Siyasi kriz Ukrayna'yı uçurumun eşiğine sürükleyedursun ülke ekonomisi çoktan batmış bulunuyor. Kredi derecelendirme şirketlerinin notunu ‘yatırım yapılamazın' çok daha altına çekmesi mali darboğazı adeta çıkmaza çevirdi. Üç C'ye düşürülen kredi notu felaket anlamına gelen D'nin dört basamak üzerinde bulunuyor. Ödeme yükümlülüklerini yerine getiremeyen ülkelerin kredi notu D oluyor. Ukrayna devlet iflasının eşiğine sürükleniyor.
Ukrayna'nın para birimi Grivna bu yılın ilk iki ayında Euro karşısında yüzde on oranında değer kaybetti. Döviz rezervi erirken, büyük bölümü dış kredilerle finanse edilen kamu borç yükü hızla büyüyor. Devlet iflasının kuvvetle muhtemel olduğunu belirten Berlin Üniversitesi Doğu Avrupa Enstitüsü'nün ekonomi uzmanlarından Theocharis Grigoriadis Kiev yönetiminin şimdiye kadar iflas bayrağını çekmemiş olmasını, Rusya'nın mali yardım vaadinde bulunmasına borçlu olduğunu söylüyor: “Vladimir Putin'in hesabı tuttu ve Ukrayna Devlet Başkanı Yanukoviç Avrupa Birliği ile ortaklık antlaşması imzalamaktan vazgeçti. Ukrayna temerrüde düşme tehlikesiyle burun buruna gelmişti ve kısa vadeli çözüm önerebilecek tek ülke Rusya idi.”
Döviz rezervi tükendi
Alman Sanayi ve Ticaret Odaları Birliği Doğu Avrupa Seksiyonu Başkanı Thomas Baumann da Ukrayna'nın ihracat gücünün ve döviz rezervinin ithalatı ancak birkaç ay karşılayabileceğini söylüyor: “Ukrayna'nın ithalatı karşılama gücü iki ayın altında. Ülke bir buçuk ay sonra acilen ihtiyaç duyduğu ürünleri ithal edemeyecek duruma düşebilir.”
Oysa Ukrayna ekonomik potansiyeli yüksek bir ülke. Demir cevheri, magnezyum, mangan, nikel ve cıva gibi değerli madenlerinin yanı sıra dünyanın en önemli tahıl ihracatçıları arasında da yer alıyor. Theocharis Grigoriadis de Ukrayna'nın tarımdaki konumuna dikkat çekiyor: “Ukrayna tarım ekonomisine dayalı bir ülke. Ancak bu avantajını destekleyecek ileri sanayi yapılanması eksik.”
Bu nedenle yabancı şirketler Ukrayna'da yatırım yapmakta zorlanıyor. Buna bir de başını almış giden yolsuzluk ve hukuk güvensizliği ekleniyor. Ukrayna'nın ekonomik altyapısı da Sovyetler Birliği döneminden kalma olduğundan modern ihtiyaçları karşılamaya yetmiyor.
İşgücü maliyeti çok düşük
Sanayi ve Ticaret Odaları Birliği temsilcisi Thomas Baumann, ithalatının yüzde sekizini Almanya'dan yapan Ukrayna'da iki bin dolayında Alman şirketinin faaliyet gösterdiğini ve yabancı sanayi şirketlerinin bu ülkede yatırım yapmasının başlıca nedeninin son derece düşük ücret ödenmesi olduğunu belirtiyor: “Batı Ukrayna'da sanayi işçisine ödenen aylık ücret 180 Euro'nun altında. İşgücü maliyetinin bu kadar düşük olduğu Avrupa ülkesi azdır. Ukrayna ihracat pazarı olarak cazip bir ülke. Almanya bu ülkeye 5,5 milyar Euro'luk ihracat yapıyor. Bu küçümsenecek bir rakam değildir.”
Her iki uzman da devletler topluluğunun ve özellikle de Almanya'nın Ukrayna'ya yardım elini uzatması gerektiğini söylüyor: “İçinde bulunduğu durumda Ukrayna'ya yardım etmemek büyük hata olur. Bu ihmal kimsenin çıkarına olmaz. Uluslararası Para Fonu'nun şartlarını yerine getiren bir hükümet kurulması çıkmazdan kurtulmanın tek çaresi olabilir.”
Ukrayna'nın ekonomik problemlerine eğilebilmek için önce siyasi kaosun sona erip, demokratik parlamenter sistemin yerine oturması gerekiyor. Ancak Ukrayna'nın bunu bekleyecek zamanı kalmadı.
Rusya mali yardımı erteledi
Öte yandan Kiev'de Batı yanlısı güçlerin kontrolü ele geçirmesi Rusya'nın mali yardımı askıya almasına yol açtı. G-20 maliye bakanları toplantısı için Avustralya’nın Sydney kentinde bulunan Rusya Maliye Bakanı Anton Siluanov, Ukrayna’ya yapacakları mali yardımın bu ülkede kurulacak yeni hükümete bağlı olduğunu söyledi.