Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı (TZOB) Şemsi Bayraktar, gıda ürünlerinde üretici fiyatları ile market fiyatları arasındaki farkın ekim ayında 4,4 kat arttığını açıkladı. Bayraktar, üreticide 57 kuruş olan kuru soğan 2 lira 52 kuruşa satıldığını belirterek, patatesteki market fiyat artışının yüzde 27,23 olduğunu söyledi. Bayraktar gübre fiyatlarının yüzde 200 arttığını belirtti.
TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, ekim ayı üretici fiyatları ile market fiyatları arasındaki farka ilişkin açıklama yaptı.
Buna göre; ekim ayında fiyatı en fazla düşen ürün limon oldu. Bayraktar bu düşüşün sebebini limon veriminde geçen yıla göre yüzde 100’lere varan artışın ve ihracatın yeterli seviyede olmamasına bağladı. Bayraktar, hasat sezonu devam eden kuru soğanda ise rekoltenin artması ve talebin de yavaş olmasına bağlı olarak bir önceki yıl ihracatın kapatılmasıyla yaşanan pazar kaybının tüccar alımlarını zorlaştırdığını söyledi.
Bayraktar, üretici ile market arasındaki fiyat farkı 4 buçuk kata yaklaştığını belirterek, ekim ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 342,11 ile kuru soğanda, fiyat farkının limonda yüzde 334,40, elmada yüzde 272,57, yeşil fasulyede yüzde 267,71, marulda 237,77 olduğunu bildirdi.
Kuru soğanda 4,4 kat, limonda 4,3, elmada ve yeşil fasulyede 3,7, marulda 3,4 kat fazlaya tüketiciye satıldığını vurgulayan Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü:
"Üreticide 57 kuruş olan kuru soğan markette 2 lira 52 kuruş"
Üreticide 57 kuruş olan kuru soğan 2 lira 52 kuruşa, 1 lira 25 kuruş olan limon 5 lira 43 kuruşa, 1 lira 75 kuruş olan elma 6 lira 52 kuruşa, 3 lira 50 kuruş olan yeşil fasulye 12 lira 87 kuruşa, 1 lira 88 kuruş olan marul 6 lira 35 kuruşa markette satılmaktadır. Ekim ayında markette 30, üreticide 15 üründe fiyat artışı; markette 8, üreticide 13 üründe fiyat düşüşü oldu. Üreticide 2 üründe fiyat değişmedi.
"Market fiyatında en fazla artış patateste"
Patatesteki fiyat artışını yüzde 27,23 ile havuç, 27,00 ile marul (adet), yüzde 26,97 ile ıspanak, yüzde 21,09 ile sivri biber, yüzde 19,64 ile yeşil mercimek, yüzde 19,57 ile kırmızı mercimek, yüzde 19,51 ile domates, yüzde 16,95 ile zeytinyağı, yüzde 16,14 ile kuru incir, yüzde 15,69 ile kabak, yüzde 15,07 ile kuru soğan, yüzde 13,60 ile toz şeker, yüzde 12,13 ile pirinç, yüzde 10,24 ile nohut takip etti.
"Markette en fazla fiyat düşüşü limonda"
Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 8,95 ile antepfıstığı, yüzde 7,21 ile yeşil soğan, yüzde 6,46 ile elma, yüzde 5,52 ile fındık (iç), yüzde 1,46 ile kuru üzüm, yüzde 1,45 ile mısırözü yağı ve yüzde 0,70 ile kuru kayısı izledi.
Ekim ayında fiyatı en fazla düşen ürün limon olduğunu belirten Şemsi Bayraktar, bu düşüşün sebebinin limon veriminde geçen yıla göre yüzde 100’lere varan artışın olması, alıcının olmaması ve ihracatın yeterli seviyede olmamasına bağladı.
"Üreticide en fazla fiyat düşüşü limonda"
Yüzde 44,44 azalmayla fiyatı en fazla düşen ürünün limon. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 17,96 ile patates, yüzde 16,81 ile salatalık, yüzde 15,87 ile elma, yüzde 15,25 ile yeşil fasulye, yüzde 12,00 ile havuç, yüzde 9,92 ile kırmızı mercimek, yüzde 8,70 ile patlıcan, yüzde 8,06 ile kuru soğan, yüzde 4,26 ile pirinç, yüzde 3,92 ile kuru fasulye, yüzde 2,04 ile kuru üzüm, yüzde 0,21 ile marul izledi.
"Kuru kayısı üreticide en fazla fiyat artışı yaşayan ürün"
Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 31,58 ile kuru kayısıda görüldü. Kuru kayısıdaki fiyat artışını, yüzde 13,64 ile maydanoz, yüzde 10,83 ile kabak, yüzde 9,30 ile yeşil soğan, yüzde 8,28 ile zeytinyağı, yüzde 8,06 ile sivri biber, yüzde 7,26 ile domates, yüzde 6,24 ile antepfıstığı, yüzde 6,23 ile dana eti, yüzde 5,72 ile yeşil mercimek, yüzde 5,53 ile yumurta, yüzde 2,78 ile ıspanak, yüzde 1,69 ile kuzu eti, yüzde 0,67 ile süt, yüzde 0,48 ile nohut takip etti.
"Çeltik fiyatları geçen seneye göre geriledi"
Pirinçte 2021 yılı üretim artışı ve 2021 yılında Çin’den ucuz fiyatla yapılan ithalat piyasada ürün fazlalığına neden olmuştur. Ayrıca, Marmara Bölgesinde aşırı sıcaklıklar nedeniyle yaşanan hastalık çeltikte randıman geçen yıla göre düşük gerçekleşmiştir. Bu nedenlerle bu yıl üreticide çeltik fiyatları geçen yılın da gerisine düşmüştür.
"Üretici ekim sezonuna gübre kullanmadan başladı"
Son bir yılda amonyum sülfat gübresi yüzde 200 artarken, aynı dönemde amonyum nitrat gübresi yüzde 195, üre gübresi yüzde 239, DAP gübresi yüzde 159 ve 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 130 artmıştır. Ayrıca son bir yılda tarımsal sulamada kullanılan elektrik fiyatları yüzde 57, mazot fiyatları yüzde 33, TİGEM hububat tohumluk fiyatları yüzde 40-63 arasında, süt yemi fiyatları yüzde 52 ve besi yemi fiyatları yüzde 48 arttı.”