapılan saldırıda yaralanan Salih tedavi gördüğü Riyad'dan ülkesi Yemen'e sürpriz bir dönüş yaptı. 24 Eylül: 5 gün süren çatışmalarda 150 kişi öldü, bini aşkın kişi yaralandı. 25 Eylül: Salih döndükten sonra ilk defa televizyonda ulusa seslendi. Konuşmasında muhalif grupları, gençleri iktidar hırsları için kullanmakla suçladı. 5 Ekim: Ara verilen çatışmalarda protesto çadırlarına zaman zaman ateş açılması sonucu 5 muhalif öldü. 8 Ekim: Salih önümüzdeki günlerde yetkilerini devredeceğini açıkladı. 13 Ekim: Gazeteci ve ''Zincirsiz Kadınlar Örgütü'' başkanı aktivist Tevekkül Karman, Nobel Barış ödülüne layık görüldü. 15 Ekim: Sana'da yapılan gösterilerde açılan ateş sonucu 12 kişi öldü. 16 Ekim: Muhalif grupların düzenlediği yürüyüşlerde hükümete bağlı güçlerinin ateşine muhalif General Ali Muhsin'e bağlı askeri birlikler karşılık verdi. 17 Ekim: Yaşanan çatışmalarda 2 gün içerisinde 26 kişi hayatını kaybetti. 18 Ekim: BM, Salih'e dokunulmazlık verecek herhangi bir barış planının imzalanması halinde insan haklarına aykırı olacağı ve geçersiz olacağını açıkladı. 25 Ekim: Hükümet ve muhalif gruplar arasında ateşkes imzalandı. 25 Ekim: Salih ABD Sana büyükelçisi Gerald Feierstein’e iktidarı bırakacağı konusunda güvence verdi. 30 Ekim: Ordunun Arhaba düzenlediği hava saldırısından sonra Sana uluslararası havaalanına muhaliflerce karşı atak yapıldı 2 askeri uçak ağır tahribat aldı. 31 Ekim: Yemen Enformasyon Bakanı Yardımcısı Abdo El Cenadi yaptığı bir açıklamada, iktidar partisinin Devlet  Başkanı  Abdurabbu  Hadi’nin Salih’in yerine geçtiğini ilan etmeye yakın olduğunu açıkladı. 15 Kasım:  Ali Abdullah Salih KİK planında mutabakat sağlandığı takdirde 90 gün içerisinde gücü devredeceğini açıkladı. 19 Kasım: Salih gücü devrettiği takdirde yetkilerini, oğlu Ahmed Ali’nin komuta ettiği Cumhuriyet Muhafızlarına devredileceğini açıkladı. 21 Kasım: Taraflar anlaşmaya vardı. Muhalif lider Muhammed Basindva  Salih’in yetkilerinin devrine olanak sağlayacak operasyonel mekanizma konusunda mutabakata varıldığını ve KİK barış planının imzalanarak ocak ayında seçimlere gidileceğini açıkladı. 23 Kasım: Salih KİK planı görüşmeleri için Riyad’a gitti. 23 Kasım: Salih Riyad'da Suudi Arabistan Kralı Abdullah'ın da hazır bulunduğu imza töreninde Körfez İşbirliği Konseyi'nin planını imzalayarak, koltuğunu terk etti.  Kurulacak yeni hükümet ile işbirliği yapmayı da taahhüt eden Salih, 33 yıldır  yönettiği Yemen’den tedavi için New York'a gitti. İmzalanan anlaşmaya göre Salih  kendisine ve ailesine sağlanacak olan dokunulmazlık karşılığında yetkilerinden vazgeçti.  Ayrıca Salih'in anayasal koşullarda "Devlet Başkanı" statüsü de korunacak. Anlaşma ile Salih, 30 gün içinde tüm yetkilerini Hadi'ye bırakırken, 90 gün içinde de cumhurbaşkanlığı seçimlerine gidilecek. Belirlenen 2 yıllık geçiş sürecinde kurulacak milli birlik hükümeti, anayasada gerekli değişiklikleri yapacak. Suud Kralı Abdullah törende yaptığı konuşmada, "Suudi Arabistan geçmişte olduğu gibi dost kalacaktır. Size yaptığı tüm yardımlara ve geleceğinize yardım edecektir." dedi. (SİN-MVA)