Yusuf Özkan
Lahey, Hollanda
Avrupa Birliği Polis Teşkilatı (Europol) ve Amerikan Federal Soruşturma Bürosu'nun (FBI), 16 ülke ile birlikte gerçekleştirdiği "Truva Kalkanı" adlı operasyonda, dünya çapında 800'den fazla kişi gözaltına alındı. Milyonlarca euro nakdin yanı sıra 8 ton da uyuşturucu ele geçirildi.
Polis örgütleri, şifreli iletişim sağlayıcısı EncroChat ve Sky ECC'nin şifrelerinin kırılmasının ardından, uluslararası suç örgütlerine yönelik bir başka büyük operasyon daha gerçekleştirdi.
Merkezi Hollanda'nın Lahey kenti olan Europol'den yapılan açıklamaya göre, uluslarası operasyon Ekim 2019'da başladı. FBI tarafından yönetilen Truva Kalkanı operasyonu kapsamında polis, suç örgütlerini bir başka şifreli haberleşme sistemi olan AnOm'u kullanmaya teşvik etti.
Almanya medyasına göre, suç örgütlerinin kullandığı kripto telefonlar polis tarafından satıldı.
Dünya çapında 9 bin kullanıcıya sahip olan şifreli sistem, 300 ayrı suç örgütü tarafından kullanılmaya başladı.
Suç örgütlerinin, şifrelerinin kırılmayacağını düşünerek rahatça gerçekleştirdikleri her türlü yasa dışı içerikli görüşme, polis tarafından kayda alındı.
Operasyona katılan İsveç, Avustralya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Kanada, Litvanya, Norveç, Yeni Zelanda, İskoçya, Birleşik Krallık, Almanya, Macaristan, Amerika Birleşik Devletleri ve Avusturya güvenlik birimleri, toplam 27 milyon mesaj ele geçirdi.
Europol: En büyük polis operasyonlarından biri
Europol'den Jean-Philippe Lecouffe'ye göre Truva Kalkanı, şimdiye kadarki en büyük polis operasyonlarından biri.
Yalnızca Avustralya'da 224 kişi gözaltına alındı. 3 yıl süren operasyona ülkede 4 binden fazla polis katıldı. Avustralya polisi 3,7 ton uyuşturucu, 104 silah, 30 milyon euroya yakın nakit para ve milyonlara varan mal varlığına el koydu. Avustralya polisi, tutuklanan zanlıların ülke merkezli İtalyan mafyası, yasaklı motosiklet çeteleri, Asya suç örgütü ve Arnavut organize suç örgütleriyle bağlantıları olduğunu açıkladı.
Zanlılara toplam 525 suçlama yöneltildi ancak bu sayının önümüzdeki günlerde artması bekleniyor.
Federal Polis Müdürü Kershaw, "Onların yasa dışı motosiklet çetelerinin, Avustralya mafyasının, Asya suç örgütlerinin ve ciddi ve organize suç gruplarının üyeleri olduklarını iddia ediyoruz" dedi.
Operasyon kapsamında Yeni Zelanda polisi de Salı günü 35 kişiyi gözaltına aldı. 900 ayrı suçla itham edilen kişilere ait 3,7 milyon Yeni Zelanda doları ve 2,2 milyon euroya el kondu.
Almanya'da polis Hessen eyaleti başta olmak üzere çeşitli bölgelerde 100'den fazla daire, depo ve işyerinde arama yaptı. Bazı suçluların gözaltına alındığı belirtildi.
İsveç'te polis tarafından Stockholm, Göteborg ve Helsingborg'daki adreslere baskınlar yapıldı.
Hollanda'da da 49 kişi gözaltına alındı. Ayrıca 25 uyuşturucu laboratuvarı ve deposu ele geçirildi. 2 milyon eurodan fazla nakit paraya el kondu.
