T24 - Ağustos ayından beri yüzde 13 düzeyinde seyreden işsizlik oranı yeni yılda bu seviyenin üzerine çıktı. İşsizlik oranı 2010 yılı ocak ayında bir önceki aya göre 1 puan artışla yüzde 14.5 oldu.
İşsizlik oranlarının tırmanışını sürdürerek 3 milyon 591 bin kişiye ulaştığı ocak ayında, 476 bin kişi işsiz kaldı. Baz etkisi nedeniyle geçen yıla göre işsizlik rakamlarında 1 puanlık gerileme görülse de, işsizlik oranı yüzde 14.5’le nisan ayından sonraki en yüksek seviyesine ulaşmış oldu. Radikal gazetesinde yer alan habere göre, Türkiye genelinde işsiz sayısı ocakta bir önceki aya göre 230 bin kişi arttı.
Aralıkta 13.5 düzeyindeydi
Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre, kasım, aralık ve ocak aylarını kapsayan üç aylık dönemde 1 milyon 484 bin kişi işsiz kaldı. Ocak ayında işe yeni başlayanların veya iş değiştirenlerin sayısı 1 milyon 382 bin kişiye ulaştı. İşsizlik oranı aralık ayında yüzde 13.5 düzeyindeydi. Böylece işsizlikle bir ayda bir puanlık bir artış meydana geldi. İşsizlik oranı geçen yılın aynı döneminde ise yüzde 15.5 düzeyindeydi.
Kentsel yerlerde işsizlik oranı 0.7 puanlık azalışla yüzde 16.5, kırsal yerlerde ise 1.5 puanlık azalışla yüzde 10.3 oldu. Türkiye genelinde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 59 bin kişi azalarak 3 milyon 591 bin kişiye düştü.
Tarımda 697 bin kişi daha
Mevcut işsizlerin yüzde 13.3’ünü (476 bin kişi) bu dönemde işten ayrılanlar oluşturdu. Genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 25.9 olarak gerçekleşti. İstihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 289 bin kişi artarak, 21 milyon 162 bin kişiye yükseldi.
Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 697 bin kişi, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 592 bin kişi artış gösterdi. Ocakta istihdam edilenlerin yüzde 23.8’i tarım, yüzde 20.2’si sanayi, yüzde 5.5’i inşaat, yüzde 50.5’i ise hizmetler sektöründe yer aldı. Kayıtdışı işsizlik oranı 1.5 puanlık artışla yüzde 42.3 olarak gerçekleşti.
Türkiye geneli işgücüne katılma oranı, geçen yılın aynı dönemine göre 1.7 puanlık artışla yüzde 47.5 oldu. Ocak ayında iş aramayıp, çalışmaya hazır olanlar 2 milyon 248 bin olurken, iş bulma ümidi olmayanların sayısı 827 bin olarak belirlendi.
İşsizlerin profili
- İşsizler sıklıkla (yüzde 32,2) eş-dost vasıtasıyla iş arıyor.
- İşsizlerin yüzde 90.4’ü (3 milyon 245 bin kişi) daha önce bir işte çalışmış.
- Daha önce bir işte çalışmış olan işsizlerin yüzde 44.2’si hizmetler, yüzde 24.2’si sanayi, yüzde 19.8’i inşaat, yüzde 9.3’ü tarım sektöründe çalışmış, yüzde 2.5’i ise 8 yıldan önce işinden ayrılmış.
- İşsizlerin; yüzde 32.6’sını çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler, yüzde 19.9’unu işten çıkarılanlar, yüzde 15.2’sini kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yüzde 8’ini işyerini kapatan/iflas edenler, yüzde 7.3’ünü ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 7.6’sını öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar, yüzde 9.4’ünü ise diğer nedenler oluşturuyor.
Tırmanış durmuyor
Küresel ekonomik kriz nedeniyle 2008 yılı son çeyreği itibarıyla artışa geçen işsizlik oranı, Aralık 2008’de yüzde 14’e çıkmış, 2009 yılının ilk aylarında ise en yüksek düzeyine ulaşmıştı. Ocak 2009’da 15.5 olarak gerçekleşen işsizlik oranı Şubat ayında yüzde 16.1’le tarihi rekor kırmıştı.
