Türkiye Avrupa’ya yenilenebilir enerjinin aktarılmasında köprü niteliği taşıyor. Ancak Türkiye’de elektrik iletim hatlarının Avrupa’ya uyumunda beklenen aşamaya henüz ulaşılmadı.
Avrupa Birliği için Türkiye enerji yolları açısından kritik bir önem taşıyor. Birlik'in çeşitli organları enerji yolları ile ilgili Türkiye’deki düzenlemeleri yakından takip ediyor, bu konuda yönlendirmelerde bulunmaya çalışıyor. AB, enerji konusunda Türkiye’nin kimi projeler bazında ciddi bir ilerleme yaşadığını belirtirken kimi projelerdeki aşamadan dolayı kaygı duyuyor. Avrupa Komisyonu’nun en son açıkladığı İlerleme Raporu’nda, Türkiye’nin doğal gaz bağlantıları ve Güney Koridoru’nun uygulanmasında sınırlı ilerleme olduğu ifade ediliyordu. Bununla birlikte Avrupa, elektrik iletimi uyum çalışmalarında da sınırlı ilerleme yaşandığının altını çiziyordu. 2010’da Yunanistan ve Bulgaristan tarafında oluşturulan paralel işletmelerle Türkiye’nin Avrupa’ya elektrik iletimi yönünde adım atılmıştı. O günlerde belirlenen takvime göre 2012 yılının sonbahar aylarında projenin son aşaması tamamlanacaktı. Fakat Avrupa Elektrik İletim Sistemi İşletmecileri Ağı (ENTSO-E), Türkiye elektrik sisteminin Avrupa kıtası ile deneme senkron işletme üçüncü fazının 2013'ün sonbaharına kadar bir yıl uzatıldığını açıkladı. Avrupa Birliği, Türkiye ile ilgili bu çalışmaları ciddi derecede önemsiyor. Zira nükleerden vazgeçme politikalarını uygulayan Avrupa daha çok yenilenebilir enerji kaynaklarına bel bağlarken, Türkiye bölgesindeki potansiyeli de kıtaya aktarmak istiyor.
'Türkiye, yenilenebilirde de köprü'
ETRM Enerji Danışmanlık ve Risk Yönetimi Yönetici Ortağı Candaş Gülez, Avrupa’ya elektrik iletimindeki son gelişmeleri ve gelecek projeksiyonlarını şöyle değerlendiriyor: “Türkiye esasen yüzölçümü büyük bir ülke ve bu da iletim hatlarında tüm ülke bazında senkronizasyon sağlamayı zorlaştırıyor. İletim hat kapasitesine yapılacak yatırımlarda sistem işletmecisi olan TEİAŞ ile dağıtım şirketlerinin bazı iyileştirme yatırımlarını yapması gerekiyor. Türkiye'nin jeopolitik önemi bu konuda da kendini gösteriyor, çünkü yenilenebilir enerji kaynaklarına sahip ülkelerle Avrupa arasında bir köprü vazifesi görüyor. Avrupa'da kullanılan enerjinin 2020'ye kadar yüzde 20'sinin yenilenebilir kaynaklardan elde edilmesi hedefi var. Türkiye ve komşularındaki yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektriğin Avrupa'ya taşınabilmesi için senkronizasyonun sağlanması gerekiyor. Türkiye sınır ötesi elektrik ticaretini Yunanistan ve Bulgaristan üzerinden yapıyor ve 2013 Nisan'ından itibaren Gürcistan ile yapılacak ithalat ihracat işlemlerinin de iletim hattının tamamlanmasının ardından başlaması hedefleniyor.”
Gaz hatlarında hareketlilik var
2013 yılında Türkiye’nin bölgesindeki yenilenebilir enerji potansiyelini Avrupa’ya iletiminde bir hareketlilik beklenirken, gaz aktarımı projelerinde de taşlar yerinden oynuyor. 7 Aralık (Cuma) günü Avusturyalı enerji firması OMV, Alman RWE’nin Nabucco’daki payını devralmak için görüşmelere başladığını duyurdu.
Alman RWE’nin Nabucco projesinden çekilmesi Nabucco’nun Güney Gaz Koridoru karşısındaki konumunun tekrar değerlendirilmesine yol açtı. Alman RWE firması adına Deutsche Welle Türkçe Servisi’ne açıklama yapan şirket sözcüsü Sabine Jeschke, firmanın Nabucco’ya gaz tedariki ile ilgili soru işaretleri olduğunu ifade etti. Jeschke son gelişmelerle ilgili şunları belirtti: “RWE’nin Nabucco’daki payı ile ilgili OMV ile görüşmelere devam ettiği doğru. Bu görüşmeler, RWE’nin proje ile ilgili ticari hedeflerinin yakalanmasının olasılık dışı olduğunu saptaması ile başladı. RWE devamlı olarak Çek Cumhuriyeti üzerinden minimum yılda 5 milyar metreküpün Alman pazarına ulaştırılması yönünde yatırım açıkladı. RWE’nin görüşüne göre Şah Deniz 2 gazının ancak kısıtlı bir bölümü Alman sınırına ulaşacaktır. Orta ve uzun vadede gerçekleşmesi her ne kadar mümkün görünse de Türkmenistan, Azerbaycan ve Irak’tan ilave gaz tedariki henüz gerçekleşmedi. Mevcut durum, RWE’nin böylesi büyük bir sermaye yatırımı yapma konusunda inisiyatif kullanmasına olanak sağlamıyor.” (Deutsche Welle Türkçe)