Aşırı derecede borçlanma ve borçlarını ödeyememe, ahlaki zayıflık, ideolojik veya siyasi amaçlı faaliyetlere karışmak, iffetsiz kimseyle evlenmek veya yaşamak, gayri tabii mukarenette bulunmak, Türk Silahlı Kuvvetleri'nden (TSK) ayırma sebebi sayılacak.
Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu Tasarısı, TBMM Başkanlığı'na sunuldu.
TSK'da etkin bir disiplin sisteminin tesisi, muhafazası ve idamesine ilişkin usul ve esasları belirleyen tasarı, mülki idare amirlerinin Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeliyle ilgili yetkileri saklı kalmak kaydıyla; askeri hakimler hariç subaylar, astsubaylar, uzman jandarmalar, uzman erbaşlar, sözleşmeli erbaş ve erler, erbaş ve erlerle askeri öğrencileri kapsıyor.
Tasarıya göre, bir fiile birden fazla disiplin cezası verilemeyecek, fiilin diğer kanunlar kapsamında idari yaptırıma bağlanması, söz konusu fiile disiplin cezası verilmesine engel teşkil etmeyecek.
İlave hizmet ve görev yükümlülüğü sonucunu doğuran disiplin cezaları kapsamında, kamu veya hizmet yararına olmayan keyfi görevler verilemeyecek.
Herhangi bir fiilden dolayı yapılan adli soruşturma veya kovuşturma, aynı fiilden dolayı ayrıca disiplin soruşturması ve tahkikat yapılmasını, disiplin cezası verilmesini ve bu cezanın yerine getirilmesini engellemeyecek.
Maiyetinden birinin disiplinsizlik teşkil edebilecek bir fiilini veya mesleğe aykırı tutum ve davranışını herhangi bir şekilde öğrenen disiplin amirleri, olayın araştırılması gerektiğine kanaat getirirse, yazılı olarak görevlendireceği soruşturmacılar vasıtasıyla ya da şahsen disiplin soruşturması yapacak. Soruşturmacı bir kişi ya da üç kişilik heyetten oluşabilecek. Disiplin soruşturması, Genelkurmay Başkanı'nca gerek görülmesi halinde, Genelkurmay Başkanlığı bünyesinde bu amaçla kurulmuş birimde görevli personel eliyle de yürütülebilecek.
Yüksek Disiplin Kurulu TSK'dan ayırabilecek
Subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erlere uyarma, kınama, hizmete kısmi süreli devam, aylıktan kesme, hizmet yerini terk etmeme, yalnızca karasuları dışındaki gemilerde oda hapsi, Silahlı Kuvvetler'den ayırma cezaları verilecek.
Tasarıyla disiplin koğuşu ve kıtada oda hapsi cezaları kaldırılıyor.
Barış zamanında, Türk karasuları dışındaki gemilerde hizmet yerini terk etmeme cezası gerektiren bir disiplinsizlik yapan personele, eylemin niteliği ve disipline olan olumsuz tesiri göz önüne alınarak, gemi komutanı tarafından hizmet yerini terk etmeme cezası yerine oda hapsi cezası verilebilecek. Verilen bu cezanın karasuları dışında yerine getirilemeyen kısmı, hizmet yerini terk etmeme cezası olarak yerine getirilecek.
Uyarma, kınama, hizmete kısmi süreli devam ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri, hizmet yerini terk etmeme ve oda hapsi cezaları disiplin kurulları ve disiplin amirleri, Silahlı Kuvvetler'den ayırma cezası yüksek disiplin kurulları tarafından verilecek.
Silahlı Kuvvetler'den ayırma cezası alanlar, seferberlik ve savaş halleri haricinde TSK'da herhangi bir şekilde görev alamayacak.
Genelkurmay Başkanı'nın eldeki bilgi ve belgelere ya da gerekli görmesi üzerine yaptırdığı disiplin soruşturması sonucuna göre hakkında bu cezanın verilmesine kanaat getirdiği personelin dosyaları, karar verilmek üzere doğrudan yetkili yüksek disiplin kuruluna sevk edilecek.
