Hüseyin Akkaş / T24
Cinsel saldırı iddiasıyla tutuklanan IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn 4 yıldır oturduğu IMF Başkanlığı koltuğunu bıraktı. Kahn'ın adının skandala karışmasının hemen ardından konuşulmaya başlanan yeni başkan adaylarının arasında 2001'deki ekonomik buhranda Devlet Bakanlığı yapan Kemal Derviş de var.
Kemal Derviş'in adının IMF Başkanlığıyla anılmasının ardından Almanya hükümet sözcüsü Christoph Steegmans'dan açıklama geldi. Avrupa'da çok fazla yüksek kalifiye aday bulunduğunu belirten Steegmans IMF Başkanı olacak kişinin, ''Avrupa'nın özelliklerine, döviz kuru sorunlarına ve siyasi koşullarına aşina olması gerektiğini'' ifade etti.
Tartışmalar kuvvetlenirken bu kez devreye Almanya Başbakanı Angele Merkel girerek net bir dille "IMF Başkanlığı için Avrupalı bir adayın önerilmesi görüşündeyim" dedi.
Almanya'nın "Avrupalı olmalı" şartı Kemal Derviş'in "Avrupa"dan çok da uzak olmadığını akıllara getiriyor. Derviş'in babası Rıza Derviş, 1942'de Almanya'nın Türkiye Büyükelçisi Franz Von Popen'e yapılan suikasti önceden haber vermek için elçilik binasına gittiğinde kendisini Van Popen'le görüştüren sekreter kadına vurulmuştu. Bu kişi Kemal Derviş'in Hollanda kökenli Alman annesi Gerti Jeathke'den başkası değildi. Rıza ve Gerte çifti 5 yıllık birlikteliğin ardınan 1947'de evlendi ve 2 yıl sonra oğulları Kemal dünyaya geldi.
Kemal Derviş eğitimine Büyükada İlkokulu'nda başladı. Orta öğretimini Paris ve Cenevre'de tamamladı. 'Ana' dili Almanca olan Kemal Derviş, Fransızca'yı Paris'te, İngilizce'yi Londra'da öğrendi.
Kemal Derviş'in kuzeni sürücülük teknikleri uzmanı Demir Bükey Aktüel dergisine verdiği söyleşide, "Gerti teyze de amcam da çok disiplinli ve detaycıydılar. Amcamdan korkardık. Sabahın çok erken saatlerinde mesaiye başlardı ve dakikti" diyor.
Fransa 4 başkan gönderdi!
Dünyadaki finansal düzeni takip etmek amacıyla 1944 yılında kurulan Uluslararası Para Fonu IMF'ye en çok başkanlık eden ülke, 4 başkanla Fransa. Kemal Derviş seçilirse IMF tarihinde gelişmekte olan bir ülkeden biri ilk kez başkanlık koltuğuna oturacak. Güçlü adaylar arasında gösterilen Fransa Maliye Bakanı Lagarde da yeni başkan olursa IMF tarihindeki ilk kadın başkan olarak tarihe geçecek.
İşte IMF'ye başkanlık eden isimler:
Camille Gutt - Belçika (1946 - 1951)
Ivar Rooth - İsveç (1951-1956)
Per Jacobsson - İsveç (1956 - 1963)
Pierre-Paul Schweitzer - Fransa (1963 - 1973)
H. Johannes Witteven - Hollanda (1973 - 1978)
Jacques de Larosiére - Fransa ( 1978 - 1987)
Michel Camdessus - Fransa (1987 - 2000)
Horst Köhler - Almanya (2000 - 2004)
Anne Kruger - ABD (2004 - 2004)
Rodrigo Rato - İspanya (2004 - 2007)
Dominique Strauss-Kahn - Fransa (2007 - 2011)
John Lipsky - ABD - 2011 (Geçici Başkan)
IMF'ye başkan nasıl seçiliyor?
Eski IMF İcra Direktörleri Kurulu Danışmanı Levent Veziroğlu ntvmsnbc'ye IMF Başkanlığı seçimlerinin nasıl yapıldığını anlattı.
1.5 aylık süreç
Seçim süreci 1-1.5 aylık bir süreyi kapsıyor. Bu, daha çok hükümetler arası istişareyi gerektiren bir süreç. Temelde hükümetlerin önerdiği ve üzerinde anlaştığı insanlar başkanlığa aday olabiliyor.
Başkan o adaylar arasından IMF İcra Direktörleri Kurulu tarafından seçiliyor. Kurula gelmeden önce kimin seçileceği hükümetler tarafından mutabakatla belirleniyor.
Kimler aday gösterilebiliyor?
Hükümetler ya da icra direktörlerinden biri aday gösterebiliyor. Bu adaylar, İcra Direktörleri Kurulu'yla birebir mülakat yapıp, nasıl program izleyeceklerine dair sunum yapıyorlar. Hükümetler arası istişareler devam edip, kurulun toplantısında karara bağlanıyor. Adaylar için üst sınır yok. Ama bugüne kadar en fazla iki aday gösterildi.
IMF'de kotası yüksek olan ülke daha çok söz sahibi oluyor. Şu anda 24 sandalyeden 10 tanesi gelişmekte olan ülkeleere ait. Ama oy gücü önemli. ABD'nin tek başına bile veto hakkı var. IMF Başkanı basit çoğunlukla seçiliyor. Bu nedenle ABD'nin veto hakkı ortadan kalkıyor.
Adaylarda hangi kriterler aranıyor?
-IMF politikalarına ve kurum kültürüne hakim olma.
-Dünya ekonomisini doğru analiz etme, ekonomik hassasiyetleri dikkate alma ve denge unsuru gözetme yetenekleri.
-Akademik özgeçmiş.
-Daha önce ülkelerde belli konumda görev yapmış olmak büyük avantaj. Maliye Bakanı, Bir Merkez Bankası Başkanı olmak.