Türkiye ekonomisi 2019 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 0.9 büyüdü. Ekonomi 2018'in son çeyreğinde ve 2019 yılının ilk iki çeyreğinde daralmıştı.
Gayrisafi Yurt İçi Hasıla üçüncü çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak (2009=100), 2019 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 0,9 arttı.
TIKLAYIN - İmamoğlu’na kredi yasağı ve sıradaki kriz
Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahmini, 2019 yılının üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 11,5 artarak 1 trilyon 145 milyar 99 milyon TL oldu.
Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’yı oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2019 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; tarım sektörü toplam katma değeri yüzde 3,8, sanayi sektörü yüzde 1,6 arttı ve inşaat sektörü yüzde 7,8 azaldı. Ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörünün katma değeri ise yüzde 0,6 arttı.
Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2019 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde0,6 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde0,4 arttı.
Hanehalkı nihai tüketim harcamaları yüzde 1,5 arttı
Yerleşik hanehalklarının ve hanehalkına hizmet eden kar amacı olmayan kuruluşların (HHKOK) toplam nihai tüketim harcamaları, 2019 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 1,5 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 7 artarken gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 12,6 azaldı.
Mal ve hizmet ihracatı, 2019 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirleme hacim endeksi olarak yüzde 5,1 ithalatı ise yüzde 7,6 arttı.
İşgücü ödemeleri yüzde 19,8 arttı
İşgücü ödemeleri, 2019 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 19,8, net işletme artığı/karma gelir yüzde 6,2 arttı.
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yılın aynı çeyreğinde yüzde 31,3 iken bu oran 2019 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 33,4 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 52’den yüzde 49,3’e düştü.
"Son 1 yılda kişi başına her birimiz 817 $ fakirleştik"
Ekonomi uzmanı gazeteci Emin Çapa, büyüme rakamları hakkında, "Büyüme çığlıkları atanların size asla söylemedikleri gerçek. 2019 yılının ilk 9 ayında Türkiye ekonomisi 54.7 milyar $ küçüldü. Son 1 yılda kişi başına her birimiz 817 $ fakirleştik. Kişi başı gelir 8.815 $'a indi. (Aslında herkes eşit küçülmedi, zengin az, fakir çok küçüldü)" ifadelerini kullandı.
İktisatçı Mustafa Sönmez, üçüncü çeyrekte büyümenin beklendiği gibi olduğunu belirterek, 3 mevsimdir üst üste küçülen ekonomi, temmuz-eylül döneminde küçülmedi. Yılın tamamında negatif GSYH muhtemel. GSYH verilerinde en önemli boyut yatırımlardır. Yatırımlar, 3. çeyrekte de yüzde 13'e yakın küçüldü. Yani 5 mevsimdir yatırımlar küçülüyor. Bu, %14'ü aşan işsizliğin daha da artacağına işarettir. Yabancıların TR'ye girişi azaldıkça, ekonomi küçülüyor. 2018 ortalarından bu yana dış kaynak girişi zayıfladı, geriledi, buna bağlı olarak döviz fiyatı arttı ve GSYH küçüldü" dedi.