Hülya Karabağlı - T24 / Ankara
CHP’nin jeofizik profesörü İstanbul Milletvekili Haluk Eyidoğan, Van felaketinin hükümetin son 10 yıllık ihmalinden kaynaklandığını söyledi. Eyidoğan, "Birinci ve ikinci derecede deprem kuşağında olan Van, 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren Yapı Denetim Yasası kapsamına alındı. Bu kapsamdan önce son dakikada 300 adet inşaat ruhsatı dağıtıldı. Böylelikle 300 bin metrekarelik alan yapı denetiminden kaçırıldı" dedi.
Eyidoğan, sarsıntıların dinmediği Van ve olası Marmara depremini T24’e değerlendirdi:
’10 yıl denetim dışında kaldı’
Yapı Denetim Yasası’nın 1 Ocak 2011 tarihine kadar 19 ille sınırlı tutulduğunu anlatan Eyidoğan, “Van, Kütahya ve Bingöl yasa kapsamı dışında bırakıldı. Oysa, Afyon’da 2002, 2003 yılında Bingöl ve 2010 yılında Simav’da deprem yaşandı. Bu, hükümetin deprem gerçeğini göremediğini ortaya koymaktadır."
Van’ın denetim kapsamında olmamasının kentte yapı furyası estirdiğini söyleyen Eyidoğan, “Yapı denetimi olmadan büyümeye başladı. Herkesin gözü önünde malzeme denetimsizliği, hazır çimento sorunları, belediyelerin rehaveti ve ilgisizliğinin böyle bir sonuca götürmesi kaçınılmazdı. Orta büyüklükteki bir depreme dayanamayan yapılar inşa edildi."
‘Denetimden geçen 89 yapıda çizik yok’
Yapı denetim yasası 1 Ocak 2011’den itibaren 81 il için geçerli oldu. Eyidoğan, Van’da 23 Ekim 2011 ve 9 Kasım depremlerinde yapı denetim gözetimini giren 89 adet yapıda bir çizik olmadığına dikkat çekti.
‘Türkiye’nin diri fay haritası yok’
Deprem kuşağındaki Türkiye’nin diri fay haritasının olmadığını söyleyen Eyidoğan, bilinen diri fayların uzunluğunu 15 bin kilometre diye açıkladı. Tüm ülkeyi kapsayan diri fay haritası yapılmadığına dikkat çeken Eyidoğan’a göre, 1971 tarihli bir harita var. Şu anda bölgeler bazında hazırlanan haritalar yapılıyor. Pafta bazında haritalar çıkarılıyor.
‘Gömülü faylar bulunmalı’
“Gömülü fayların bulunmasını sağlayacak derin jeofizik yöntemlerin bulunması gerekir. Aktif fayların bir kısmı yeryüzünde görülmüyor” diyen Eyidoğan’a göre, hareketliliği izleyecek çok sayıda mikro deprem ağları kurmak gerekiyor
Marmara ve İstanbul için hazırlanan haritalar
Marmara bölgesi ve İstanbul için 7- 8 adet deprem tehlikesi haritası hazırlandığını anlatan Profesör Eyidoğan, “1/2000’lik ve üç boyutlu haritalar çıkarıldı. Maalesef resmi olarak kullanıma sokulmadı. Çok söyledik ama çok para harcanan bu haritalar hayata geçirilmedi”
Teknik açıdan çok gelişmiş haritalarda tsunami senaryolarına yer verildiğini anlatan Eyidoğan, “İstanbul’un güney kıyılarında 5-6 metreye kadar tsunamiye maruz kalacağı sonuçları var. İstanbul’un her yerinde tsunami görülmüyor. Bazı noktalarında görülüyor.”