Alman araştırma şirketi Statista'nın Küresel Tüketici Anketi'ne göre, 2019 yılında Türkiye’de her beş kişiden biri kripto para birimlerini kullandı.
Piyasa değeri bakımından en büyük kripto para olan Bitcoin’e yatırımı yapmak isteyenlerin fiyat çevrimlerini ve dalgalanmaları iyi bilinmesi gerektiğinin altını çizen ekonomi gazetecisi Erkan Öz, Bitcoin'in yüksek getiri vaat ettiğini ancak aynı zamanda yüksek risk taşıdığını belirtti.
Başta Bitcoin olmak üzere kripto paralar son yıllarda bir hayli popüler hale geldi. Özellikle Bitcoin'i kısa yoldan para kazanma aracı olarak görenlerin sayısı hiç de az değil. Alman araştırma şirketi Statista'nın Küresel Tüketici Anketi sonuçları da bunu kanıtlar nitelikte. Seçili ülkelerde yaklaşık bin katılımcı ile yapılan anket sonucunda 2019 yılında Türkiye’de her beş kişiden birinin kripto para birimlerini kullandığı kaydedildi.
Yasal mı?
Kripto paralarla ilgili Türkiye’de hukuki bir zemin ise henüz bulunmuyor. Ancak bunun yasa dışı olduğu da söylenemez. Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Avrasya Blockchain ve Dijital Para Araştırmaları Derneği Başkanı Avukat Kadir Kurtuluş, "Kripto paralar Türkiye için söylersek yasadışı diyemeyiz çünkü bununla ilgili bir yasal düzenleme yok. Ama yasal da diyemeyiz çünkü yine bir yasal düzenlemesi yok. Fakat yasal düzenleme olmadığı için ciddi anlamda bir risk teşkil ediyor. Bakıldığında diğer tasarruflarınızı yönlendirdiğiniz banka ya da borsalar regülasyonlarla kontrol ediliyor. Kripto paralarda böyle bir durum yok" şeklinde konuştu.
"Mekanizma yok”
Kripto paralarda garanti mekanizması konusuna değinen Avukat Kadir Kurtuluş, "Esasında en büyük risk de bu. Tasarruflarınız var fakat bu tasarruflarınız güvence altında değil. Çünkü borsaya gittiğiniz zaman bir Sermaye Piyasası Kurumu (SPK) denetimi görürsünüz. Burada bir denetim yok. Makro anlamda bakıldığında örneğin 11 Eylül saldırılarında NewYork Borsası bir hafta kapalı kaldı. Çünkü tasarrufların korunması için kapalı kaldı. Şu anda Bitcoin’i kapatacak bir mekanizma yok. Dolayısıyla ülkelerden gelen açıklamalarla bütün tasarruflarınız yok da olabilir, artışlar da olabilir. Herhangi bir güvencesi yok. Kripto para borsalarına baktığımız zaman orada da bir denetleme olmadığı için tamamen o borsanın inisiyatifinde olan bir işlem yapmış oluyorsunuz" ifadelerini kullandı.
"Yasal düzenleme yapılmalı"
Dünyada kripto paralarla ilgili ciddi anlamda yasal çalışmaların yürütüldüğünü vurgulayan Avukat Kurtuluş, “Bizim de yasal düzenlemeleri reddetmememiz gerekiyor çünkü bu gelecek. Görmemiz, ne olduğuna bakmamız gerekiyor. Vergisel anlamda veya diğer anlamlarda yasal düzenlemelere gitmemiz, bunun tanımını koymamız gerekiyor. Bu tanımlarla birlikte yasal düzenlemeleri muhakkak süreci ön görerek yapmamız gerekiyor. Ama bugünden hepsinin yasalarını tamamen düzenleyelim diyemeyiz. Çünkü zaten değişen ve gelişen bir süreç var. Ekonominin kurgusu değişiyor. Dünya artık rezerve dayalı istatistiklerle ölçülen ekonomilerden blockchain’e dayalı bambaşka bir sisteme geçiyor. Sistemin bütün parametrelerini öngörmeden nasıl bir düzenleme yapabilirsiniz? Dolayısıyla diğer ülkelerdeki düzenlemelere bakıp bizim de buna göre düzenlemelere başlamamız gerekiyor” dedi.
