Türkiye-Irak davasında kafalar karıştı; milyar dolarlık tazminatların konuşulduğu Kuzey Irak petrolü davasını hangi taraf kazandı?

Türkiye ve IKBY arasında 9 yıl önce Kerkük-Ceyhan petrol boru hattından petrol sevkiyatı için yaptığı anlaşma, Bağdat'ın tepkisini çekmiş, Irak hükümeti bölgesel yönetimin başkentin izini olmadan Türkiye'ye bu tür bir sevkiyat yapamayacağını savunmuştu.

 

Cumartesi Reuters'a konuşan dava hakkında bilgili olan bir kaynak, mahkemenin 2014-2018 arasındaki 4 yıllık dönem için Irak'a 1,5 milyar dolar tazminat ödemesine karar verdiğini ifade etti. Kaynaklara göre, bu miktar için Türkiye faiz de ödeyecek. Bağdat, davayı açarken Türkiye'den 30 milyar dolar tazminat talep etmişti. 

 

Middle East Eye sitesinden Ragıp Soylu'ya konuşan iki kaynak da mahkemenin Türkiye aleyhinde karar verdiğini belirtti. Kaynaklardan biri, Türkiye'nin 1,4 milyar dolar tazminat ödemesine karar verildiğini vurguladı. 

 

Irak Petrol Bakanlığı, mahkemenin Irak lehine karar verdiğini kaydetti. 

Kararın ardından Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nden yapılan petrol sevkiyatı da Türkiye'nin talebi üzerine durduruldu. Bu gelişme ham petrol fiyatlarını varil başına yaklaşık 3 dolar yükseltti. 

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı: Irak Türkiye'ye tazminat ödeyecek

Öte yandan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, davada, Irak'ın beş talebinden dördünün reddedildiğini, Türkiye'nin taleplerinin ise büyük çoğunluğunun kabul edilerek Irak'ın Türkiye'ye tazminat ödemesine hükmedildiğini bildirdi.

Bakanlık açıklamasında, Irak'ın kabul edilen talebinin ne olduğuna dair detay paylaşılmadı.

Bakanlığın Türkiye-Irak arasındaki Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nin verdiği karara ilişkin açıklamasında, davanın aslında Irak Merkezi Hükûmeti ile yine Irak'ın anayasal bir birimi olan Irak Kürt Bölgesel Yönetimi arasında yıllardır süregelen petrol yönetim hakkı uyuşmazlığının bir yansıması olduğu aktarıldı.

Türkiye tarafından Irak'ın birliğine ve toprak bütünlüğüne her zaman saygı gösterildiği ve yine Irak ve bölgenin politik ve ekonomik istikrarı için çaba sarf edildiği vurgulanan açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Ülkemiz ile Irak arasında Paris merkezli ICC nezdinde görülen dava hakkında Irak'ın tahkim davasını kazandığı haberlerinden sonra kamuoyunu bilgilendirme ihtiyacı doğmuştur. Türkiye birçok uluslararası enerji projesinin önemli bir paydaşı olarak her zaman sorumluluklarının bilincinde hareket etmiştir. Ülkemiz, bölgede yaşanan bütün istikrarsızlıklara rağmen 1973 yılından beri Irak-Türkiye Petrol Boru Hattı Sistemi'ni çalışır durumda tutmak için milyarlarca dolarlık harcama yapmış ve küresel petrol piyasalarında istikrarın korunması için gereken katkıyı sağlamıştır. Söz konusu anlaşmazlığın dostane çözümü için hem taraflarla hem de ilgili ülkelerle yoğun bir diplomasi yürütmüştür. Davanın gelinen bu aşamasında hakem heyeti, Irak’ın beş talebinden dördünü reddetmiştir. Ülkemizin taleplerinin ise büyük çoğunluğunu kabul ederek Irak’ın bu ihlaller sebebiyle Türkiye’ye tazminat ödemesine hükmetmiştir. Türkiye, her zamanki gibi uluslararası hukukun gereğini yerine getirmeye ve anlaşmazlığın asıl tarafları arasında kalıcı çözüme ulaştırılması için her türlü katkıyı sağlamaya hazırdır."