(Ayrıntılarla güncellendi)
Tolga Özbek / Fort Worth - Teksas (DHA) - Türkiye ile ABD arasında krizin yaşandığı F-35 uçakları için teslimat töreni, üretici Lockheed Martin’in Fort Worth tesislerinde yapıldı. Teslim töreni, Atatürk\'ün \"İstikbal Göklerdedir\" sözünün, sahneye İngilizce \"The future is in the skies - Mustafa Kemal Atatürk\" olarak yansıtılmasıyla tamamlandı.
İlk iki uçak, önümüzdeki Temmuz ayında 13 Türk pilotu ve 225 teknik bakım ekibinin eğitimlerinde kullanılmak üzere Arizona’daki Luke Hava Üssü’ne gidecek. Türkiye’ye ilk F-35 uçaklarının Kasım 2019’a gelmesi planlanıyor.
Rusya’dan S-400 alımı ile krize giden ABD-Türkiye ilişkilerinde ilk F-35’in resmi teslimatı Teksas’ta yapıldı.
Törene Savunma Sanayi Müsteşar Yardımcısı Serdar Demirel ile Genelkurmay Plan-Prensipler Başkanlığı’ndan Tümgeneral Reha Ufuk, Büyükelçilik yetkilileri ile Amerikan Savunma Bakanlığı ile imalatçı Lockheed Martin yönetimi katıldı.
Fonda Ayasofya ve Anıtkabir’in yer aldığı sahnede, tören her iki ülkenin milli marşları çalınarak başladı. Türkiye ile ilgili oynatılan videoda sahneye Hezarfen Ahmet Çelebi canlandırıldı.
\"Projenin ortağıyız\"
Savunma Sanayi Müsteşar Yardımcısı Serdar Demirel, sadece bugün uçak almadıklarına dikkat çekerek, \"Uzun yıllardır birlikte ilerleyen havacılık tarihimizde bugün burada ‘ortak’ olarak F-35 Projesi’ndeyiz. F-35 gibi oyun değiştiren bir uçağın programında tasarımcı ve üretici olmaktan gurur duyuyoruz. Proje Türk sanayine 12 milyar dolarlık katkı sağlayacak\" dedi.
\"Yerli mühimmat kullanılacak\"
Türk Silahlı Kuvvetleri adına konuşan Genelkurmay Plan-Prensipler Başkanlığı’ndan Tümgeneral Reha Ufuk Er, F-35’in Türkiye tarafından geliştirilen SOM-J ve Hasas Güdüm Kiti (HGK) kullanacağını söyledi.
İlk pilotların yer eğitimlerini tamamladığını belirten Tümgeneral Reha Ufuk Er, gelecek ay ilk uçuşların başlayacağını belirtti.
“Türkiye ile ortak tarihimiz var\"
Lockheed Martin şirketinin CEO’su Marilly Hewson, buradaki uçak fabrikasının 1941’de kurulduğunu belirterek uzun yıllardır Türkiye ile çalıştıklarını, F-16 projesi ile ortak imalatın başladığını belirterek, \"F-35 ile bu bir ortaklığa gitti\" dedi.
Resmi işlemler 11 Haziran\'da tamamlandı
18-001 kuyruk numaralı ilk uçağın resmi işlemleri 11 Haziran’da tamamlanarak mülkiyeti Türkiye’ye geçti. Sipariş verilen ve ay başında ilk uçuşunu yapan 18-0002 kuyruk numaralı ikinci uçağın resmi işlemleri yarın tamamlanacak.
Krize neden oldu
Ancak uçağın teslim edilmemesi için bir süredir Amerikan Temsilciler Meclisi ve ardından Senato’da bazı girişimlerde bulunuldu.
Savunma Bakanlığı Bütçe Yasa Tasarısı’nda Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füzesi alması nedeniyle F-35 teslimatı için çekinceler eklendi. Konuyla ilgili olarak Amerikan Savunma ve Dışişleri Bakanlığı 60 gün içinde rapor hazırlayacak.
Bu raporun tamamlanmasına ve Senato alt kurullarına sunulmasına kadar Türkiye’ye FMS adlandırılan Yabancı Askeri Satışlar dondurulmuş durumda.
Türkiye 9 ortaktan biri
Dünyanın en pahalı askeri uçak projesi olan F-35’e Türkiye 2002’de ortak statü ile girmişti. İlk 9 ülkeden biri olan Türkiye F-35’in tasarım ve parça imalatından da pay aldı.
İlk resmi uçak siparişi ise 2012’de verildi. Türk Hava Kuvvetleri için 100’ü kesin, 16’sı da opsiyon olmak üzere toplam 116 F-35 alımı gündemde. Türk savunma ve havacılık şirketlerinin tasarım ve imalattan aldığı pay ise 12 milyar dolara ulaşacak. (Fotoğraflı)