Yüksek Askeri Şura'nın (YAŞ) olağan toplantısı 1-4 Ağustos arasında Genelkurmay Başkanlığı Karargahı’nda yapılacak. Balyoz davasında temyiz, Ergenekon davasında ise karar sürecine denk gelen YAŞ’ta kuvvet komutanlıklarında bayrak değişiminin yanı sıra, tutuklu general ve amirallerin durumunun da masada olması bekleniyor.
Kıvrıkoğlu yaş haddinden emekli olacak
YAŞ toplantısında, yaş haddinden emekliye ayrılacak olan Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hayri Kıvrıkoğlu’nun (65) yerine, Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Bekir Kalyoncu'nun atanması bekleniyor.
Akşam gazetesinden Hakkı Kurban’ın haberine göre, Orgeneral Bekir Kalyoncu’nun, Kara Kuvvetleri Komutanı olması durumunda, Jandarma’nın başına atanacak isim de önem kazanacak. 1. Ordu Komutanı Orgeneral Yalçın Ataman, Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Eğitim ve Doktrin Komutanlığı (EDOK) Komutanı Orgeneral Servet Yörük’ten birisinin Jandarma Genel Komutanı olması bekleniyor.
Hava Kuvvetleri’nde de değişim bekleniyor
Hava Kuvvetleri Komutanı Mehmet Erten’in 2 yıllık görev süresinin ardından bu yıl emekliye ayrılması bekleniyor. Yerine ise orgeneralliğe terfi ettirilmesi öngörülen Korgeneral Abidin Ünal’ın atanmasına kesin gözüyle bakılıyor. Orgeneralliğe yükseltilmesi beklenen Korgeneral Akın Öztürk’ün de Harp Akademileri Komutanlığı’na getirilmesi de gündemde. Korgeneral Rıdvan Ulugüler Balyoz davasından tutuklu olduğu için terfi etmesi beklenmiyor. Düşük de olsa, Orgeneral Erten’in görev süresinin bir yıl daha uzatılma ihtimali de bulunuyor.
Deniz Kuvvetleri’nde iki olasılık öne çıkıyor
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda ise öne çıkan iki olasılık dikkat çekiyor. Birinci olasılık, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Murat Bilgel’in 2 yıllık görev süresini doldurduğundan emekliye ayrılması. Yerine de, Donanma Komutanı Oramiral Nusret Güner’in istifasının ardından bu görevi vekaleten yürüten Koramiral Bülent Bostanoğlu’nun oramiralliğe terfi ettirilerek Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na atanması.
İkinci olasılık ise Oramiral Bilgel’in görev süresinin bir yıl daha uzatılması ve Koramiral Bostanoğlu’nun oramirallik rütbesine yükseltilerek Donanma Komutanlığı’na asaleten getirilmesi. Oramiral Bilgel, 61 yaşında olduğundan görev süresinin uzatılmasında önünde herhangi bir engel bulunmuyor.
Tutuklu generaller de gündemde olacak
YAŞ’ta, Ergenekon, Balyoz, Askeri Casusluk davaları ile 28 Şubat soruşturması kapsamında 16’sı tutuklu yargılanan 22 muvazzaf generalin durumu da görüşülecek. Bu isimlerle ilgili ise emekliye ayırma ya da temdit (uzatma) seçenekleri masada… Yargıtay’da temyiz duruşmaları devam eden Balyoz davasında 18 yıl hapis cezasına çarptırılan ve tutuklu yargılanan YAŞ Üyesi Orgeneral Bilgin Balanlı ile 5 Ağustos’ta karar duruşması yapılacak olan Ergenekon davasında tutuklu yargılanan YAŞ Üyesi Orgeneral Hüseyin Nusret Taşdeler’in de emekli edilmesi bekleniyor.
TSK Personel Kanunu ne diyor?
Tutuklu general ve amirlerin durumu Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 65. Maddesi’nde düzenleniyor. Maddede, “Soruşturma veya kovuşturmasının devamı nedeniyle terfi edemeyen subay ve astsubaylardan; açığa çıkarılan, tutuklanan ya da açıkları kaldırılanlar veya tahliye edilenler hakkında, davaları neticeleninceye kadar, bu Kanunun 32. maddesinin (b) bendinde yer alan en çok rütbe bekleme süreleri ile 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı maddesinde belirtilen rütbe karşılığı yaş hadleri uygulanmaz. Bunların Silahlı Kuvvetlerde kalabileceği azami süre, emsali neşetlilerin Silahlı Kuvvetlerdeki görev süresi kadardır” deniliyor.
Gül ve Gönül muhalefet şerhi düşmüştü
Yüksek Askeri Şura, her yıl ağustos ve aralık aylarında olmak üzere iki olağan toplantı yapıyor. Çalışmalarını Yüksek Askeri Şûra'nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun uyarınca gerçekleştiren Şura’nın asker üyeleri, Genelkurmay Başkanı, Kara, Hava, Deniz Kuvvetleri Komutanları ve Jandarma Genel Komutanı ile Türk Silahlı Kuvvetleri’nde görev yapan bütün orgeneral ve oramirallerden oluşuyor. TSK’da sayıları bazı yıllarda değişmekle birlikte, toplam 15 orgeneral ve oramiral bulunuyor. YAŞ’ın sivil üyeleri ise, Başbakan ve Milli Savunma Bakanı… YAŞ kanununa göre şuranın başkanlığını Başbakan, Başbakan’ın olmadığı durumlarda ise Genelkurmay Başkanı yapıyor. YAŞ’ta kararlar, bütün üyelerin eşit oylarıyla alınıyor. YAŞ kararları daha sonra, Cumhurbaşkanı’nın onayına sunuluyor. Kararlar, Cumhurbaşkanı’nın onayından sonra yürürlüğe giriyor.
YAŞ, atama terfi ve temdit kararlarıyla zaman zaman krizlere neden olan TSK’dan ihraç kararları alıyor. AKP iktidara geldikten sonra, Başbakan olan Abdullah Gül ile dönemin Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, katıldıkları ilk YAŞ toplantısında, irticai hareketlere karıştıkları iddiasıyla ordudan ihraç edilmeleri istenen personel hakkındaki YAŞ’ın (asker üyelerinin) kararına muhalefet şerhi düşmüşlerdi.
‘YAŞ öncesi Uludere istifası’
Öte yandan, YAŞ öncesi Hava Kuvvetleri Kurmay Başkanı Korgeneral Nezih Damcı’nın emekliliğini istediği öğrenildi. Uludere’de 34 kişinin hayatını kaybettiği olayda da adı geçen Damcı’nın emeklilik talebi de YAŞ’ta ele alınacak. 2011 yılında korgeneral olan Damcı, 2015’te orgenerallik için terfi sırasına girecekti. Damcı’nın ismi, özellikle Uludere olayında kamuoyuna yansımıştı. Bölgede PKK’lıların olduğu yönünde gelen istihbaratın ardından, Nezih Damcı’yla birlikte Hava Kuvvetleri Harekat Başkanı Korgeneral Ateş Mehmet İrez ve Diyarbakır 2’nci Hava Kuvvet Komutanı Korgeneral Veysi Ağar’ın direktifleriyle operasyon yapıldığı yönünde haberler çıkmıştı.
Damcı’nın Balyoz davasına tepkili olduğu, hükümet politikalarını eleştirdiği de ileri sürüldü. Bu arada, Hava Eğitim Komutanı Korgeneral Akın Öztürk’ün de emeklilik dilekçesini Genelkurmay Başkanlığı’na verdiği öne sürüldü.