İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch), Ukrayna’nın doğusunda isyancılar ile hükümet kuvvetleri arasındaki çatışmalarda, birçok ülkenin yasak kapsamına aldığı misket bombalarının kullanıldığına dair elinde güçlü kanıtlar olduğunu açıkladı. Merkezi New York’ta olan İnsan Hakları İzleme Örgütü, bu bombaları hükümet kuvvetlerinin, yada Rusya’nın desteklediği ayrılıkçı güçlerin kullanmış olabileceğini açıkladı.
Ukrayna hükümeti: 'Yasaklanmış silah kullanmadık'
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nun açıklamaları üzerine Ukrayna hükümetinin bir sözcüsü ordunun yasaklanmış silahlar kullanmadığını ve sivil bölgeleri de bombalamadığını bildirdi. İsyancılar tarafından ise herhangi bir açıklama gelmedi.
'İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün raporu kuşkulu'
Ukrayna Ordusu’nun Araştırma Merkezi’nden Anton Mihnenko, DW'ye yaptığı açıklamada, “Sivil toplum örgütlerinin, patlamalara misket bombasının sebebiyet verip vermediği ve bunların hangi taraftan gönderildiği gibi konuları doğru değerlendirebilecek yüksek vasıflı elemanları bulunmadığını söyleyerek, İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün raporuna ilişkin kuşkularını dile getirmiş oldu.
"Bomba içinde bomba" olarak bilinen misket bombası, hedefe atıldığında ana bombanın patlamasının ardından içindeki yüzlerce misket büyüklüğündeki bombacıklar çok geniş alana yayılarak arka arkaya infilak ediyor. 200 kadar bombacığın bir futbol sahası kadar alanı ya da daha fazlasını etkisi altına aldığı, özellikle de sivil halk için büyük tehlike arz ettiği belirtiliyor. Çok sayıda ülke bu tür silahları yasaklamış durumda, ancak Ukrayna bu ülkeler arasında bulunmuyor.
'Elimizde güçlü kanıtlar var'
Doğu Ukrayna’daki çatışma bölgelerinde yaptığı incelemeler sonucunda bir açıklama yapan İnsan Hakları İzleme Örgütü, büyük olasılıkla Ukrayna hükümetinin ekim ayında Donezk yöresindeki operasyonlarında çok sayıda misket bombası kullandığı şüphesinin güç kazandığını bildirdi. Bu tür bombaların kullanıldığı 12 vakanın belgelere geçtiğini belirten İnsan Hakları İzleme Örgütü yetkilileri, saldırılarda en az 6 kişinin öldüğünün, onlarca kişinin de yaralandığının tespit edildiğini açıkladılar. Misket bombaları, yere düştüklerinde açtıkları tipik kraterler, etrafa saçılan parçalar ve taşıyıcı roket parçaları nedeniyle tespit edilebiliyorlar.
'Uluslararası, bağımsız bir kuruluş durumu araştırmalıdır'
Alman Federal Meclis Dış İlişkiler Komisyonu’ndan sosyal demokrat politikacı Gernot Erler, Ukrayna askeri yetkililerinin suçlamaları geri çevirmesinin inandırıcılığı olup olmadığı şeklindeki bir soruya şu yanıtı verdi: “Öncelikle bu konuda Alman hükümetinin bilgisi olmadığını söyleyeyim. Ama İnsan Hakları İzleme Örgütü Human Rights Watch ciddi bir kuruluştur ve bu konuda New York Times gazetesi ile işbirliği de yapmıştır. Yani Ukrayna hükümetine karşı olunduğu gibi bir şüphe bulunmamaktadır. Bu anlamda durumun aydınlatılmasına büyük ihtiyaç vardır ve her halükârda uluslararası, bağımsız bir mercinin durumu araştırması talep edilmelidir.”
Peki, misket bombası, ya da daha önce kullanılan başka türlü silahlar olsun, Ukrayna bu tür bir incelemeye izin vermeye yanaşır mı, yoksa olayı görmezden mi gelir? Gernot Erler bu konuda da şöyle konuştu: “İnsan hakları ihlallerini ilk kez duymuyoruz. 20 Şubat'ta Ukrayna'nın başkenti Kiev'deki Maidan'da açılan ateş sonucunda 100 kişinin ölmesi, 2 Mayıs'ta Odessa'da 42 kişinin bir sendika binasında hayatını kaybetmesi, Malezya havayollarına ait bir yolcu uçağının düşürülmesi ve şimdi de misket bombası konusu… Ukrayna ile iyi bir ortak gelecek oluşturmak istiyorsak, bu tür cinayetlerin cezasız kalmasının önüne geçmek durumundayız; yani bu iddiaların aydınlatılması gerekiyor. Tüm tarafların bundan çıkarı olması lazım.”
Poroschenko: 'İddiaları araştıracağız'
Bu arada Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroschenko, sivil halkın yaşadığı yörelerde misket bombası kullanıldığı yönündeki İnsan Hakları İzleme Örgütü’nun iddialarına karşılık, “bu iddiaları araştırıcağız” diye yanıt verdi. Öte yandan Alman hükümeti de Ukrayna’da misket bombası kullanıldığına dair iddiaların bağımsız bir kuruluş tarafından mutlaka aydınlatılması gerektiğini bildirdi.