İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, "İstanbul'da Kanal İstanbul'un maliyeti 70 küsur milyar lira. 50 Gediz'i temizleyebilirsiniz. Önce Gediz temizlenecek" diyerek Gediz Nehri'ndeki kirlilikle ilgili 12 maddelik acil eylem planını açıkladı.
Soyer, İzmir Körfezi'ndeki koku ve kirliliğin sebeplerini araştırıp çözüm üretmek amacıyla Gediz Nehri boyunca başlattığı bin 800 kilometrelik turunu tamamladı.
Türkiye tarımının yüzde 10'unu üreten Gediz Havzası'nın 'sadece İzmir için değil Türkiye için büyük öneme sahip olduğunu' vurgulayan Soyer, tur boyunca 'dört felaketle karşılaştıklarını' belirterek şöyle konuştu:
"İlki iklim değişikliği yani küresel ısınma. İnsan bedeni 37 derecede nasıl sağlıklıysa 38 derece olunca vücut hasta ise yerküre de artık hasta. Gezegenimiz 1-1,5 derecelik ısınma ile aslında hastalandı. Yerküre ısındıkça su kaynaklarımız azalıyor. Marmara Gölü'nün yüzde 90'ı kurumuş, içimiz parçalandı. 15 metreden su alan üretici artık 200-300 metreden çekemez hale gelmiş. Yarın 400-500 metrede su bulamama ihtimali var.
İkinci felaket tarım politikalarımız. Başka bir tarım ürünü tasarlamak gerekirken vahşi sulama gerektiren ürünler yetiştirmeye devam ediyoruz. Ürüne göre su değil, suya göre ürün tasarlamak mecburiyetindeyiz.
Üçüncü felaket sulama. Kaynaklar bu kadar azalırken mısır üretimi ile yüzbinlerce dekar alanda mısır üretiyoruz.
Dördüncüsü ise Gediz'i kirletmeye ve zehirlemeye devam ediyoruz. Bu böyle devam edemez, etmeyecek. Çünkü bugüne kadar bu dört şehirden süzüle süzüle giden Gediz Nehri'nin sahibi yoktu. Ben elimi taşın altına sokmaya karar verdim. Murat Dağı'ndan İzmir'e kadar ne yapılması gerektiğini ne zaman, nasıl olacağını bürokrat arkadaşlarımızla beraber belirledik. Yeni bir sayfa açacağız. Temizlemek için ne gerekiyorsa yapacağız."
İzmir büyükşehir belediye başkanı, Gediz Nehri'nin temizlenmesi için kısa vadede acil olarak yapılması gerekenleri ise 12 madde olarak şöyle açıkladı:
- 1. Gediz Nehri'nin doğduğu Murat Dağı Milli Park, denize döküldüğü Gediz Deltası Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) dünya doğa mirası ilan edilmeli.
- 2. Marmara Gölü'ne ivedilikle su verilmelidir. İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak Ağustos ayında göle 10 gün süreyle can suyu vereceğiz. O gölü kurutmayacağız.
- 3. Turgutlu Organize Sanayi Bölgesi'nin arıtma tesisi yapılmalı, aksi taktirde o OSB derhal kapatılmalıdır.
- 4. Gördes'teki nikel madeni, Murat Dağı'ndaki madenler derhal durdurulmalı, Gediz Havzası madenciliğe, taş ocaklarına kapatılmalıdır.
- 5. Havzadaki tüm köy yerleşimleri için paket arıtma tesisleri yapılmalı.
- 6. Havzadaki küm kaçak kuyular DSİ tarafından kontrol altına alınmalı, yeni kuyuların açılmasına izin verilmemeli.
- 7. Tarımda havza ölçeğinde ürün planlaması yapılmalı, su tüketmeyen ürünler tercih edilmeli.
- 8. Havzada damlama sulama tekniklerine geçiş hızla tamamlanmalıdır.
- 9. Havzadaki tüm arıtma tesisleri eksiksiz işletilmeli. Tüm tesisler yüzde 100 denetlenmeli.
- 10. Gediz Nehri ve kolları boyunca temizleyici bitkilerin oluşmasına olanak verecek göllenme alanları oluşturmalı.
- 11. Havzadaki düzensiz katı atık sahalarının tümü rehabilite edilmeli.
- 12. Havzadaki tüm jeotermal deşarjları ve sondajları kontrol altına alınmalı. (ANKA)