Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 167 sayılı inşaat işlerinde güvenlik ve sağlık sözleşmesi artık Türkiye’de de uygulanacak. Sözleşme devlete ve işverene iş kazalarına yönelik ciddi yükümlülükler getiriliyor.
Meclis’te kabul edilen Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 167 sayılı inşaat işlerinde güvenlik ve sağlık sözleşmesiyle, devlete ve işverene iş kazalarına yönelik ciddi önlemler alma yükümlülüğü getiriliyor. Hemen her gün bir iş kazasının yaşandığı Türkiye için sözleşmeyle getirilen en önemli yeniliklerden biri, işçilere “tehlikeden sakınma hakkı” tanınması oldu. Sözleşmede bu hak, “Ulusal mevzuat, bir işçinin güvenliği ve sağlığı için yakın ve ciddi bir tehlikenin olduğunu düşünmesi için haklı bir sebebi olduğunda, bu tehlikeden sakınma hakkını ve bu durumu amirine derhal bildirme yükümlülüğünü öngörür. İşveren, işçilerin güvenliğine yönelik olası bir tehlike halinde, faaliyeti durdurmak ve duruma göre işçileri tahliye etmek için derhal tedbir alır” şeklinde yer aldı.
İşçiye iş güvenliğinde söz hakkı
Ulusal mevzuatın işçilerin, iş güvenliğine katkıda bulunma ve kabul edilen çalışma usulleri üzerinde, güvenlik ve sağlığı etkilediği ölçüde görüşlerini açıklama hak ve yükümlülüğüne sahip olmalarının sağlanmasını da öngören sözleşmeyle getirilen yenilikler şöyle:
“İşveren, işçilerin güvenliğine yönelik olası bir tehlike halinde, faaliyeti durdurmak ve duruma göre işçileri tahliye etmek için derhal önlem alacak. İşyerlerinin güvenli olmasını sağlayacak, işçilerin güvenliği ve sağlıına zarar verebilecek riskleri ortadan kaldıracak önlemler de alınacak. Yapılan iş; yerde, yüksekte veya binanın bir kısmında sabit yapı vasıtasıyla güvenli biçimde yapılamadığı durumlarda uygun ve güvenli iskele kurulacak. İşçilerin düşme ihtimalinin bulunduğu çatı veya çatıya yakın yerlerde ya da kırılabilir materyal ile kaplı diğer yerlerde çalışmaları gerektiği takdirde, kırılabilir materyal üzerine yanlışlıkla basmamaları veya düşmemeleri için önleyici önlemler alınacak.
Maden ve tünellere de önlem
Her türlü kazı, kuyu, hafriyat, yeraltı işleri ya da tünelde şu önlemler alınacak; toprağın, kayaların ya da diğer materyallerin yerinden oynaması ya da kopması sonucunda meydana gelebilecek tehlikelere karşı uygun payanda vurma yoluyla işçileri korumak. Kişileri; materyallerin ya da eşyaların düşmesinden ya da kazıda, kuyuda, hafriyatta, yeraltı işlerinde ve tünelde su borusunun patlamasından kaynaklanan tehlikelere karşı korumak. Her bir çalışma bölümüne, solunabilir havayı muhafaza edecek ve her türlü dumanı, gazı, buharı, tozu, sağlık açısından tehlikeli veya zararlı olmayan seviyelerde ve ulusal mevzuatta belirtilen sınırlarda tutacak şekilde yeterli havalandırmayı sağlamak. İşçileri, özellikle sıvıların dolaşımı ya da gaz birikmesi gibi olası yeraltı tehlikelerinden kaynaklanan risklerden, bu risklerin yerlerini belirlemek için uygun incelemelere yapmak suretiyle korumak.”
Ücretsiz koruyucu kıyafet verilecek
Çalışmanın su üstünde ya da çok yakınında yapıldığı yerlerde, işçilerin suya düşmesini önlemek, boğulma tehlikesiyle karşı karşıya olan işçileri kurtarmak, güvenli ulaşım araçlarını sağlamak amacıyla yeterli önlemler alınacak. Patlayıcılar sadece gerekli önlemleri alacak yetkili kişi tarafından depolanacak, taşınacak ve kullanılacak. Zehirli ve zararlı maddelerin ya da oksijen yetersizliğinin veya havada yanıcı gazların bulunabileceği ortama işçilerin girmesinin gerekli olduğu durumlarda her türlü tehlikeyi önlemek için yeterli önlemler alınacak. İşçilere koruyucu kıyafetler işveren tarafından ücretsiz olarak sağlanacak ve bakımı yapılacak. İnşaat alanlarında ya da çevresinde yeterli miktarda içme suyu bulundurulacak, işçiler için tuvalet ve yıkanma tesisleri, kıyafetleri değiştirmek, kurutmak, dolaba yerleştirmek için tesisler yapılacak. Erkek ve kadın işçilere ayrı tuvalet ve yıkanma tesisleri sağlanacak. Sözleşmeyi onaylayan her üye, uygulanmasını sağlamak için özellikle caydırıcı ceza ve önlemler dahil gerekli bütün önlemleri alacak.