Avustralya Başbakanı Scott Morrison, Sydney'de gazetecilere yaptığı açıklamada, "Operasyon organize suça ağır bir darbe vurdu. Sadece bu ülkede değil, dünya çapındaki organize suçlarda yankı yapacak" dedi.
Sistem nasıl işledi?
Amerikalı yetkililer, organize suç örgütleri arasında yaygın olan An0m adlı bir mesajlaşma uygulamasının kontrolünü ele geçirdi.
Gizli polislerin teşvikiyle, suç örgütü üyeleri uygulamayı ortaklarına güvenli bir iletişim aracı olarak yaymaya başladığında, kolluk güçleri de mesajlaşmaları takip edebilir hale geldi.
The Sydney Morning Herald gazetesi, operasyonun işleyişini şu şekilde anlattı:
"2018'den itibaren FBI, An0m uygulamasının kontrolünü gizlice elinde tutuyordu ve Avustralya polisi, teknik olarak platformdaki mesajlaşmaların şifresini çözdü ve yıllarca onları izledi. Platform Salı günü tamamen kapatılmadan önce bu izleme, yıllar boyunca çok değerli istihbarat sağladı.
"Özel olarak değiştirilmiş bir Google Pixel telefonuna yüklenen uygulama, gizli polisler tarafından önemli organize suç örgütü üyelerine tanıtıldı. Bu kişiler daha sonra uygulamayı yeraltı dünyasına tanıtmak ve yaymak için kullandı ve kullanıcı sayısının önemli ölçüde artmasına yardımcı oldu."
Gazeteye göre, uygulamaya güvenen suç örgütü üyeleri şifre kullanmadı ve uyuşturucu nakliyelerinin fotoğraflarını paylaşacak kadar ileri gitti.
Gazete, polisin uygulamada dünya çapında yaklaşık 12,500 kullanıcısının, Avustralya'da ise yaklaşık 1,100 aktif kullanıcısının olduğunu söylediğini yazdı.
'Türkiye'deki uyuşturucu baronu operasyon için kilit isimlerden biriydi'
Fransız haber ajansları, yerel basına dayanarak, gizli polislerin bu uygulamayı tanıttığı kişiler arasında Türkiye'de bulunan Avustralyalı bir uyuşturucu baronu da olduğunu yazdı.
The Sydney Morning Herald gazetesine göre de, Türkiye'de yaşayan ve Avustralya'ya uyuşturucu kaçakçılığında önemli rol oynadığından şüphelenilen Avustralyalı Hakan Ayık, An0m'un en etkili iki destekçisinden biriydi.
Gazeteye göre, Avustralya Federal Polis Müdürü Reece Kershaw, Salı günü Ayık'a teslim olmasını tavsiye etti çünkü istemeden çok sayıda suç ortağının tespit edilmesine yardım etmişti ve şimdi tehlikedeydi.
Kershaw, "Aslında kendi meslektaşlarına tuzak kurdu" dedi.
Fransız haber ajansı AFP de, An0m uygulamasının etkinleştirildiği telefonların, e-posta, arama veya GPS hizmetlerinin bulunmadığını ve yalnızca diğer An0m telefonlarına mesaj gönderebildiğini yazdı.
Ayrıca bu cihazların sadece karaborsadan satın alınabildiği ve bunun için mevcut bir kullanıcıdan bir kod gerektiği kaydediliyor.
Avustralya Federal Polisi yaptığı yazılı açıklamada, "Suçluların bir cihaz alabilmek için bir suçluyu tanıması gerekiyordu" dedi ve ekledi:
"Cihazlar, organik olarak dolaşıma girdi ve uygulamanın güvenilir olduğunu düşünen suçlular arasında yaygınlaştı, çünkü yüksek profilli organize suçlular buna kefil oldu."
Avustralya Federal Polis Müdürü Reece Kershaw gazetecilere yaptığı açıklamada, "Tek konuştukları uyuşturucu, şiddet, birbirlerini vurmak, öldürülecek masum insanlar" dedi.