Özgün Keleşoğlu
Futbolda e-bilet dönemi resmen uygulamaya geçiyor. Tartışma yaratan sistem, 14 Nisan’dan itibaren “Passolig” adı verilen kart kullanılarak futbolseverin hayatına girmiş olacak.
6222 Sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliği Önleme Kanunu’na dayanılarak uygulanması kararlaştırılan, getirileri ve götürüleriyle tartışılan e-bilet sistemi, 14 Nisan 2014’te başlıyor. Süper Lig ve PTT 1. Lig’de kâğıt bilet devrini tarihe gömecek bu uygulama kapsamında taraftarlar bir bedel ödeyerek “Passolig” adı verilen kartlardan alacak ve bu kartlara maç bileti yükleterek, stadyumlara bu şekilde girecek. Üzerinde alan kişinin adı-soyadı, T.C. kimlik numarası ve fotoğrafının bulunacağı bu kişiye özel kartlar istendiği takdirde banka kartı, kredi kartı, kulüp taraftar kartı ve anlaşmalı bazı şehirlerde şehir içi ulaşımda kullanılabilecek.
Ekonomisi göz kamaştırıyor
Bu sezon takımının kombine kartını alan taraftarlar sezon sonuna dek e-bilet almadan da maçlara girebilecek, ancak kombinesiz taraftarlar için Passolig 14 Nisan’dan itibaren bir zorunluluk. Hükümete yakınlığı ile bilinen Çalık Holding'e ait Aktifbank’ın üstlendiği bu sistem kapsamında futbolseverler “Passolig” adı verilen kartı alabilmek için kişi başına 15 TL’lik bir bedel ödeyecek. Ayrıca taraftarların bilet aldığı maç başına 2 TL’lik bir hizmet bedeli kesilecek.
Kartın Süper Lig ve PTT 1. Lig’deki toplam 38 takımın maçlarında uygulanacağı ve Türkiye Kupası maçları dışında yalnızca bu iki ligde bir sezonda toplam 76 maç oynandığı hesaba katıldığında, e-bilet ekonomisinin ne denli büyük olacağı anlaşılabiliyor. "Banka Kartı", "Cüzdan Ön Ödemeli Kart" ve "Kredi Kartı" olarak üç kategoride satılacak kartın kullanıcılarından yıllık kullanım bedeli de kesilebilecek.
Yeni uygulama, verilecek kartların kişiye özel olması sebebiyle, bilet almasına karşın maça gidemeyecek birinin, biletle bir yakınını maça sokması imkânını ortadan kaldıracak.
'Futbolun panoptikonu gibi'
İlgili kanun gündeme geldiğinden bu yana, sistemin hukuka ve futbolun doğasına aykırılıkları ile ilgili tartışmalar devam diyor. Kimi hukukçular, kart üzerinde kişinin ad ve soyadının yazmasının ve kişinin hangi takımlı olduğu, kaç maça gittiği gibi verilerinin toplanmasının kişisel verilerin korunmasına aykırı olduğunu savunurken, taraftarlar yeni uygulama kapsamında kişinin satın aldığı koltuktan sorumlu olması sebebiyle taraftar gruplarının bir arada durmasının zorlaşacağını ve yaşanan en ufak bir olayda, kişilerin koltuğunda olmaması sebebiyle cezai yaptırımla karşı karşıya kalabileceğini savunuyor.
Son dönemde birçok üniversitede öğrencilerin rızası dışında, öğrenci kimliklerinin bankalarla anlaşılarak üniversite yönetimlerince birer banka kartına dönüştürülmesi gibi, bu uygulamada da taraftarların görüşüne başvurulmaması eleştiriliyor. Birçok taraftar grubu bu sistemi pankartlarla protesto etmiş, Fenerbahçe'liler tribün boşaltma eylemi yapmış, Bursaspor’un Teksas grubu yayınladığı açıklamada sistemi Jeremy Bentham’ın, sekizgen yapıdaki bir hapishanede, ortadaki bir kule tarafından tüm mahkûmların izlendiği, ancak mahkûmların kuleyi görememesine karşın izlendiğini bildiği “Panoptikon Modeli”ne benzetmişti.