Yağmur tankları, temiz enerji, sera gazı ve karbon yönetimi, çevre ve insana odaklı ulaşım; İzmir ‘iklim-nötr’ geleceğe doğru ilerliyor


T24 Haber Merkezi

Ege'nin 8 bin 500 yıllık incisi İzmir’de, zaman zaman fırtına kabarması sonucunda deniz seviyesi yükseliyor ve kıyı şeridi sular altında kalıyor. Ani hava olayları sellere yol açıyor. Bir yandan da şehir su kıtlığı ve kuraklık tehdidi altında. Bu nedenle İzmir kolları sıvadı; iklim krizine karşı dirençli bir kent olma yolunda kararlı adımlar atıyor. Avrupa Birliği (AB) de İzmir'in bu önemli çabalarına destek veriyor.

2015 yılında dönemin İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, AB İklim ve Enerji için Belediye Başkanları Sözleşmesi’ni imzaladı ve 2020’ye kadar sera gazı emisyonlarını yüzde 20 azaltmayı taahhüt etti. Sözleşme ortak iklim ve enerji hedeflerine ulaşması için belediye başkanlarına destek olmayı amaçlıyor. 

İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin bir önceki başkanı Tunç Soyer ise 2019’da kentin iklim uyum hedeflerini gözden geçirerek 2030 yılına kadar sera gazı emisyonlarında yüzde 40'lık bir azaltım taahhüdünde bulundu. Bu taahhüt çerçevesinde İzmir Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı'na AB'nin Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) tarafından ödenek sağlandı.

Sürdürülebilir ulaşım için SUMP İzmir

AB destekli İzmir Sürdürülebilir Kentsel Ulaşım Planı'nın (SUMP İzmir) hazırlık çalışmalarına ise Eylül 2022'de başlandı. Bu plan, kentin iddialı sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmasına önemli ölçüde katkıda bulunacak. 

Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut 2022’de SUMP İzmir’in açılış toplantısına katılmıştı

AB Türkiye Delegasyonu Başkanı, Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut, “Geleneksel ulaşım planlamasının aksine, bu plan araçlara değil, insanlara ve çevreye saygıya odaklanacak. Projeyi İzmir Büyükşehir Belediyesi'nden ekipler yürütüyor. Paydaşlar ve İzmir halkı bu vizyonun belirlenmesinde büyük söz sahibi. İzmir, sürdürülebilir hareketlilik planlamasına geçişte de ön saflarda yer alıyor” diyor.

Öncü projeler

Kentte yağmur suyu hasadından güneş enerji santrallerine kadar pek çok önemli proje hayata geçiriliyor. 

İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Sünger Kent Projesi kapsamında 5 bin binaya 5 bin yağmur suyu toplama tankı dağıttı ve halkı bunları kullanmaya teşvik etti. Sadece binanın çatısında biriken suyu depolayan 5 tonluk bir tank, yılda 220 ton su tasarrufu sağlayabiliyor. Depolanan yağmur suyu bahçeleri sulamak, arabaları yıkamak ve binaları temizlemek için kullanılıyor.

İzmir’de yağmur hasadı

İzmir'de öne çıkan bir diğer proje ise Nisan 2024'te açılış toplantısı yapılan AB destekli Karbon Yönetimi için Kümeler Arası İş Birliği projesi. Proje, Ege İhracatçı Birlikleri ve İtalya'dan CoSviG- DTE2V Distretto Tecnologico Energia ed Economia Verde ortaklığında, İzmir Kalkınma Ajansı, İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin İzEnerji şirketi ve Eurosolar Türkiye'nin katılımıyla yürütülüyor. Proje 2026 tarihinde yürürlüğe girecek ve temiz enerji üretimine katkı sağlayacak. AB projeyi 520 bin avroluk hibe ile destekliyor. 

Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı Yalçın Ertan, "Hedefimiz yenilenebilir enerji kullanımımızı yüzde 6'dan yüzde 25'e çıkarmak. 2026 yılına kadar üye firmalarımız için gerekli destek mekanizmalarını sağlayacağız" diye konuşmuştu.

İzmir’e AB ödülü

İzmir, Ufuk Avrupa Programı altındaki AB İklim-Nötr ve Akıllı Şehirler Misyonu’nda da yer alıyor. İklim Nötr ve Akıllı Şehirler Misyonu çalışmaları İzEnerji koordinatörlüğünde yürütülüyor.  

Bu özverili çalışmalarından dolayı İzmir, Mart 2024’te Avrupa’daki şehriyle birlikte prestijli “AB Şehirler Misyonu Etiketi” ile ödüllendirildi. Bu ödül kentin sürdürülebilirlik çalışmalarında önemli bir kilometre taşı.

Ödül İzmir'in sürdürülebilir bir kent olması yolunda atılmış önemli bir adım

Belediye başkanlığı görevinin sona ermesinden hemen önce Brüksel'de İzmir adına ödülü alan Tunç Soyer, “Bu ödül, AB finansman kaynaklarına erişimde kentimizi çok ayrıcalıklı bir konuma taşıyacak” ifadelerini kullanmıştı.

Eski İzEnerji Yönetim Kurulu Başkanı Ercan Türkoğlu da “Bu ödülü AB üyesi kentlerin dışında kazanan tek şehir olmanın haklı gururunu yaşıyoruz. İzmir'in sürdürülebilirlik ve akıllı şehir çözümleri konusundaki kararlılığı, çabaları, AB tarafından da takdir edilmiştir. İzmir'in geleceği için hep birlikte el ele vererek daha yeşil, daha temiz ve daha akıllı bir şehir inşa edeceğiz” demişti.

Mart 2024’teki ödül töreni

31 Mart'ta seçilen İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay'ın İzmir'in merkez ilçelerinden Karşıyaka'nın belediye başkanı iken yürüttüğü etkili iklim dostu projeleri de kent açısından dikkate değer.

Emisyonların azaltılması için ortak çaba çağrısı

Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Güleş, “Hedefe ulaşmak için kent halkının, özel ve resmi tüm kurum ve kuruluşların çalışmalara destek vermesi ve kendi salımlarını azaltması önemli” diyor. 

İzmirliler de bu gelişmeler konusunda oldukça iyimser. Sistem mühendisi Sadık Çakıcı, “İklim krizinin etkilerini her geçen gün daha çok hissediyoruz. Dirençli bir İzmir için yeşil geleceğe ulaşma yolundaki çalışmaların ilerlediğini görmek güzel” diye konuşuyor.   

İşçi emeklisi Fulya Cengiz ise, "Son dört yılda ani hava olayları sonucunda seller, fırtına kabarması nedeniyle deniz seviyesinin yükselmesi ve tsunami yaşadık. Bunlar da zaten İzmir'in neden dirençli bir şehir olması gerektiğini gösteriyor” ifadelerini kullanıyor.