Milliyet yazarı Prof. Güngör Uras, dolardaki rekor artışlar ve ekonomik dengesizliklerin yaşanmasına ilişkin olarak, "Dolar fiyatı hızla yükseldi. Türk Lirası’yla hesaplanan milli gelir dolara bölününce dolar olarak milli gelir küçülüyor. Açık anlatımla, Türkiye’nin G20’lerden çıkması veya çıkarılması tehlikesi belirdi" dedi. Uras, "Daha önceleri dünyanın 16’ncı büyük ekonomisiydik. Derken 18’e geriledik. Bu devalüasyondan sonra 20’nci veya 21’inci sıraya gerileme olasılığı var" görüşünü dile getirdi.
Prof. Uras'ın Milliyet'te "G20 ülkeleri arasında sıramız geriliyor" başlığıyla yayımlanan (25 Ağustos 2015) yazısı şöyle:
Dolar olarak milli gelirimiz 2014’te 800 milyar dolardı. Dolar fiyatındaki artış nedeniyle (sabit fiyatlarla yüzde 3 büyüsek bile) 2015 milli gelirimiz 726 milyar dolara gerileyecek. Dünyanın 18’inci büyük ülkesiydik. 20’nci veya 21’inci sıraya gerileme tehlikesi var.
15-16 Kasım tarihlerinde Antalya’da G20 liderler toplantısı yapılacak. Biz ev sahibiyiz.
G20’ler dünyanın en büyük ekonomileri arasında yer alan 19 ülkeden ve Avrupa Birliği Komisyonu’ndan oluşuyor. İngilizce “Group of 20” (20 Grubu) anlatımı, kısaca G20 diye adlandırılıyor.
G20 ülkelerini Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Çin, Endonezya, Fransa, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, İngiltere, İtalya, Japonya, Kanada, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Türkiye ve Avrupa Birliği Komisyonu oluşturuyor.
G20 ülkeleri dünya ekonomisinin yüzde 85’ini temsil ediyor. Dünya ticaretinin yüzde 80’ini gerçekleştiriyor
G20 toplantılarında, uluslararası finansal istikrarın artırılmasına ilişkin görüşme ve çalışmalar yapılıyor.
Tarih çakışıyor
- Antalya toplantısının tarihi yaklaşıyor. Ev sahibi ülkede hükümet yok. 1 Kasım’da erken seçim var. 15-16 Kasım’da Türkiye’de neler olacağı belli değil.
- Dünyada finansal istikrasızlık tırmanışta. Bu nedenle Antalya toplantısı dünya liderleri için çok önemli.
- Dünya liderleri Antalya’ya gelmek üzere programlarını yaptılar ama Türkiye’de terör tırmanışa geçti. Dünya liderleri için ciddi güvenlik sorunu var.
- Türkiye ekonomisinde gerçek büyüme yavaşladı. Türk Lirası’nın uzun süre kıymetli kalması nedeniyle ucuz dolarla bölünen Türk Lirası’yla hesaplanan milli gelir rakamının dolar karşılığı yüksek çıkıyordu. Dolar fiyatı hızla yükseldi. Türk Lirası’yla hesaplanan milli gelir dolara bölününce dolar olarak milli gelir küçülüyor. Açık anlatımla, Türkiye’nin G20’lerden çıkması veya çıkarılması tehlikesi belirdi.
Dolarla küçülüyoruz
- Ülkeler arası (IMF ve Dünya Bankası’nın) milli gelir sıralamasında 17’nci sırada 866 milyar dolarla Hollanda, 18’inci sırada 800 milyar dolarla Türkiye, 19’uncu sırada 750 milyar dolarla Suudi Arabistan, 20’nci sırada 710 milyar dolarla İsviçre var.
- Ekonomiyi iyi izleyen iktisatçılardan Mahfi Eğilmez (Göz ameliyatı nedeniyle geçmiş olsun dileklerimizi sunuyoruz) önceki gün ”Kendime Yazılar” bloğunda 2015 yılı için bir milli gelir tahmini yaptı.
Mahfi Eğilmez diyor ki ”2015 yılının başlangıcında dolar 2.30 TL idi. Eğer 2015 yılını 3.0 TL olarak tamamlarsa, yıllık ortalama dolar fiyatı kabaca 2.65 TL olarak karşımıza çıkar. Bu yıl ekonominin yüzde 3.0 oranında büyüyeceğini ve ortalama enflasyonun da yüzde 7 dolayında olacağını düşünürsek, yıl sonunda TL cinsinden milli gelirimiz 1.925 milyar TL olacak demektir. Bunu 2.65 TL’lık ortalama kura bölersek, dolar cinsinden milli gelirimizi kabaca 726 milyar USD olarak hesaplamış oluruz.“
- Daha önceleri dünyanın 16’ncı büyük ekonomisiydik. Derken 18’e geriledik. Bu devalüasyondan sonra 20’nci veya 21’inci sıraya gerileme olasılığı var.
Terör önemli. Teröre odaklandık ama ekonomi de önemli. Ülkenin ekonomisi ne kadar güçlüyse, terörle mücadele de o kadar başarılı olur.