İşsizlik oranı Ağustos’ta yüzde 9.8’e yükseldi. Türkiye genelinde işsiz sayısı 207 bin kişi artışla 2.4 milyonu aştı.
Küresel krizin etkisiyle ekonomide yavaşlama sinyalleri gelirken, işsizlik artmaya devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Ağustos döneminde işsizlik oranı 0,6 puanlık artış ile yüzde 9.8’e yükseldi. TÜİK üçer aylık dönemler itibarıyla her ay açıkladığı Hanehalkı İşgücü Anketinin, “Temmuz-Ağustos-Eylül” dönemini kapsayan, “Ağustos” sonuçlarına göre, işsizlik oranı geçen yılın aynı döneminde yüzde 9.2, bu yılın Temmuz ayında yüzde 9.4 olmuştu.
Ağustos döneminde istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 449 bin kişi artarak, 22 milyon 509 bin kişiye yükseldi. Bu dönemde tarım sektöründe çalışan sayısı 140 bin kişi, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı ise 310 bin kişi artış kaydetti. Türkiye genelinde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 207 bin kişi artarak 2 milyon 439 bin kişiye yükseldi.
Ağustos’ta istihdam edilenlerin yüzde 28.1’i tarım, yüzde 19.5’i sanayi, yüzde 5.9’u inşaat, yüzde 46.5’i ise hizmetler sektöründe yer aldı. Kayıtdışı işsizlik oranı yüzde 46.6 olurken, işgücüne katılım oranı yüzde 49.8 düzeyinde gerçekleşti.
İşsizlik kentlerde yüzde 12 arttı
Kentsel yerlerde işsizlik oranı 0.4 puanlık artışla yüzde 12, kırsal yerlerde ise 0.7 puanlık artışla yüzde 6.3 olarak belirlendi.
Gençlerin yüzde 19,1’i işsiz
Ağustos 2008 döneminde genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 19,1 olarak hesaplandı. Bu oran 2007 yılının aynı döneminde yüzde 19,2 idi.
Türkiye'de tarım dışı işsizlik oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,8 puanlık artışla yüzde 12,7 seviyesine çıktı.
İşsizlerin profili
-Bu dönemdeki işsizlerin 69,8'ini erkek nüfus oluşturdu.
-İşsizlerin yüzde 55,5'i lise altı eğitimli.
-Yüzde 26,8'i bir yıl ve daha uzun süredir iş arıyor.
-İşsizler sıklıkla (yüzde 30,1) “eş-dost” vasıtasıyla iş arıyor.
-Yüzde 82,4'ü (2 milyon 10 bin kişi) daha önce bir işte çalışmış.
-Daha önce bir işte çalışmış olan işsizlerin yüzde 49,6'sı “hizmetler”, yüzde 22,8'i “sanayi”, yüzde 19,3'ü “inşaat”, yüzde 8,3'ü ise “tarım” sektöründe görev almış.
İstihdamın yapısı
Söz konusu dönemde istihdam edilenlerin de yüzde 72,7'sini erkek nüfus meydana getirdi.
İstihdam edilenlerin yüzde 61,1'ini lise altı eğitimliler oluşturdu. İstihdam yapısına ilişkin diğer bazı veriler şöyle:
-Yüzde 57,6'sı ücretli, maaşlı ve yevmiyeli, yüzde 26,6'sı kendi hesabına ve işveren, yüzde 15,8'i ücretsiz aile işçisi.
-Yüzde 61,8'i “1-9 kişi arası” çalışanı olan iş yerlerinde çalışıyor.
-Yüzde 2,8'inin ek bir işi var.
-Yüzde 3,8'i mevcut işini değiştirmek için veya mevcut işine ek olarak bir iş arıyor.
-Ücretli olarak çalışanların yüzde 86,8'i sürekli bir işte çalışıyor.
Bu arada, Maliye Bakanlığı tarafından derlenen verilere göre, 2008 yılının üçüncü döneminde toplam kamu istihdamı 2 milyon 919 bin kişi olarak belirlendi.