Mart ayı itibarıyla gerilemeye başlayan işsizlik oranları ağustos ayına kadar düşüş trendini sürdürmüştü. Yüzde 13.4 işsizlik oranıyla ağustos ayında tekrar yükselişe geçen işsizlik eylülde de bu düzeyini korumuştu. Ekimde yüzde 13’e gerileyen işsizlik, kasımda 13.1’e, aralık ayında ise yüzde 13.5’e çıkmıştı. Yükseliş Ocak 2010’da devam ederek, Nisan 2009’dan sonraki en yüksek seviyesine yüzde 14.5’le ulaştı.
Sanayide kan kaybı
2010 yılı Ocak döneminde istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre, 1 milyon 289 bin kişi artarak, 21 milyon 162 bin kişiye yükseldi.
Bu dönemde, tarımda çalışan sayısı 697 bin kişi, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 592 bin kişi arttı. Ocak 2010 döneminde istihdam edilenlerin yüzde 23.8’i tarım, yüzde 20.2’si sanayi, yüzde 5.5’i inşaat, yüzde 50.5’i ise hizmetler sektöründe gerçekleşti. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payının 2 puan, inşaat sektörünün payının 0.3 puan arttığı, buna karşılık sanayi sektörünün payının 0.3 puan, hizmetler sektörünün payının ise 2 puan azaldığı görüldü.
İşsizliğe tarım etkisi
Ocakta iş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre 146 bin kişi azalarak 2 milyon 248 bin kişi oldu. Bunun 1 milyon 31 binini erkekler, 1 milyon 217 binini ise kadınlar oluşturdu. Bu dönemde iş bulma ümidi olmayanların sayısı ise 46 bin kişilik azalışla 827 bin kişi oldu. Ocakta genç nüfusta işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre 2 puanlık bir gerilemeyle yüzde 25.9 olarak gerçekleşti. Genç işsizlik oranı kentte yüzde 28.9’dan yüzde 27.5’e inerken, kırsal kesimde yüzde 25.4’ten yüzde 22.2’ye geriledi. Bu düşüşte mevsimsellik etkisi göze çarpıyor, tarımda artış var.
İşsizlerin yüzde 32.2’si eş dost ile iş arıyor
Ocakta işsizler sıklıkla yüzde 32.2’si ‘eş-dost’ vasıtasıyla iş aradı. İşsizlerin yüzde 90.4’ünü oluşturan 3 milyon 245 bin kişi daha önce bir işte çalışırken, daha önce bir işte çalışmış olan işsizlerin yüzde 44.2’si hizmetler, yüzde 24.2’si sanayi, yüzde 19.8’i inşaat, yüzde 9.3’ü tarım sektöründe istihdam etmişti. İşsizlerin yüzde 2.5’inin ise 8 yıldan önce işinden ayrıldığı belirlendi. Ocak itibarıyla işsizlerin; yüzde 32.6’sının çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler, yüzde 19.9’unu işten çıkarılanlar, yüzde 15.2’sini kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yüzde 8’ini işyerini kapatan-iflas edenler, yüzde 7.3’ünü ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 7.6’sını öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar, yüzde 9.4’ünü ise diğer nedenler oluşturdu. Ocakta işgücü dışında olup, daha önce bir işte çalışanların yüzde 20.3’ü tarım, 11.4’ü sanayi, yüzde 3.5’i inşaat, yüzde 19.9’u hizmetler sektöründe çalışırken, yüzde 44.9’u ise 8 yıldan önce işinden ayrıldı.
İş gücüne katılımı yüzde 47.5
2010 yılı Ocak döneminde, Türkiye’de kurumsal olmayan nüfus geçen yılın aynı dönemine göre 809 bin kişilik bir artışla 70 milyon 975 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 827 bin kişi artarak 52 milyon 150 bin kişiye ulaştı. Bu dönemde, Türkiye geneli işgücüne katılma oranı, geçen yılın aynı dönemine göre 1.7 puanlık artışla yüzde 47.5 olarak gerçekleşti. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0.7 puanlık artışla yüzde 69.8, kadınlarda ise 2.4 puanlık artışla yüzde 25.9 oldu. Toplam işgücünün yüzde17.1’ini 15-24 yaş grubundakiler oluşturdu. Lise altı eğitimlilerde işgücüne katılma oranı; erkekler için yüzde 68, kadınlar için yüzde 21.8 olarak gerçekleşirken, yükseköğretim mezunu erkeklerde yüzde 83.8 olan işgücüne katılma oranı, kadınlarda yüzde 70.8 oldu.
