Yargı Reformu Strateji Belgesi doğrultusunda hazırlanan ilk yargı paketinin kısa zaman içerisinde TBMM’ye gelmesi ve hızlı biçimde yasalaştırılması bekleniyor.
Adalet Bakanlığı’nca, 2019-2023 yıllarında adalet ve yargı alanında atılacak adımlara yönelik hazırlanan Yargı Reformu Strateji Belgesi ile ilgili ilk yargı paketinin birkaç gün içerisinde TBMM’ye getirileceği ifade ediliyor. Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, strateji belgesinde yer alan başlıklar doğrultusunda hazırlanan ilk yargı paketi konusunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sunum yaptı. Erdoğan’ın da onay verdiği paketin Meclis tatile girmeden yasalaştırılması bekleniyor.
Strateji belgesi
Kamuoyuna Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan Yargı Reformu Strateji Belgesi’nde yer alan başlıklara göre, ifade özgürlüğü alanında yeni dönemde adımlar atılacak.
İfade özgürlüğü ile ilgili davalarda ceza 5 yılın altında olsa bile istinaf mahkemesi Yargıtay da temyiz incelemesi yapacak. Bu başlık özellikle Cumhuriyet davası ile Barış için Akademisyenler davaları açısından önemli. Cumhuriyet davasında, 5 yılın altında ceza alan 6 gazeteci halen cezaevinde. BAK davasında da iki akademisyen cezaevinde bulunuyor. Taslağın kapsamına Terörle Mücadele Yasası’nın da alınması durumunda Yargıtay incelemesi yapılana kadar bu isimlerin tahliye olmaları gündeme gelebilecek.
Ayrıca bu konuda ifade özgürlüğünün kapsamının genişletilmesine yönelik olarak Terörle Mücadele Kanunu’nun 7/2. Maddesinde bir değişikliğe gidilmesi bekleniyor.
Belgede yer alan bir başka başlık, tutuklama tedbirinin kapsamının daraltılarak, ifade özgürlüğü ile ilgili suçlarda uygulanmasının engellenmesi.
Bu başlık da çok sayıda gazeteci, yazar, akademisyen, sendikacının dosyalarını etkileyebilecek. Ancak burada da en önemli konu, TMK’nın 7/2. Maddesinin değişip değişmeyeceği. Zira davaların büyük bölümü “örgüt propagandası” başlıklı bu maddeden açılıyor.
Belgede, TMK’nın değişmesi konusunda ipucu verilmiyor ancak ifade özgürlüğünün kapsamının genişletilmesi konusunda çarpıcı vaatler sıralanıyor.
Bu vaatlerin gerçekleşebilmesi ise etkili kanun değişikliklerine bağlı. Belgede yer alan AİHM kararlarının uygulanmasına yönelik engellerin kaldırılması ilkesinin etkin biçimde uygulanabilmesi de aynı derecede önem taşıyor.
Pakette bunun dışında adalete erişim konusunda da çok sayıda başlık var. Tutuklama kararlarına karşı kanun yollarının güçlendirilmesi, hakim ve savcılara coğrafi güvence getirilmesi, AİHM ve yargı kararlarının uygulanmasının sağlanmasına yönelik güvencelerin arttırılması bunlardan bazıları. Davaların hızlandırılması, arabuluculuk gibi yolların arttırılması da belgede yer alıyor.
Birinci paket
Strateji belgesinde yer alan başlıklar, aşama aşama taslak haline getirilecek. Birinci Yargı Paketi de bu kapsamda hazırlandı ve kısa zaman içerisinde Meclis gündemine getirilmesi bekleniyor.
Alınan bilgiye göre pakette, özellikle adalete erişim ve ifade özgürlüğü başlıklarında düzenlemeler yer alacak. Adalete erişim konusundaki teknik düzenlemeler, davaların daha hızlı görülmesi, arabuluculuk ve uzlaştırma kapsamındaki suç türlerinin sayısının arttırılması gibi alanları kapsayacak.
İfade özgürlüğü konusunda ise özellikle yasaklı internet sitelerini ilgilendiren düzenlemelerin pakette yer alması bekleniyor. Sitenin değil ilgili sayfanın engellenmesi düzenlemesi ile Wikipedia başta olmak üzere yasaklı sitelerin üzerindeki erişim engellerinin kaldırılması hedefleniyor.
İfade özgürlüğü ile ilgili soruşturmalarda tutuklamaların zorlaştırılması düzenlemesinin de pakette yer alabileceği kaydediliyor.
Bu davaların Yargıtay temyizine tabi olmasına yönelik düzenleme de büyük ihtimalle pakette yer alacak.
Ancak paketle ilgili son düzenlemeleri yapan Adalet Bakanlığı’nın tartışma yaratabilecek bazı maddeleri sonbaharda hazırlanacak 2. Yargı Paketi’ne bırakabileceği de ifade ediliyor.
Af, infaz indirimi ve nafaka
Af ya da infaz indirimi ile ilgili düzenlemelerin ise yargı paketlerinden ayrı olarak TBMM’ye getirilmesi bekleniyor. Bu konuda da çalışmalarda sona gelindiği kaydediliyor. Büyük tartışma yaratacak bu düzenlemeler için yeni yasama yılının beklenmesi de bir başka ihtimal.
Süresiz nafakayı kaldırmaya dönük, kadınların ve kadın örgütlerinin tepkisini çeken düzenlemenin de paketlerden ayrı olarak TBMM’ye getirilebileceği ifade ediliyor. Bu konuda da çalışmalarda sona gelindiği kaydediliyor.