Kaos Gey ve Lezbiyen Kültürel Araştırmalar ve Dayanışma Derneği (Kaos GL), 2017 yılında Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) ile birlikte yürüttüğü proje kapsamında elde edilen veriler üzerinden “Türkiye’nin LGBTİ Mültecilerle İmtihanı” raporunu hazırladı.
2016’da İstanbul’da başı kesilmiş bir halde bulunan Suriyeli eşcinsel sığınmacı Muhammed Wisam Sankari’nin anısına ithaf edilen rapor, 320 kişi ile görüşülerek yazıldı. Raporda Türkiye'de barınma konusunda sorun yaşayan 38 kişi, şunları beyan etti:
- Yabancı olduğumdan dolayı ev verilmedi (Yüzde 34)
- Emlakçı veya ev sahibi tarafından dolandırıldım (Yüzde 25)
- Ev sahibini ikna etmek için toplu kira ödedim (Yüzde 8)
- Cinsel yönelim, cinsiyet kimliği, internetseks durum veya mülteci olmamdan dolayı emlakçı tarafından kötü muamele gördüm (Yüzde 8)
- “Evli veya ailemin olup olmadığı” soruldu (Yüzde 8)
- Evli olmadığımdan dolayı ev verilmedi (Yüzde 8)
- Din ve mezhebim soruldu (Yüzde 4)
“Güneşliği bile açmıyoruz”
Raporda LGBTİ sığınmacıların yaşadıkları problemler de şu bölümle aktarıldı:
Emlakçılar ‘Evli misiniz? Neden yalnızsınız? Aileniz nerede?’ diye soruyorlar. Ben Türkiye’yi böyle düşünmemiştim. ‘Şimdiye kadar neden evlenmediniz? Sünni misiniz, Şii misiniz?’ diye soruyorlar. Tekrar çevrede komşular, ‘Neden evlenmediniz? İran’da ne yapıyordunuz? Nereye gideceksiniz?’ diye soruyor. Ben burada hissediyorum ki, burada iki erkeğin yan yana olmasını istemiyorlar. Selam verirken bile iki kere düşünüyorlar. Aslında bizim gey olduğumuz çok belli olmuyor. Bir komşu gelip sordu ‘Misafirin mi var?’ dedi. O nedenle evde de rahat değiliz, bizden bir şey öğrenmek istediklerini düşünüyoruz. Güneşliği bile açmıyoruz evde iki erkeği görmesinler diye. Ev sahibi 8 aylık kirayı bir anda aldı. İlk gün bir komşu geldi, ‘Ne yapıyorsunuz burada’ dedi. İranlı olduğumuzu söyleyince kötü davrandı. Küçük bir ev kiraladık aylık 1000 lira. Ev sahibi 8 aylık verdiğimiz için 850’ye düşürdü kirayı. ‘Bu ev aslında 1200 liralık ama ben size düşük ücrete verdim’ dedi.
"Bütün emlakçılar ben İranlıyım deyince ‘ya kâfir ya i.nesin’ diyor"
Ev sahiplerinin sığınmacılara yönelik tavrının sıklıkla yabancı düşmanlığı içerdiğine dikkati çekilen raporda bu durum başka bir sığınmacının ağzından şöyle anlatılıyor:
Belki bu şehir biraz daha büyük olsaydı bu problemleri yaşamazdık. Çünkü artık bütün emlakçılar ben İranlıyım deyince ‘ya kâfir ya i.nesin’ diyorlar.
“Ev kiraladıktan sonra da komşular çok rahatsız ediyor. Neden yabancıya neden bekâr birine ev vermiş ev sahibi diye sorun çıkarıyor. Bir arkadaşımızın ev sahibiyle sorunu olmamasına rağmen komşulardan dolayı evden çıkarıldı” ifadesi de başka bir sığınmacıya ait.
"Bir sefer gökkuşağı bayrağını yatağıma sermiştim ev sahibi bunu gördü. ‘Kaldır şunu’ dedi"
Görüşmecilerin yüzde 25’i emlakçı ve ev sahibi tarafından dolandırıldığını söylüyor. Raporda bu durum da bir sığınmacının ağzından şöyle aktarılıyor:
Kaç tane ev değiştirdim… Ya ev iyi değildi ya da ev sahibi iyi değildi. Ruhsatsız evlerde kalıyordum. Ev çünkü gecekondu. Bir daireyi birkaç kişiye kiralıyorlardı. Nüfus İdaresi o evde başkası oturduğu için beni o eve kaydedemiyordu. İkinci evden çıkarken de depozito alamadım. Başka bir daireye gittim. Benden çok fazla para alıyordu. Faturalar için ‘Bu kadar para tuttu’ deyip kapıma geliyordu. Buraya yakın başka bir ev kiraladım. 4 ay da orada yaşadım. O zaman bir ev arkadaşım oldu. O ev de icralık imiş. Yönetici gelip söyledi. Gey olduğumuzu bilmiyorlar. Şiddet ve homofobiden dolayı ev sahibinin bilmesini istemiyorum. Bir sefer gökkuşağı bayrağını yatağıma sermiştim ev sahibi bunu gördü. ‘Kaldır şunu’ dedi.