Miras tartışması
Bitcoin’in miras kalıp kalmayacağı sorusunu yanıtlayan Avukat Kurtuluş, "Bunu kasanızdaki bir altın gibi düşünün. Birisi kasanızın yerini biliyorsa ve anahtarı ondaysa o zaman onu alabilir. Kripto paralar için de aynı şey geçerli. Eğer kripto paranız borsada ise mirasçılık belgeleri ile alınabilir” ifadelerini kullandı.
2010 yılında 10 dolarlık yani o günkü döviz kuruyla sadece 15 liralık bir yatırımla 200 Bitcoin alınabildiğini, 2019 yılına gelindiğinde ise 200 Bitcoin’in değerinin 11 milyon liranın üzerine çıktığını vurgulayan Ekonomi Gazetecisi Erkan Öz, “Bitcoin’e yaklaşırken yüksek getiri vaat eden ama aynı zamanda yüksek risk ihtiva eden bir yatırım aracı olduğunu bilmek lazım. Bitcoin fiyatı oynak bir yatırım aracı. Çok aşırı yükselişler ve düşüşler kaydediyor. Dokuz sene içerisinde Bitcoin fiyatları 4-5 defa çok kısa sürelerde 10’larca hatta bazen 100’lerce kat artışlar gösterdi ama hepsinden sonra yüzde 80-90 düşüşler yaşadı. Siz bu dokuz sene içerisinde 15 liralık yatırımı yükseldiğinde satmayacak, düştüğünde elinizde tutacak sinir yapısına ve bilgiye sahip olmanız lazım. Çok az kişi bunu yapabildi” diye açıklamada bulundu.
Dolar kurunun bu sene başında 5.30 Türk Lirası civarında olduğunu, şu anda 5.70’leri gördüğünü anımsatan Erkan Öz, doların sene başından beri yaklaşık olarak yüzde 7 buçuk kazandırdığını belirtti. Bitcoin’in ise Ocak ayında 3 bin 500 dolara kadar düştüğünü kaydeden Öz, en büyük kripto paranın şu an 10 bin dolardan fazla olduğunu, yaklaşık yüzde 300 değer kazandığını ifade etti. Yıl başından beri bakıldığında Bitcoin’in dolardan hatta bütün klasik yatırım araçlarından daha fazla kazandırdığını söyledi.
Bitcoin yatırımı yapmak isteyenlerin fiyat çevrimlerini ve dalgalanmaları iyi bilmesi gerektiğinin altını çizen Erkan Öz, “Bitcoin kripto paraların en büyüğü. Diğerlerine de bakacak olursak hepsinde çok aşırı volatilite var. Bu fiyatları iyi takip edebilmek gerekiyor. Kripto paralara yatırım yapmayı düşünüyorsanız kripto paranın ne olduğunun iyice araştırılması lazım. Yatırım yapılacak ortamın iyice araştırılması lazım. Yatırım yapacağınız yer borsa ise oranın geçmişini, yapısını, sahiplerini biliyor olmanız gerekir. Bu fiyat döngülerinin de iyice araştırılmış olması lazım” dedi.
Bitcoin için fiyat tahmini konusuna da değinen Öz, “Bitcoin her yükselmeye başladığında bir önceki zirvesini geride bıraktı. Şu anda 3 bin 500 dolardan yeni bir atak başlattığına göre bu seferki zirvesinde de 20 bin doları aşacağını düşünmek gerekir. Ama hiçbir şey kesin değil” ifadelerini kullandı.