Volkswagen'in Manisa'da 943,5 milyon TL sermayeli bir şirket kurduğunun Ticaret Sicili Gazetesi'nde yayımlanmasıyla Alman otomotiv devinin Türkiye'ye yapacağı fabrika yatırımı da kesinleşti.
Volkswagen Turkey Otomotiv Sanayi A.Ş. adı ile kurulan şirket, uzun süredir Türkiye dahil bir dizi ülke ile görüşmeler yürüten Volkswagen'in kararını verdiğini gösterdi.
Volkswagen'in yatırım yapmak için değerlendirdiği bir başka alternatif olan Bulgaristan'dan vazgeçerek Türkiye'yi seçmesi, Türkiye'deki yatırım ortamı için olumlu bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
Volkswagen'in Türkiye'ye yaptığı yatırım ile ilgili bilinenleri beş başlıkta değerlendirdik.
1. Volkswagen'ın Türkiye'ye yaptığı yatırımın büyüklüğü nedir?
Volkswagen, Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi'nde yayımlanan açıklamada Manisa merkezli kurulan şirketin sermayesini 943,5 milyon TL olarak ortaya koydu.
Bloomberg haber ajansının haberine göre Volkswagen'in Türkiye'ye yapacağı toplam yatırımın değeri 1,4 milyar doları bulacak.
Yeni şirket, otomobil, kamyon, her nevi motorlu araç ve nakil vasıtalarının tasarımı, imalatı ve montajı ile bu parçaların satışı, ithalatı ve ihracatından sorumlu olacak.
Bloomberg, ismini vermediği bir üst düzey Türk yetkiliye dayandırdığı haberinde bu şirketin kurmasının planlandığı fabrikanın 300 bin adet araç üretim kapasitesinde olacağını belirtti.
Yine aynı haberde bu şirket ile 5 bin kişiye istihdam sağlanacağı aktarıldı.
Bu fabrikanın Orta Doğu ve Rusya için üretilecek araçların ihracat merkezi olması bekleniyor.
Bu fabrikayla beraber Volkswagen'ın dünya çapındaki fabrikalarının sayısı 123'e çıkıyor.
Açılacak fabrikada orta boyutta sedan araçlar olarak W Passat ve Skoda Superb'in üretilmesi ve bu araçların Doğu Avrupa ve Orta Doğu pazarlarına gönderilmesi bekleniyor.
Dünyanın en büyük araba üreticisi olan Volkswagen, bu kategoride Asyalı rakipleri ile bu piyasalarda rekabet etmekte uzun süredir zorluk yaşıyor.
2. Volkswagen neden Türkiye'yi seçti?
Volkswagen'ın yeni fabrikasını kurmak için adı geçen yerler arasında Bulgaristan, Sırbistan, Romanya ve Kuzey Afrika bulunmaktaydı.
Geçen ay başında Volkswagen Yönetim Kurulu Başkanı Herbert Diess'in, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir görüşme yaptığı ve tarafların anlaştığı öne sürülmüştü.
Daha sonra şirket yöneticilerinin Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ve başka bakanlarla da bir araya geldiği ve vergilendirme konusunda görüşüldüğü açıklanmıştı.
Volkswagen'ın yeni yatırımını nereye yapacağı ile ilgili müzakereler uzun bir süre boyunca devam etti; son aylarda Türkiye daha çok öne çıkmaya başladı.
Bu görüşmelerde de en çok vergi mevzusunun konuşulduğu belirtildi.
Reuters, Eylül ayında yaptığı haberinde Türk yetkililerin halihazırdaki araba üreticilerini dezavantajlı konuma sokmadan vergi mevzusunu çözmeye çalıştığını aktardı.
Türkiye'deki büyük otomobil üreticileri arasında Fiat, Renault, Ford, Hyundai ve Toyota var.
Volkswagen'ın bir parçası olan Çek araba üreticisi Skoda'nın sendika temsilcisi Jaroslav Povsik Mayıs ayında, Türkiye ve Bulgaristan'ın son ikiye kaldığını söylemişti.
