PKK lideri Abdullah Öcalan'ın örgüte 'silah bırak' çağrısının yankıları sürerken, dün Enerji Bakanı Taner Yıldız Türkiye’nin Kandil dağı eteklerinde petrol arayacağını söyledi. Kandil’deki sahalar, Türkiye’nin Bölgesel Kürt Yönetimi ile 2013 yılında yaptığı sözleşmeler sonucu aldığı 6 sahadan, 2’si. Bir petrol şirketi temsilcisi Türkiye'nin söz konusu alanlarda petrol bulması şansının yüzde 75 olduğunu söyledi.
Hürriyet gazetesinden Merve Erdil'in haberine göre, 28 Şubat’ta yapılan açıklamayla çözüm sürecinde önemli bir dönüm noktasına gelindiği bugünlerde, Enerji Bakanı Taner Yıldız’dan gelen açıklama dikkat çekti. Yıldız, merkezi Bağdat yönetimi ile yapılan anlaşmalar ve Kuzey Irak ile imzalanan sözleşmeler çerçevesinde Türkiye’nin Kandil Dağı eteklerinde blokları bulunduğunu ve Hindırın ile Çoman sahalarında petrol arayacağını belirtti. Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın sözünü ettiği Hindırın ve Çoman sahaları, Türkiye’nin yaklaşık iki yıl önce Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) ile imzaladığı üretim paylaşım anlaşmaları (PSC) arasında yer alıyor. Enerji Bakanlığı yetkilileri, Turkish Energy Company’nin (TEC), IKBY ile 2013 yılında yaptığı sözleşmeler sonucu altı saha aldığını, Çoman ve Hindırın sahalarının da bunlar arasında yer aldığını vurguluyor. Bölgedeki petrol bulma oranının ise yüzde 75’ler civarında olduğu ifade ediliyor.
13 sahada petrol arayacak
Hacettepe Üniversitesi ile imzalanan madencilik protokolü töreninde çözüm sürecinin enerji sektörüne etkilerine yönelik soruları yanıtlayan Yıldız, enerji sektörüyle alakalı çok ciddi beklentileri olduğunu söyleyerek, “Bizim Bağdat’la yaptığımız anlaşmalar, Kuzey Irak ile alakalı yaptığımız sözleşmeler çerçevesinde hemen Kandil Dağı eteklerinde bloklarımız var. Ve Hindırın ve Çoman sahalarında petrol arayacağız. Ben o yolun da açılacağına bu manada inanıyorum. Enerji sektörünün de çözüm süreci ile beraber yeni bir çalışma alanının oluşacağına ben inanıyorum” şeklinde konuştu. Türkiye’nin Kuzey Irak’ta toplamda 13 sahada petrol ve gaz arama çalışması yapması öngörülüyor. Turkish Energy Company (TEC), altı sahada petrol ve gaz aramaları yapacak. Sektör kaynakları, TEC’in altı saha için imza attığını, yedinci bir saha için ise IKBY ile görüşmeleri sürdürdüğünü belirtiyor. Diğer yandan, TEC’in altı sahada da Exxon Mobil ile ortaklık gerçekleştirmesi planlanıyor. Bu sahalarda ilk kazmanın vurulmasıyla beraber, Türkiye Kuzey Irak’ta petrol üreticisi haline gelecek.
Kandil Dağı’nın güneyinde
Enerji Bakanı Yıldız’ın sözünü ettiği Kandil’deki Hindırın ve Çoman sahalarıyla alakalı edinilen bilgilere göre, Çoman sahası bin 371 ve Hindırın 642 kilometrekare büyüklüğünde. Sahalar, Hakkari’nin güneyinde Irak ile İran sınırında, Kandil Dağı’nın güneyinde yer alıyor. Türkiye yapılan anlaşmaya göre, sahalarda yüzde 80, IKBY ise yüzde 20 hisseye sahip. Petrol uzmanları, bu alanda bugüne kadar hiç kuyu kazılmadığını vurguluyor. Kuzey Irak’taki üretim paylaşım anlaşmalarında, müteahhit firmalar bir zaman çizelgesi kapsamında belli taahhütleri yerine getirmek zorunda. Genellikle petrol üretim safhasına geçilmesi için üç yıl kadar süren çalışmalar yapılıyor. Konuya yakın kaynaklar, Türkiye’nin petrol üretimine geçmeden önce, petrol bulup bulmayacağına yönelik bazı çalışmalar yapacağını söyleyerek, şunları anlatıyor: “Üretim paylaşım anlaşmalarında petrol bulunup bulunmayacağı kesin değil. Önce sismik araştırmalar yapılıyor. Eğer petrol olduğuna dair emarelere rastlanırsa, saha geliştirme safhasına geçiliyor. Test kuyuları açılıyor. Test kuyularından elde edilen verilerde, ticari miktarda petrol olduğu sonucuna varılırsa üretim aşamasına geçiliyor. Bu süreç üç yıla yakın sürüyor. Üretim aşamasına geçildikten sonra müteahhit firma, yani bu durumda TEC, yaptığı anlaşmaya göre varil başına 6-7 dolar gibi bir para alıyor. Bu oranlar her blok için değişebiliyor.”
Petrol bulma oranı yüzde 75
Bir petrol şirketi temsilcisi, 'Türkiye’nin bu bölgede petrol bulma olasılığının ne kadar olduğu' sorusuna karşılık, “Kuzey Irak Kürdistan bölgesinde sondajlarda başarı oranı yüksek. Deldiğinde petrol bulma oranı yüzde 75’ler civarında. Mesela bu oran Rusya’da yüzde 15-20 seviyelerinde” yanıtını verdi. K. Irak’ta 40-45 milyar varil petrol, 6-7 trilyon metreküp gaz rezervi olduğu tahmin ediliyor.
Bölgesel yönetim çalışma başlatmıştı
2012 yılında, IKBY’nin, PKK’nın ana kampının bulunduğu Kandil Dağı bölgesinde petrol arama çalışması başlattığı haberlere yansımıştı. O tarihte “Rudaw” adlı internet sitesinde yer alan haberde, Irak’taki Bölgesel Kürt Yönetimi Doğal Kaynaklar Bakanlığı ve petrol arama konusunda deneyimli olan bir heyetin, Kandil Dağı bölgesinde petrol arama ve çıkarma çalışması başlattığı, çalışma kapsamında Kandil Dağı bölgesinde inceleme yapan heyetin, bazı yerlerden taş ve toprak örneklerini alarak incelenmek üzere İngiltere’ye gönderdiği kaydediliyor.
Bayık: Kürdistan’da üretilen
enerji, ihtiyacının 100 katı
Kandil Dağı’nda bulunan KCK Yürütme Konseyi Eş Başkanı Cemil Bayık, geçtiğimiz yıl yaptığı açıklamada, bölgeden çıkarılan petrolden pay almak istediklerini söyleyen Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanı Gültan Kışanak’a destek verip, “Eğer Kürtlerin zengin kaynakları Kürdistan’a kalırsa bütün ekonomik sorunları çözülecektir” demişti. Kürtçe yayımlanan Azadiya Welat adlı gazetede makale yazan Cemil Bayık, “Kürt halkı kaynaklarına sahip çıkmalı” başlıklı yazısında, “Türkiye’nin, enerji ihtiyacının büyük kısmı Kürdistan’dan üretiliyor. Kürdistan’da ise enerji sorunu var, bölge enerjiden adeta mahrum bırakılmaktadır. Kürdistan’da üretilen enerji Kürdistanın ihtiyacı olan enerjinin 100 katı kadardır” demişti.