Gelir İdaresi Başkanlığı, vergi mükelleflerini izlemek için yeni bir sistem başlatıyor. Artık, vergisini zamanında ödeyen, geciktiren ve hiç ödemeyene ayrı ayrı not verilecek.
Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Merkezinde, Vergi Daireleri Otomasyon Sistemi VEDOP-3 çerçevesinde yeni bir yazılım programı uygulamaya konuluyor. Program, Türkiye çapında bütün mükelleflerin çeşitli kriterler çerçevesinde değerlendirmeye tabi tutulması öngörüyor.
Yeni sistemde gelir ve kurumlar vergisi, katma değer vergisi, özel iletişim vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi, özel işlem vergisi ile diğer vergi mükellefleri elektronik ortamda sürekli takibe alınacak.
Mükelleflerin beyanname bilgileri, beyannamelerde yer alan gelir rakamları, ödedikleri ve ödemedikleri vergiler, alış ve satışlarıyla ilgili bilgi formları, banka, tapu ve araç bilgileri, kredi kartı alış verişleri ve sahte fatura kullanımı ile Vergi İstihbarat Merkezinde yer alan diğer bilgiler, Bilgi İşlemde toplanacak.
Yeni yazılım programında mükelleflerin risk analizi ve değerlendirmelerine dönük onlarca değişik kriter yer alacak. Örneğin beyannamesini düzenli veren ile naylon fatura düzenlediği tespit edilen bir mükellefin karnesine bu bilgiler işlenecek ve buna göre bir puanlama yapılacak.
A mükellefinin sahte fatura kullandığı tespit edilmişse, kendisine örneğin eksi 10 puan, beyanname vermediyse eksi 2 puan verilecek. Sektör ortalamalarının üstünde gelir beyan ettiyse artı 3 puan alacak. Yine bir mükellef yeni bir yatırıma giriyor, ancak vergisel yükümlülüklerini yerine getirmeden, burayı öylece bırakıp, başka bir işe başlıyorsa bu da mükellefin eksi hanesine yazılacak.
Aylık karneler hazırlanacak
Her sektör ve her mükellef için çeşitli kriterlere göre yapılacak değerlendirme ve not verme işlemi, mükellefin yıl içindeki ve yıl sonundaki karnesini de ortaya koyacak.
Yeni yazılım sayesinde Gelir İdaresi Başkanlığında bir tuşa basılarak, Edirne'den Kars'a, Artvin'den Muğla'nın en uç noktasındaki mükellefe kadar Türkiye genelindeki bütün mükellefler için belirlenen kriterler çerçevesinde notlama işlemi gerçekleştirilecek.
Söz konusu işlem, aylık ya da 3 ayda bir yine elektronik ortamda güncellenecek. Böylece hangi mükellefte hangi gelişmenin yaşandığı an ve an izlenebilecek.
Gelir İdaresi Başkanlığı, puanlama ile her mükellef için mükellef karnesi hazırlamış olacak. Karne notu düşük olanlar riskli mükellef sayılacak. Vergi incelemeleri de bu risk analizlerine göre yapılacak. İncelemelerde notu düşük mükellefler öncelik alacak.
Daha önce mükelleflerin elle tutulan kayıtlarla izlenebildiğine dikkat çeken Gelir İdaresi Başkanlığı yetkilileri, yeni sistemde ise her türlü bilginin elektronik ortamda derlendiğini ve yine elektronik ortamda analize tabi tutulduğunu ifade ettiler. Yetkililer, ''Bu şekilde tek tuşla mükellefin karnesine ulaşmak da mümkün hale gelecek'' dediler.
Gelir İdaresi Başkanlığı, risk analizi ve not verme sistemine dönük yeni yazılım programı için önümüzdeki günlerde pilot uygulama yapacak.
Fatura da tam elektronik oluyor
Bu arada Gelir İdaresi Başkanlığı yeni dönemde pilot uygulaması devam eden belgelerin elektronik ortamda düzenlenmesini öngören elektronik faturayı (e-fatura) da uygulamaya koyuyor. Projeyle ülke çapında banka sistemiyle entegre bir elektronik fatura modeli oluşturulması hedefleniyor.
Kayıt sistemi altyapısı kurulan elektronik fatura sistemi ile kurum ve kuruluşların düzenledikleri faturalarda bulunan bazı bilgiler, belirlenen uygulama ve veri standartları çerçevesinde Gelir İdaresi Başkanlığı sistemine aktarılacak. Faturalara ait ikinci nüshaların kağıt ortamında saklanması zorunluluğu kalkacak.
Sistem ile alıcılara verilmek üzere hazırlanan birinci nüsha faturaların da güvenli elektronik imzalı dijital belge şeklinde oluşturulmasına imkan sağlanacak.