Yüksek disiplin kurullarında kararlar oy çokluğuyla alınacak. TSK'dan ayırma cezası alan yedek subaylar, kalan askerlik hizmetlerini er rütbesiyle tamamlayacak.
Hangi disiplinsizliğe hangi ceza verilecek?
Emri mütalaa etmek, görevde kayıtsızlık, hizmet dışındayken amir veya üste saygısızlık, mesai çizelgesine uymamak, bozuk kılık ve kıyafet, usulsüz müracaat veya şikayette bulunmak, israf, saygısızlık, başkalarını kötülemek, askeri nezaket kurallarına uymamak, hizmet haricinde yalan söylemek, selamlama kurallarına uymamak, zamana riayet etmemek, mesai dışında sivil veya üniformalı olarak aşırı alkol kullanımı, görev dönüşü tekmil vermemek, kişisel ve çevre temizliğine dikkat etmemek, kendini geliştirmede yetersiz kalmak eylemlerine uyarı cezası verilecek.
Amir veya üste nezaketsizlik, meslek etiğine aykırı davranış, küfürlü konuşma, askeri silsileyi bozarak hareket etme, uygun olmayan hitaplarda bulunma, sorumluluktan kaçma, askeri eşyayı uygun kullanmama ve sağlığın korunması kurallarına uymama hallerinde kınama cezası uygulanacak.
Üste saygısızlık, görev yerini izinsiz terk etmek, temaruz, uygunsuz davranışlarda bulunmak ve açıklanmaması gereken bilgiyle ilgili yetkisiz kişilere karşı ketum davranmamaya karşı hizmete kısmi süreli devam cezasına karar verilebilecek.
Amire saygısızlık, yalan söylemek, hizmetle ilgisi olmayan emir vermek, ayırımcılık yapmak, yasak edilen yerlere girmek, kayırma talep etmek, maiyetinden hediye kabul etmek, hizmetteyken siyasi içerikli konuşmak, yasaklanmış faaliyetlere katılmak, izinsiz olarak garnizonu terk etmek, ulaşım güvenliğini ihlal etmek aylıktan kesme cezası gerektirecek.
Emre itaatsizlik, kısa süreli kaçma, izin süresini geçirme, hizmete mahsus eşyaya zarar verme, hediye isteme veya borç alma, disiplinsizlik hakkında soruşturma yapmama, asta kötü muamele, nöbet talimatına aykırı hareket, hoşnutsuzluk yaratma, tahrik, sarhoşluk, kumar oynama, yasak malzemeyi bulundurma, dernek, vakıf ve spor kulüplerinin faal üyeliklerine izin almadan girme, disiplin cezasının yerine getirilmesine karşı gelme ve kavga etme fiillerine hizmet yerini terk etmeme cezası verilecek.
Ayırma cezasını gerektiren disiplinsizlikler
Tasarıya göre, bazı zorunluluk halleri ve ekonomide öngörülmeyen durumlar dışında aşırı derecede borçlanmaya düşkün olmak ve bu borçlarını ödememeyi alışkanlık haline getirmek, ahlaki zayıflık, hizmete engel davranışlarda bulunmak, gizli bilgileri açıklamak, ideolojik veya siyasi amaçlı faaliyetlere karışmak, uzun süreli firar etmek, disiplinsizliği alışkanlık haline getirmek, iffetsiz bir kimseyle evlenmek veya böyle bir kimseyle yaşamak, gayri tabii mukarenette bulunmak TSK'dan ayırma sebebi olacak.
Sözleşmeliler hariç subay, astsubay ve uzman jandarmalara belli ceza puanına gelmeleri durumunda da ayırma cezası verilecek.
Askeri öğrencilere, disiplinsiz davranışlarına göre kınama ya da izinsizlik cezaları verilecek.