AB Komisyonu ikinci değerlendirme raporunu açıkladı. Raporda, Terörle Mücadele Yasası'nın değişmesi gerektiği vurgulandı. AB, 4 Mayıs’ta Schengen’e vize muafiyeti için gerekli 72 şarttan 67’sini Türkiye’nin karşıladığını açıklamıştı. Ancak gerekli adımların atılmaması nedeniyle yerine getirilmeyen şartların sayısı 5’ten 7’ye çıktı. AB Komisyonu ikinci değerlendirme raporunda da, Ankara’nın ayak dirediği "Terörle Mücadele Yasası"nın (TMY) değişmesinde ısrarını sürdürdü.
Hürriyet'ten Güven Özalp'ın haberine göre AB'nin beklendiği adımlar şöyle:
- GRECO’nun tavsiyeleri doğrultusunda, yolsuzluğu önlemek için bir yol haritası oluşturulması
- Kişisel veriler kanununun AB standartlarıyla uyumlu hale getirilmesi, verileri koruyacak olan kurumun bağımsızlığının sağlanması, uygulayıcaların sorumluluklarının yasayla belirlenmesi
- EUROPOL ile operasyonel olacak işbirliği anlaşması imzalanması
- Cezai konularda AB üye ülkeleriyle etkili bir adli işbirliğinin sağlanması
- Terörle mücadele kanununun tanımının ve uygulamasının değişmesi; kapsamının daraltılması ve orantılı uygulanması.
AB Komisyonu, 4 Mayıs’taki değerlendirmesinde karşılanan kriter sayısını 67 olarak belirlemişti. Kriter sayısının 7’ye yükselmesi tamamen teknik nedenlerden kaynaklanıyor ve ardında herhangi bir siyasi yaklaşım yok.
AB Komisyonu’nun vize muafiyeti için olumlu görüş bildirdiği 4 Mayıs’ta iki kriter tarih nedeniyle fiilen uygulanma durumunda olmadığından ‘karşılanmamış’ sayılmamıştı. Bu kriterler Geri Kabul Anlaşması’nın uygulanması ve biyometrik pasaportların Avrupa standartlarına yükseltilmesiydi. Geçen sürede Türkiye’nin bu alanlarda adım atmaması nedeniyle AB Komisyonu artık bu iki kriteri de karşılanmayan kriterler arasında sayıyor. Avramopoulos, kriterlerin karşılanması konusunda taraflar arasında ‘iyi bir anlayış’ sağlandığının altını çizdi. Terörle Mücadele Yasası bağlantılı kriter, en sorunlu unsur olmayı sürdürüyor.
Vize muafiyeti için belirlenen 1 Temmuz hedefi artık tamamen devreden çıkarken AB Komisyonu da takvim konusundaki tavrını muğlaklaştırdı. Ankara’nın yeni hedefi Ekim 2016 olarak belirlense ve bu hedef Brüksel tarafından da ‘makul’ bulunsa da Komisyon muafiyet için spesifik bir tarih belirtmekten kaçınıyor. Avramopoulos, ‘Ne zaman’ sorusuna “Türkiye kriterleri ne zaman karşılar ve siyasi onay vericiler ne zaman karar verirse o zaman” dedi.
AB Komisyonu, 18 Mart mutabakatının işleyişinden ise memnun. Mülteciler konusunda Türkiye’nin üzerine düşenleri yapmayı sürdürdüğü ve anlaşmanın sonuç doğurduğu belgeye yansıtıldı. Anlaşma devreye girmeden Türkiye’den Yunan adalarına günlük geçiş ortalaması 1.740 iken 1 Mayıs’tan bu yana bu sayı ortalama 47’ye düştü. Anlaşmadan beri, bugüne kadar Yunan adalarından Türkiye’ye gönderilenlerin sayısının 462, Türkiye’den AB ülkelerine yerleştirilen Suriyelilerin sayısı ise 511 oldu.