T24 - Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı af yasası TBMM’den geçti. Prosedür gereği Cumhurbaşkanı tarafından onaylandıktan sonra Resmi Gazete’de yayınlanacak ve sonrasında yürürlüğe girecek. İran’da olan Cumhurbaşkanı Gül’ün yasayı önümüzdeki hafta başında onaylaması bekleniyor. Bu takvime göre aftan yararlanmak isteyenlerin Resmi Gazete’de yayınından itibaren 2 ay içinde ilgili idarelere başvuru yapması gerekiyor. Yasa’da takvim planlandığı gibi yürürse Nisan’ın üçüncü haftasına kadar başvurular yapılabilecek. Vergi borcunda ilk taksit ödemesi Mayıs ayı sonunda yapılacak. Hem vergi hem prim borcu olanlar ise prim borcu ödemesini Haziran’da yapacak.
Yasa tasarısı birbiri ile alakasız pek çok konuyu içerdiği için zaman içinde Torba Yasa, hatta çuval yasa yakıştırması aldı. Yasa tasarısının özünü oluşturan başta vergi ve sigorta prim affı olmak üzere parasal ödeme kolaylıkları tabiri yerindeyse aralarda kaynadı. Gümrük vergilerinden, oda aidatlarına, TRT elektrik payından KOSGEB alacaklarına kadar 300’e yakın ayrı alanda borçlara yeni ödeme kolaylıkları sağlayan yasanın tam olarak ne getirdiğini soru cevap şekline sorarak anlaşılması kolay bir hale getirmek istedik. Torba Yasa’nın avantajlarına ve merak edilenlere yarın da devam edeceğiz. Sizlerden e-mail yoluyla gelecek sorulara da uzmanlar aracılığıyla yanıt vereceğiz.
Hangi borçlar kapsamda?
Yasa önce Temmuz ayına kadar ödenmeyen borçları kapsıyordu sonra Aralık’a kadar genişletildi: Yasada yapılan değişiklikle aftan yararlanacak borçların tarihi de 2010 yılı sonuna kadar genişletildi. Buna göre 31 Aralık 2010 tarihine kadar ödenmemiş vergiler ile bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, idari para cezaları, gümrük vergileri, belediyelerin beyannamelere ilişkin vergileri, 2010’da tahakkuk eden vergileri, ödenmemiş ücret, su kullanım, büyükşehir belediyelerinin su ve atık su bedeli alacakları yeniden yapılandırma kapsamında yer alıyor.
Anapara da siliniyor mu?
Yapılandırmada borcun faiz ve gecikme cezaları silinecek. Ardından borcun ödenmediği süredeki enflasyon kadar yeni faiz ve gecikme cezası tutarları belirlenecek. Bu hesaplama, faiz ve gecikme zammında yüzde 50’ye varan oranda indirim sağlayacak.
Herkes yasadan yararlanıyor mu?
Torba Yasa’nın sağladığı aftan yararlanmak isteyenlerin borca ilişkin dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları gerekiyor.
Ödeme aksatılırsa ne olacak?
Aftan yararlananlar, ödemeleri peşin ya da vergi borçları için kredi kartı da kullanarak taksitle yapılabilecek. Borç ikişer aylık dönemler halinde, azami 18 eşit taksitte ödenecek. Böylece hem vergi hem de prim borcu olanlar bir ay birini diğer ay ötekini ödeyebilecek. Vade 36 aya, taksit sayısı 18’e kadar çıkabilecek. Yıllık gelir veya kurumlar vergilerini, gelir (stopaj) vergisi, kurumlar (stopaj) vergisi, KDV ve ÖTV için başvuruda bulunan mükellefler, taksit ödeme süresince, her bir vergi türü itibarıyla bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödemez ya da eksik öderse düzenlemeden yararlanamayacak.
Affa girenin haczi kalkacak mı?
Vergi ya da sigorta prim affından yararlanmak için başvuranlar, borçlarını örneğin 36 ay vadede ödemek için dilekçe verdiklerinde, bu borçlardan kaynaklanan hacizler hemen kaldırılmayacak. Ödeme yapıldıkça, ödemeye isabet eden oranda hacizler kaldırılacak ve alınan teminatların iadesi söz konusu olacak.