Povsik, Türkiye'nin "hatırı sayılır bir altyapısı olduğunu ancak siyasi açıdan öngörülemez olduğunu, Bulgaristan'ın ise daha istikrarlı bir AB üyesi olduğunu" belirtmişti.
Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesi ise Temmuz ayında Türkiye'nin daha fazla mali imtiyaz tanıdığını, bu yüzden öne çıktığını aktarmıştı.
CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel ise Volkswagen'in yatırımını Manisa'ya yapması için geçen ay bir mektup yazdı.
Diğer yandan Sabah gazetesi Temmuz ayında yaptığı haberinde, Volkswagen'in yüzde 14,6'lık hissesine sahip olan Katar'ın şirkete Türkiye'yi seçmesi için baskı yaptığını kaleme aldı.
3. Volkswagen'ın yatırım haberini piyasalar nasıl karşıladı?
Volkswagen'ın Türkiye distribütörü Doğuş Otomotiv'in hisseleri dün ortaya çıkan bu gelişmenin ardından günlük olarak yüzde 17 kadar yükseldi.
Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesinin Haziran ayında Türkiye'nin alternatifler arasında olduğunu açıklamasından beri ise şirket hisseleri yüzde 130 artış yaşadı.
Doğuş Otomotiv'in hisselerinin yükselmesinde bu fabrikayla araçları daha ucuza ithal edeceği ve yeni yatırımda payının olabileceği beklentisinin rol oynadığı düşünülüyor.
4. Volkswagen'ın Türkiye yatırımına Avrupa cephesinden ne tepkiler geldi?
Alman Yeşiller Partisi'nden siyasetçi Reinhard Bütikofer, bu kararın Avrupa Parlamentosu'nda rahatsızlık yarattığını açıkladı.
Avrupalı parlamenter Bütikofer, "Erdoğan yönetiminde hukukun üstünlüğünün, medya özgürlüğünün ve demokrasinin gerilemesinin ve buna rağmen Volkswagen'ın bu yatırımı gerçekleştirmesinin parlamentoyu dehşete düşürdüğünü" söyledi.
Aynı zamanda yer olarak Türkiye'nin seçilmesinin AB rekabet kurallarına uyum sağlamadığını belirtti.
Bütikofer, Avrupa Komisyonu'na Eylül ayında yazdığı dilekçede ise, "Fabrika için yapılan yer seçiminde Türk devletinin bütçesinden 40 bin araçlık garanti ile 400 milyon euroluk cömert teşviğin belirleyici olduğu görülmektedir. Türkiye Gümrük Birliği çerçevesinde AB pazarına serbest erişim karşılığında, devlet teşvikleri ile ilgili AB düzenlemelerine uyma taahhüdünde bulunmuş, ancak yasalarını bu alanda hâlâ AB hukukuna uyarlamamıştır." ifadesini kullandı.
Bulgar gazeteci Ivan Dikov ise böyle bir yatırımın Bulgaristan, Romanya ya da Sırbistan gibi bir ülkede yapılması takdirinde Avrupa Birliği ekonomisine katkı sağlanacağını belirterek Alman şirketi eleştirdi.
5. Volkswagen'ın Türkiye yatırımına Türkiye'den gelen tepkiler ne oldu?
Hürriyet Gazetesi Otomotiv Yazarı Emre Özpeynirci, Bloomberg HT televizyon kanalına bu kararın Türk otomotiv sektörü için önemli olduğunu ve bu kararın istihdamı ivmelendireceğini söyledi.
Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Alper Kanca ise, "Otomotiv sektöründe Türkiye'ye son 20 yıldır sıfırdan yeni otomobil fabrikası yatırımı gelmemişti. Uzun bir aradan sonra ilk defa yeni bir marka yatırıma geliyor" diyerek bunun olumlu bir gelişme olduğunu aktardı.