1.4 milyon iş başı yaptı ya da iş değiştirdi
Ocak 2010 döneminde 1 milyon 382 bin kişi işe yeni başlamış veya iş değiştirmiş olup, bunun toplam istihdam içindeki oranı yüzde 6.5 oldu. İşe yeni başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 33.4’ü 25-34 yaş grubunda yer aldı. Bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 25.1’i ‘sanayi’, yüzde 40.8’i ‘hizmetler’, yüzde 19.5’i ‘inşaat’ sektöründe, yüzde 14.6’sı ise ‘tarım’ sektöründe işe başladı. Ocak döneminde istihdam edilenlerin; yüzde 72.2’sini erkek nüfus oluşturdu. Yüzde 59’u lise altı eğitimliler oluştururken, yüzde 60.6’sının ücretli, maaşlı veya yevmiyeli, yüzde 26.8’inin kendi hesabına veya işveren, yüzde 12.6’sının ise ücretsiz aile işçisi olduğu belirlendi. İstihdam edilenlerin yüzde 58.5’i ‘1-9 kişi arası’ çalışanı olan işyerlerinde çalışırken, yüzde 2.7’sinin ek bir işi bulunuyor. Yüzde 3.5’i mevcut işini değiştirmek için veya mevcut işine ek olarak bir iş ararken, ücretli olarak çalışanların yüzde 91.2’si sürekli bir işte çalışıyor.
betam: Gerçek işsiz sayısını tarım gizliyor, bu abartılı
Geçen ay yıllık olarak 630 bin artış gösteren tarım istihdamı artışı 700 bini geçti. Tarım dışı sektörlerde istihdam imkânının azalmasıyla tarımdan göç durdu.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nden (betam) Prof.Dr. Seyfettin Gürsel ve Araştırma Görevlisi Duygu Güner tarafından hazırlanan ‘İşsiz sayısı ilk kez azaldı’ başlıklı araştırma notuna göre, tarım istihdamı şişmeye devam ediyor. Araştırmada şunlara yer verildi:
“Geçen ay yıllık olarak 630 bin artış gösteren tarım istihdamı artışı ocak döneminde 700 bini geçti. Tarım istihdamı yıllık olarak 2008’e kadar azalan bir seyir izlerken durgunlukla beraber 2008 ve 2009 yıllarında tarım istihdamında artışlar başladı.
Tarım dışı sektörlerde istihdam olanaklarının azalmasıyla birlikte tarımdan göç durdu ve tarımda yapay bir istihdam artışı ortaya çıktı. Bu artış, olağanüstü yüksek ve ardında başka etkenlerin olup olmadığı ayrıca araştırılmalıdır. Tarımda yaşanmakta olan bu yapay istihdam artışı gerçek işsiz sayısını gizlemektedir. Tarımdan göç yeniden başladığında halen 500 bin civarında seyreden tarım dışı işgücü artışının yükselmesi beklenmelidir.
‘Tarım dışında ilk kez azalma var’
TÜİK’ in açıkladığı ham işgücü verileri tarım dışı istihdamın ocak ayında bir önceki yılın ocak ayına göre 583 bin kişi, tarım dışı işgücü ise 500 bin kişi arttı. Bu gelişmelerin sonucunda tarım dışı işsiz sayısı krizden bu yana ilk kez 83 bin azalarak 3 milyon 527 binden 3 milyon 444 bine geriledi. Aralık-ocak-şubat aylarını kapsayan Ocak dönemi güçlü tarım dışı istihdam artışı 2010 yılının ilk çeyreğinde büyümenin çift haneli rakamlara ulaşacağı beklentisini doğrulamaktadır.”