Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) "İş Dünyası Bakış Açısıyla Türkiye'de Yolsuzluk" araştırmasının sonuçlarını açıkladı.
TÜSİAD, Sabancı Center’da “İş Dünyası Bakış Açısıyla Türkiye'de Yolsuzluk” başlıklı bir seminer gerçekleştirdi. Seminerin açılış konuşmasını yapan TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Dinçer araştırmanın sonucu için "Büyük ölçüde beklediğimiz gibi oldu, anket bize bir kez daha teyit etti. Türkiye'de yolsuzluk var ve yolsuzluk algısı artma eğiliminde. Yani bir algı operasyonundan bahsetmiyoruz, algının kendisinden ve bu algının uluslararası çalışmaları teyit ettiğinden bahsediyoruz" dedi. Aynı zamanda Dinçer, TÜSİAD olarak Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun "Türkiye'nin dönem başkanlığında yolsuzluğa karşı bir strateji olacak" açıklamasınıson derece önemli bir açılım olarak gördüklerini belirtti.
Seminere konuk konuşmacı olarak katılan Uluslararası Şeffaflık Derneği (Transparency International) İş Dünyası Danışma Kurulu Başkanı Jermyn Brooks, konuşmasında ülkelerdeki yolsuzluk karşıtı yasaların uygulanmasının öneminden bahsetti ve iş dünyasına önerilerde bulundu. Kolektif eylemin gerekliliğini vurgulayan Brooks, "İş adamları cesaretli değil. Yolsuzluğa karşı durmuyorlar ya da seslerini yükseltmiyorlar. Oysa iş adamlarının bakanlardan reformlar için talepte bulunması gerekir" dedi.
Yolsuzluk inşaat sektörünün realitesi
Jermyn Brooks'un konuşmasının ardından TÜSİAD üyesi Av. Gönenç Gürkaynak "İş Dünyası Bakış Açısıyla Türkiye'de Yolsuzluk" araştırmasının sunumunu yaptı. Sunumun başında Gürkaynak, araştırmanın 17 ve 25 Aralık süreçlerinden önce başladığını ve iki senelik bir proje olduğunu belirtti. Araştırmada İstanbul genelinde iş dünyasını temsil eden 801 kişilik bir örnekleme anket uygulandı. İş adamlarının bulundukları sektörlerde herhangi bir alana ağırlık verilmedi. Araştırmanın Türkiye genelini yansıtması amacıyla Denizli, Gaziantep ve Antalya'da üç farklı odak grubu oluşturuldu ve 36 iş adamıyla anket yapıldı. Araştırmanın saha uygulaması İPSOS tarafından yürütüldü.
Araştırmanın verilerine göre, yolsuzluğu en fazla sorun olarak gören sektör ulaştırma iken en az sorun olarak gören sektör inşaat olarak ortaya çıkıyor. Bunun yanı sıra 'Yolsuzluk artıyor mu?' sorusunu 'Hayır' diye cevaplayan inşaat sektörü yolsuzluğun kendi alanında çok sık ve yüksek boyutta olduğunu düşünüyor ancak bunu bir sorun olarak algılamıyor. Yolsuzluğun sıklığına ve yoğunluğuna yönelik en düşük algı ise perakende sektöründe.
Araştırmanın katılımcılarının yüzde 37'si sektöründe yolsuzluğun sık veya yüksek boyutta olduğunu, yüzde 46'sı ise daha da artacağını düşünüyor. Büyük şirketler yolsuzlukla başa çıkma konusunda daha fazla kapasiteye sahip ve yolsuzluk sıklığı algısı az. Buna ek olarak iş dünyasına kendilerini etkileyen problemler sorulduğunda ilk üç cevapta vergi, iş gücü maliyeti ve kayıtdışılık yer alıyor. İş adamları rüşvet ve yolsuzluğu önemli ama orta ölçekte bir sorun olarak görüyor.
İş dünyasının yüzde 60'ı yolsuzluğu ihbar etmek istemiyor
Araştırmaya göre gelir dağılımındaki eşitsizlik, kamu görevlilerinin kazanç ve güç elde etme isteği ve yasal mevzuatın uygulanmaması yolsuzluğun üç sebebi olarak görülürken katılımcıların yüzde 60'ı yolsuzluğu bilse bile ihbar etmeyeceğini söylüyor. Katılımcılar buna gerekçe olarak ise sırayla yasal bir ihbar mekanizması bulunmaması, ihbarın sonuç vermeyeceğini düşünmesi, ödüllendirme sisteminin olmayışı, uğraşmak istememesi, kimliğinin ifşa edileceğinden çekinmesi ve 'bugün bana yarın sana' olarak düşünmesini gösteriyor.
Araştırmada yöneltilen kanuna uymayan bir şeyi yaptırmak için kamu yetkilisine menfaat sağlanmasının yolsuzluk olup olmadığı sorusuna katılımcıların yüzde 11'i yolsuzluk değil cevabını veriyor. Katılımcıların yüzde 17'si kamu ihalesinde hak edişten kamu çalışanına para vermenin yolsuzluk olmadığını düşünürken yüzde 20'lik bir kesim de kamu görevlilerinin yaptıkları bir iş karşılığında belirli bir vakfa ya da derneğe bağışta bulunmayı, sevap algısıyla yolsuzluk olarak görmüyor.
"Yolsuzlukla mücadele stratejisi yetmez, Türkiye adım atmalı"
Av. Gönenç Gürkaynak'ın sunumunun ardından Radikal gazetesi köşe yazarı Uğur Gürses ve TEPAV Yönetişim Etütleri Direktörü Emin Dedeoğlu CNN Türk'ten Emin Çapa'nın moderatörlüğünde araştırma bulgularını değerlendirdiler. Son oturumda ise TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Cansen Başaran Symes'ın moderasyonuyla OECD Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu Başkanı Drago Kos, IBLF Global Başkanı ve B20 Yolsuzlukla Mücadele Çalışma Grubu'nun Uzman Grubu Başkanı Brook Horowitz ve Jermyn Brooks konuşmacı olarak yer aldı. Drago Kos, Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun G20 yolsuzluk stratejisi açıklamasına atfen "Türkiye'nin G20 başkanlığına geldiğinde yolsuzlukla savaşma konusunu ajandaya almayı açıklaması yetmez. Türkiye örneklerle gelmeli" dedi.
"İş Dünyası Bakış Açısıyla Türkiye'de Yolsuzluk" başlıklı araştırma sonuçlarının tamamına ulaşmak için tıklayınız.