Londra merkezli insan hakları kuruluşu Amnesty International (Uluslararası Af Örgütü), Şili'deki gösterilerle ilgili raporunu açıkladı. Örgüt, askerlerin ve polislerin, gelir eşitsizliğini ve yaşam standartlarını protesto eden göstericilere "ceza ve zarar vermek" amacıyla gerçek mermiyle ateş açtığını iddia etti.
Uluslararası Af Örgütü Amerika Kıtaları Sorumlusu Erika Guevara Rosas, Şili'de göstericilere karşı aşırı güç kullanımını ve hak ihlali iddialarını araştırmak üzere ülkeye bir ekip gönderdiklerini söyledi.
Erika Guevara Rosas, Şili'de; Venezuela, Nikaragua ve Honduras gibi ülkeler dışında pek rastlanmayan ihlallere rastlandığını belirtti.
Reuters haber ajansına konuşan Rosas, Latin Amerika'nın en demokratik ülkeleri arasında görülen Şili'de hak ihlallerinin tespit edilmesi karşısında "şoke olduklarını" kaydetti.
Uluslararası Af Örgütü'nün raporu, güvenlik güçlerinin sorumluluğu altında 5 ölüm tespit edildiği, göstericilere gerçek mermi ile ateş açıldığı; cinsel taciz, işkence, dayak ve ezme gibi uygulamalara dair kanıtlara rastlandığına dair iddiaları içeriyor.
Şili polis sözcüsü, bu konulara ilişkin tüm resmi şikâyetlerin araştırılacağını açıkladı.
Erika Guevara Rosas, Şili Devlet Başkanı Sebastian Pinera'nın bu uygulamaları kınamaması ve geçen ayki konuşmasında "savaştayız" demesinin, "gösterilerin şiddet yoluyla bastırılması çabalarına yol açtığını" söyledi.
Rosas, "Hükümet politikalarını protesto eden insanların cezalandırılması, Pinera da dahil en üst düzey yetkililerin de insan hakları ihlallerinden sorumlu oldukları anlamına gelir" dedi.
Pinera, Pazar günü yaptığı konuşmada, göstericilere karşı "bir miktar" aşırı güç kullanımı, taciz ve suç teşkil eden uygulamalar olduğunu ifade ederek, sorumlu oldukları tespit edilen askerlerin ve polislerin "cezasız kalmayacağını" söylemişti.
Resmi kurumlar ve insan hakları gruplarına göre, Şili'de Ekim ayı ortasında başlayan gösterilerde en az 23 kişi hayatını kaybetti, 7000 kişi gözaltına alındı, 2000'i aşkın kişi de hastanede tedavi edildi, 1700 polis yaralandı. Doktorlar, 200'ü aşkın kişinin plastik mermi ve biber gazı kapsülü ile gözlerinden yaralandığını açıkladı.
Reuters, savcılığa 2000'i aşkın polis tacizi iddiası ile ilgili şikayet iletildiğini bildirdi.
Protestolar nasıl başladı?
Ekim ayı başında metro ücretlerine yüzde 4 zam yapılmasının ardından başkent Santiago'da başlayan gösteriler giderek gelir eşitsizliği protestolarına dönüşerek diğer bölgelere de yayılmış ve ülkede olağanüstü hal ilan edilmişti.
Şili, Latin Amerika'nın en zengin ülkelerinden biri olsa da aynı zamanda gelir adaletsizliğinin en yüksek olduğu ülkeler arasında.
36 üyeli Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) içinde gelir dağılımının en adaletsiz olduğu ülke de Şili.
Göstericilerin çoğu Pinera'yı istifaya çağırdı. Pinera ise hükümetin çağrıları duyduğunu ve dikkate aldığını açıkladı.
Pinera'nın açıkladığı reformlar arasında emeklilik maaşına yüzde 10 zam yapmak ve asgari ücreti 413 dolardan 482 dolara yükseltmek de bulunuyor.
Aynı zamanda yüksek maaş kazananlardan daha fazla vergi alınması, devletin sağlık masraflarını karşılaması ve elektriğe yapılması planlanan zammın geri alınması da açıklanan reformlar arasındaydı.
Ancak bu tavizleri yeterli bulmayan göstericilerin protestoları ikinci ayında devam ediyor.