Kayıt dışı istihdam yüzde 46,6
TÜİK'e göre, kayıt dışı istihdam edilenlerin oranı, Ağustos 2008 döneminde, 2007 yılının aynı dönemine göre 2,1 puanlık azalışla yüzde 46,6 olarak gerçekleşti.
Bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre tarım sektöründe kayıt dışılık yüzde 88,3'den yüzde 87,4'e, tarım dışı sektörlerde ise yüzde 33,3'den yüzde 30,7'ye geriledi.
Tarım dışı işsizlik yüzde 13’e yakın
Türkiye’de tarım dışı işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0.8 puanlık artışla yüzde 12.7 seviyesinde gerçekleşti. Bu oran erkeklerde geçen yılın aynı dönemine göre 0.8 puanlık artışla yüzde 11.1, kadınlarda ise 0.4 puanlık artışla yüzde 19.1 oldu. Genç nüfusta işsizlik oranı 0.1 puanlık düşüşle yüzde 19.1 olarak gerçekleşti.
İş gücüne katılım
Ağustos 2008 döneminde, Türkiye genelinde iş gücüne katılım oranı, geçen yılın aynı dönemine göre 0,5 puanlık artışla yüzde 49,8 olarak gerçekleşti.
Erkeklerde iş gücüne katılma oranı 0,1 puanlık artışla yüzde 73, kadınlarda ise 1 puanlık artışla yüzde 27,1 oldu. Kentsel yerlerde iş gücüne katılma oranı 0,6 puanlık artışla yüzde 46,9, kırsal yerlerde yüzde 0,7 yükselişle yüzde 55,2 oldu.
Toplam iş gücünün yüzde 18,1'ini 15-24 yaş grubundakiler oluşturdu. Lise altı eğitimlilerde iş gücüne katılma oranı yüzde 48,1 iken, yüksek öğretim mezunlarının katılım oranı yüzde 78,9 olarak belirlendi.
Lise altı eğitimlilerde erkeklerin iş gücüne katılma oranı yüzde 72,1, kadınların yüzde 23,5 oldu. Lise ve dengi okul mezunlarında erkeklerde iş gücüne katılma oranı yüzde 76,1 iken kadınlarda yüzde 34,2 oldu. Yüksek öğretim mezunlarında ise erkeklerde iş gücüne katılma oranı yüzde 84,3, kadınlarda yüzde 70,7 olarak ölçüldü.
Ağustos 2008 döneminde iş gücü dışında olanların yüzde 39,2'si daha önce bir işte çalıştı. Daha önce bir işte çalışıp, söz konusu dönemde iş gücü dışında olanların (10 milyon 58 bin kişi) yüzde 28,5'i emeklilik, yüzde 7'si mevsim gereği, yüzde 18,6'sı sağlık nedeniyle, yüzde 11,1'i evlilik, yüzde 6,2'si işten çıkartılma/iş yerinin kapanması, yüzde 5,5'i işinden memnun olmama ve yüzde 23,1'i diğer nedenlerle en son çalıştıkları işten ayrıldı.
İş gücü hareketleri
Ağustos 2008 döneminde 1 milyon 563 bin kişi işe yeni başladı veya iş değiştirdi. Bunun toplam istihdam içindeki oranı yüzde 6,9 oldu. İşe yeni başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 31,3'ü, 25-34 yaş grubunda yer aldı.
Bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 19,8'i sanayi, yüzde 37,2'si hizmetler, yüzde 21,8'i inşaat sektöründe, yüzde 21,2'si ise tarım sektöründe işbaşı yaptı.
Mevcut işsizlerin yüzde 16,1'ini (392 bin kişi) bu dönemde işten ayrılanlar oluşturdu.
2005 yılından itibaren veriler aylık olarak yayınlanıyor
2005 yılından itibaren Hanehalkı İşgücü Anketinin tahminleri, hareketli üçer aylık dönem ortalamaları esas alınmak kaydıyla aylık olarak yayınlanıyor.
Bu seride ilgili üç aylık dönemin ağırlıkları, dönem ortası aya ilişkin nüfus projeksiyonları esas alınarak hesaplanırken, ifade kolaylığı açısından tahminler de dönem ortası ay adıyla ifade ediliyor.