NATO Askeri Komitesi Başkanı Amiral Rob Bauer, Batılı ülkelerin Ukrayna’ya verdiği mühimmat desteği nedeniyle mühimmatsız kalmak üzere olduğu uyarısında bulundu.
Varşova Güvenlik Forumu’nda konuşan NATO’nun en üst seviyeli askeri yetkilisi olan Bauer “mühimmatın neredeyse dibini sıyırdık” dedi.
Amiral Bauer’e göre hem hükümetlerin hem de savunma şirketlerinin “üretimi çok daha hızlı bir tempoda artırması gerekiyor”.
Ukrayna her gün Rus cephelerine binlerce top atışı yapıyor ve bu mühimmatın önemli bir kısmı NATO ülkelerince tedarik ediliyor.
Bauer, NATO ülkelerinin on yıllar boyunca askeri alana yeterli yatırım yapmadığını, bu yüzden Ukrayna’ya mühimmat tedarikine başladıklarında pek çok ülkenin cephaneliğinin yarısının bile dolu olmadığını söyledi:
“Daha büyük hacimlere ihtiyacımız var. Tam ihtiyaç olduğu anda, tam ihtiyaç olan miktarda üretim yapan liberal ekonomiler pek çok şey için iyi olabilir fakat bir savaş sırasında ordular için iyi sonuçları olmaz.”
Forumda konuşan İngiltere Savunma Bakanı James Heappey de Batı ülkelerinin mühimmatının epey azalmış göründüğünü söyleyerek NATO üyelerini, söz verdikleri gibi gayrisafi yurtiçi hasılalarının yüzde 2’sini savunmaya harcamaya davet etti:
“Şimdi değilse, Avrupa’da bir savaş varken değilse ne zaman?”
Amiral Bauer gibi Bakan Heappey de “tam zamanında” ekonomi modelinin “yarın savaşmanız gerekirken işlemediğini” söyledi:
“Mühimmatımız epeyce azadı diye savaşmayı bırakamayız. Ukrayna’yı bugün de, yarın da, ondan sonraki gün de bu savaşta tutmamız lazım. Biz durursak bu Putin’in de duracağı anlamına gelmiyor.
“Her gün cephaneliğimizi doldurmamız için çaba sarf etmeliyiz.
“Ortadaki en büyük problem, ittifaktaki her ülkenin yüzde 2 sözünü tutmaması. Bu oran bir tavan değil bir taban görevi görmeli.
“İttifaka gelince, ABD Kongresi’ndeki mevkidaşlarımızın Avrupa ülkelerinin de yüzde 2 vaadini yerine getirdiğini görmesi gerekiyor.”
NATO’nun internet sitesinde yer alan 2023 tahmini verilerine göre ittifakın yarısından fazlası, yüzde 2’lik sınırın altında.
NATO’nun en güncel verilerine göre Türkiye de GSYH’ye oranla en düşük harcamayı yapan ülkelerden.
İsveç Savunma Bakanı Pol Jonson da Ukrayna’yı uzun vadede desteklemeye devam edebilmek için Avrupa’nın savunma sanayisine çekidüzen vermesi gerektiğini söyledi:
“Şu anda mühimmatımızın önemli bir kısmını harcadık.
“Ve uzun vadede Ukraynalıların Avrupa’daki bu savunma endüstrisinden mühimmat edinmeye devam edebilmesi hayati öneme sahip.
“Burada hacim konusunda önemli dersler aldık, özellikle de top mühimmatı konusunda.”
İngiltere Savunma Bakanlığı, Şubat 2022’den bu yana Ukrayna’ya 300 binden fazla top mermisi verdiğini ve yıl sonuna kadar on binlerce daha göndermeyi hedeflediğini belirtiyor.
ABD Savunma Bakanlığı ise aynı süreçte 2 milyondan fazla top mermisi gönderdiklerini aktarıyor.
Kiev’in ABD mühimmatına bu kadar bağımlı olması, NATO müttefiklerinde önümüzdeki yıl ABD’de gerçekleşecek seçimlerde Donald Trump’ın kazanması ihtimaline karşı endişe yaratıyor.
Trump’ın iktidara gelmesi durumunda Moskova’yla bir şekilde uzlaşmak için Ukrayna’ya mühimmat sevkiyatını azaltabileceğini düşünüyorlar.
Sahadaki esas sorun, Batılı ülkelerin üretim kapasitelerini artırmaya çalışmalarına rağmen Ukrayna’nın bu kapasitenin daha üzerinde mühimmat kullanması.
NATO ve AB ülkeleri üretimi daha hızlı artırabilmek için bilgi paylaşımı ve savunma şirketleri arasında anlaşmalar yapılması gibi çeşitli adımlar attı.
Yine de talebe yetişemiyor gibi görülüyorlar.
Analistlere göre Rusya ise savaş sürecinde cephaneliğini daha hızlı bir şekilde doldurmayı başarıyor.