Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in görüşmesiyle başlayan normalleşme süreci, iki ülkenin ortak enerji projesi Türk Akımı'nda yeni dönemin açılmasını da beraberinde getirdi.
Karşılıklı açıklamaların ardından Rusya'nın en büyük gaz üreticisi Gazprom, Türk Akımı projesi için Türkiye'deki düzenleyici kurumlardan ilk onayları aldığını söyledi. Açıklamada, Gazprom CEO'su Alexei Miller'ın "Türk tarafından atılan bu adım projenin uygulama safhasına geçmesine izin veriyor" ifadelerini kullandı.
Konuyu yakından takip eden sektör temsilcileri ve uzmanlara göre projenin ilerlemesi için bu adım olumlu olarak değerlendirilse de atılması gereken birçok adım daha bulunuyor.
Enerji uzmanı Mete Göknel, projenin ilerleyebilmesi için hükümetler arası anlaşmanın imzalanması gerektiğini belirtti.
Söz konusu anlaşmanın ülkelerin parlamentolarının onayını da alması gerekiyor. Türkiye'de Meclis'in tatilde olduğu dikkate alınırsa atılan adımın devamının gelmesi için en az 1-2 aylık sürecin beklenmesi gerekiyor
Proje Rusya için kritik önem taşıyor
Uzmanlara göre Türk Akımı özellikle Rusya'nın doğal gaz ticareti için büyük önem taşıyor. Bcs Prime Gazprom Analisti Kirill Tachennikov, DW Türkçe'ye yaptığı değerlendirmede, Türk Akımı'nın 16 milyar metreküplük iki hat öngördüğünü, bu hatlardan birinin Türkiye pazarına yönelik olacağını, diğerinin ise Güney Akımı'nın yerine Güney Avrupa'ya geçeceğini belirtti.
Rusya'dan Avrupa'ya gaz akışı bakımından bir diğer önemli projenin Kuzey Akımı-2 olduğunu belirten Rus analist, Gazprom'un Ukrayna'yı aradan çıkarabilmek için bu proje ile birlikte Türk Akımı projesine de bağlı olduğunu söyledi.
Enerji uzmanı Ayhan Erdem de Avrupa için de enerji koridorlarının çeşitlendirilmesi açısından Türk Akımı'nın yeniden gündeme gelmesinin önemli bir adım olduğuna dikkat çekti.
Bununla birlikte uzmanlar Türk Akımı'nın ilk etapta Avrupa'ya değil daha çok Türkiye'ye tedarikte bulunacağını belirtti.
Mete Göknel, “Avrupa'nın da gaza ihtiyacı var. Fakat ilk etapta bu proje Avrupa'ya gaz veremez. İlk hat Türkiye'ye yönelik olacak” diye konuştu.
Kritik Rusya-AB ilişkileri
Enerji sektörü temsilcileri ise Türkiye'ye gaz tedariki için projenin önemli olduğunu, Avrupa'ya gaz tedariki açısından ise projenin gidişatını Rusya ile Avrupa Enerji Komisyonu arasındaki ilişkilerin belirleyeceğini söyledi.
Zorlu Enerji Doğal gaz Grubu Genel Müdürü Fuat Celepci, DW Türkçe'ye yaptığı açıklamada, Balkanlar üzerinden Türkiye'ye gelen doğal gazda kış aylarında teknik sıkıntılar yaşanabildiğini, zaman zaman basıncın da düşebildiğini belirtirken, Türk Akımı ile doğal gazın Karadeniz üzerinden sorunsuz gelebileceğine dikkat çekti.
Celepci, “Türk Akımı projesinde alıcı hazır, ticari ve teknik olarak hiçbir sıkıntı yok” ifadelerini kullandı.
Projede iki hata ilave hatlar gelip gelmeyeceğinin Rusya ile Avrupa Enerji Komisyonu arasındaki ilişkilere bağlı olduğunu söyleyen Celepci, “Avrupa Enerji Komisyonu gazın sahibi olan tarafın altyapının da sahibi olmasına rekabet koşulları dolayısıyla karşı çıkıyor. Rusya'nın bu konuda Avrupa ile anlaşması ve detayların netleştirilmesi gerekiyor” dedi.