ABD Kongresi'ne, Türkiye'de ABD vatandaşlarının ve ABD diplomatik misyonlarında çalışan Türklerin tutuklanmasından sorumlu üst düzey Türk yetkililere yaptırım uygulanmasını öneren bir tasarı sunuldu. Tasarıda ABD yönetiminden, "haksız tutuklamalardan" sorumlu tüm üst düzey Türk yetkililere yaptırım uygulaması, bu yetkililerin ABD'ye girişlerinin yasaklanması ve ABD'deki mal varlıklarının dondurulması istendi.
Tasarı Cumhuriyetçi senatör Roger Wicker ile Demokrat senatör Ben Cardin tarafından ABD Kongresi'nde Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Komisyonu olarak da bilinen Helsinki Komisyonu'na sunuldu. Tasarıda ABD Başkanı Donald Trump'tan Türkiye'ye temel hak ve özgürlüklere saygı duyması çağrısı yapması da istendi.
"ABD vatandaşlarını ve diplomatik misyon çalışanlarını siyasi kovuşturmalardan koruma tasarısı 2019" başlığını taşıyan tasarı metninde Türkiye'de binlerce kişinin siyasi gerekçeli tutuklamaların kurbanı olduğu belirtildi.
Senatör Cardin açıklamasında, "Türk hükümetinin Amerikan vatandaşlarını ve ABD tarafından istihdam edilen Türkiye vatandaşlarını haksız şekilde tutuklaması insan hakları ihlalidir. Tasarımız Türkiye'nin bu davalarda yıllarca inatçılık etmesine ABD'nin tolerans göstermeyeceğini açıkça ortaya koyuyor" ifadelerini kullandı.
Senatör Roger Wicker da komiteye yaptığı sunumda, "ABD vatandaşı Serkan Gölge'nin Türkiye'de tutuklanmasının üzerinden 2 buçuk yıldan uzun süre geçti. O günden bu yana iki Amerikalının - Pastör Andrew Brunson ve ABD hükümetine çalışan yerel bir yetkilinin- dayanaksız terör suçlamalarıyla sahte cezalar aldığını gördük. İstanbul'daki konsolosluğumuzda görevli en az iki yerel görevlinin de herhangi bir kabahate yönelik inandırıcı delil olmasa da, siyasi motivasyonlarla yargılanma süreci devam ediyor.Türk yetkililer derhal vatandaşlarımıza ve personelimize yönelik bu tacizi durdurmalı" dedi. Senatör Wicker tutuklamalarla ilgili olarak Washington Post gazetesinde yayımlanan bir makale de yazdı.
Tasarıda imzası bulunan 4 diğer senatörden biri olan Cumhuriyetçi Thom Tillis "Türkiye geçen Ekim ayında doğru yönde bir adım atarak Pastör Andrew Brunson'ı serbest bırakmış olsa da, Türkiye'nin iyi niyet göstergesi olarak daha fazla adım atması ve bir NATO müttefiki gibi davranması gerekiyor" dedi.
2017'de ABD'nin Türkiye'deki diplomatik misyonlarında çalışan bazı yetkililerin gözaltına alınması sonrası iki ülke arasında kriz yaşanmış ve Washington ile Ankara karşılıklı olarak vize uygulamalarını askıya almıştı.
Özellikle Amerikalı pastör Andrew Brunson'ın tutukluluğu iki ülke arasındaki gerilimi daha da artırmış, Ekim 2016'da gözaltına alınıp Aralık 2016'da tutuklanan Brunson, geçen yıl Ekim ayında serbest bırakılmıştı.
Türkiye'de tutuklu kaç ABD vatandaşı ve personeli var?
Türkiye'de tutuklu kaç ABD vatandaşı olduğuna dair net bilgi bulunmuyor ancak BBC Türkçe'den İrem Köker'in geçen Ağustos ayında yaptığı araştırmaya göre Türkiye'de tutuklu bulunan ABD vatandaşı sayısı en az 6, tutuklu konsolosluk çalışanı ise 3. Yine Ağustos 2018 itibarıyla ABD basınında yer alan haberlerde ise 12 Amerikan vatandaşının ve diplomatik misyonda görevli üç yerli çalışanın tutuklu olduğu belirtiliyor.
Gülen yapılanmasına ilişkin dava kapsamında yargılanan Türkiye-ABD çifte vatandaşı ve NASA çalışanı Serkan Gölge'ye "terör örgütü üyeliğinden" geçen yıl 7 yıl 6 ay hapis ceası verilmiş, itiraz sonucu mahkeme terör örgütü üyeliği mahkumiyetini terör örgütüne yardım etmeye çevirmiş ve cezayı 5 yıla düşürmüştü.
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi geçen ay da yine Gülen yapılanmasına yönelik soruşturma kapsamında tutuklu bulunan ABD İstanbul Başkonsolosluğu irtibat görevlisi Metin Topuz'un tutukluluk halinin devamına karar vermişti.