Teksas merkezli Noble Enerji şirketi, Doğu Akdeniz'de İsrail'e ait Leviathan sahasından çıkarılan doğalgazı, Ürdün devletine ait Ulusal Elektrik Şirketi'ne (NEPCO) satışına Çarşamba günü başladı. İsrail gazının ithal edilmesine Ürdün'de tepki var.
İsrail'e ait Leviathan sahasının ruhsatını alan Noble Enerji şirketi, yine İsrail'in münhasır ekonomik bölgesi olarak tanımlanan alandaki Tamar ve Güney Kıbrıs'ın Türkiye'nin itirazına rağmen açıkladığı münhasır ekonomik bölgesindeki Afrodit sahalarında da araştırma ve sondaj çalışmaları yapıyor.
Noble Enerji'nin Güney Kıbrıs'ın 'Afrodit' adı verilen 12'nci parselinde Eylül 2011'de petrol ve doğalgaz aramaya başlaması, Doğu Akdeniz'de gerginliği başlatan ilk adımlardan olmuştu.
NEPCO ve Noble Enerji arasında 2016'da imzalanan 10 milyar dolarlık anlaşmaya göre Leviathan'dan Ürdün'e doğalgaz akışı, 3 aylık bir deneme süresi için başladı.
NEPCO'dan yapılan açıklamada "Deneme niteliğindeki pompalama işlemi, teknik ve işletim şartlarına bağlı olarak 3 ay sürecek." ifadeleri yer aldı, başka bir detay verilmedi.
Anlaşmaya göre Leviathan sahasındaki ABD-İsrail konsorsiyumu, Ürdün'e 15 yıl boyunca doğal gaz satışı yapacak.
Ancak anlaşma imzalandığından bu yana Ürdün'de tepkiyle karşılaştı. İsrail'i eski bir düşman olarak aktivistler ve milletvekilleri, hükümete baskı yaparak anlaşmanın iptal edilmesi için çaba gösterdi. Ancak anlaşma yürürlükte ve Çarşamba günü aktif olarak uygulamaya konuldu.
Ürdün'ün ana muhalefetteki İslami Hareket Cephesi, "Bu Ürdün tarihinde kara bir gün, ulusa karşı işlenmiş bir suç ve hem egemenliğimizi hem enerji sektörünü Siyonist işgalcilerin ellerine rehin vermek anlamına geliyor." açıklaması yaptı.
Ürdün hükümeti ise bu anlaşmayla yıllık 500 milyon dolar kâr edeceğini, böylece her yıl artan bütçe açığının azaltılmasına yardımcı olacağını söylüyor.
Enerjide dışa bağımlı bir ülke olan Ürdün, yıllık enerji ihtiyacının yüzde 95'ini ithal ediyor.
ABD'nin bölgedeki en yakın müttefiklerinden Ürdün, 1994 yılında İsrail'le barış anlaşması imzalamış; böylece bölgede Mısır'dan sonra İsrail'le ilişkilerini normalleştiren ikinci Arap ülkesi olmuştu.
Ürdün hükümeti, doğalgaz anlaşmasının da "iki ülke arasında değil, iki şirket arasında olduğunu" savundu. Muhaliflerden gelen "ABD'nin baskısıyla İsrail'le anlaşma imzalandı" iddialarını ise reddetti.
Ülkenin kuzeyine doğru giden bir boru hattı, İsrail'den alınan doğalgazı ülkedeki santrallere ulaştırarak elektrik üretimi için dağıtılmasını sağlıyor.
15 yıl içinde Leviathan'dan alınacak doğalgazın 60 milyar metre küpe ulaşması bekleniyor.
Leviathan'daki doğalgaz kaynaklarının 2010'da bulunması sonrası İsrail, bölgede potansiyel bir enerji ihracatçısı olarak görüşmeler yapmaya başlamıştı.
Leviathan'ı işleten firmalar Mısır'la da multi milyar dolarlık anlaşmalar yaptı. Aynı sahadan Mısır'a doğalgaz ihracatının da Ocak ayının ortasında başlaması planlanıyor.