Sosyal yardımlaşma vakıflarına bağış kabul etme imkanı yaratıldı
Meclis’in 3 haftalık mesasi sonucu kabul ettiği Torba Yasa’da son dakikada yapılan değişiklikle, SYDV’ları (Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları) artık üniversite öğrencilerine doğrudan burs verebilecek. SYDV’ları buna göre ihtiyaç sahibi yüksek öğrenim öğrencilerine burs olarak vermek üzere vatandaşlardan ve şirketlerden genel seçim ve cumhurbaşkanlığı ile önümüzdeki mahalli idareler seçimlerinin de yapılacağı bir süreyi kapsayan 31 Aralık 2015 tarihine kadar, şartlı bağış kabul edebilecek.
Yürürlükteki mevzuat uyarınca yüksek öğrenim öğrencilerine sadece Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu aracılığıyla burs verilebiliyor. Devlet Bakanı Cevdet Yılmaz imzasıyla verilen önergeyle Torba Yasa’ya eklenen geçici madde uyarınca ise artık SYDV’ları da yüksek öğrenim öğrencilerine burs verebilecek. Kabul edilen düzenlemeye göre SYD Vakıfları, ihtiyaç sahibi yüksek öğrenim öğrencilerine burs verebilmek amacıyla, 31 Aralık 2015 tarihine kadar gerçek ve tüzel kişilerden şartlı bağış kabul edebilecek. SYDV’larınca kabul edilen şartlı bağışlar, Yüksek Öğrenim Öğrencilerine Burs Kredi Verilmesi’ne ilişkin Kanun hükümlerine tabi olmaksızın, bu vakıflarca kullanılabilecek.
‘Tüzük ihlali var’ diyen CHP: Yasa yürürlüğe giremez
CHP, geçtiğimiz Cumartesi gecesi kabul edilen torba kanunun 9. bölümünün görüşmelerinde “içtüzük ihlali” yapıldığı gerekçesiyle TBMM Başkanlığı’na başvurdu. Başvuruda, hem TBMM İçtüzüğü’ne göre temel kanun görüşmelerinde her bölümde en fazla 30 madde olabileceği hem de en fazla 2 geçici madde ihdas edilebileceği kuralının ihlal edildiği belirtilerek, “Bu yasa yürürlüğe giremez” denildi. CHP başvurusunda tekrar müzakere talebinde bulunurken, TBMM Başkanlığı’ndan da “itirazlarını dikkate alarak bu çerçevede işlem yapmasını” istedi.
CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol imzasıyla dün TBMM Başkanlığı’na sunulan yazıda, torba kanun tasarısının 9 bölüm halinde temel yasa olarak Genel Kurul’da görüşüldüğü anımsatılarak, TBMM İçtüzüğü’nün 91. maddesinde ise temel kanunlarda her bölümün en çok 30 madde olacağının hüküm altına alındığı vurgulandı. Ancak torba kanunun 9. bölümü görüşülürken, geçici 2, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17 ve 18 olmak üzere toplam 9 yeni maddenin tasarıya ilave edildiği ifade edilen başvuruda, böylece bu bölümde görüşülen madde sayısının 37’ye çıktığı kaydedildi.
İddialarla ilgili olarak AKP Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ ise, son gün görüşmelerinde düzenlemeye eklenen maddelerin bölüme değil yasaya eklendiğini belirterek, “Bölüm görüşülürken bazı maddeler çıkarıldı, bazı maddeler bunların yerine konuldu. Geçici madde eklemeleri de bölüme değil yasaya yapıldı” değerlendirmesini yaptı. İçtüzüğün “30 maddeyi aşmama” şartının da aşılmadığını savunan Bozdağ, “Öyle bile olsa bize göre bir sıkıntı yok. Çünkü Anayasa’nın 148. maddesine göre, konu Anayasa Mahkemesi’ne götürülse bile bakılacak olan son oylamadır. Bu oylamada çoğunluk olup olmadığıdır. Bunun dışında bir denetim sözkonusu olamaz” diye konuştu.