Trump'un Twitter üzerinden yaptığı beklenmedik 'trans yasağı' açıklaması hak savunucusu gruplar tarafından sert şekilde eleştirildi. Tramp'ın trans bireylerin orduda görev yapmasını yasaklama kararından sonra, halen orduda görev yapmakta olan binlerce trans bireyin durumunu nasıl etkileyeceği henüz belli değil.
Beyaz Saray sözcüsü Sarah Sanders yasağın nasıl hayata geçirileceği konusundaki kararları Savunma Bakanlığı (Pentagon) ile birlikte alacaklarını söyledi.
Trump yasağı nasıl ilan etti?
Donald Trump yasağı dün Twitter hesabından "Amerika Birleşik Devletleri hükümeti trans bireylerin ABD ordusunda herhangi bir kapasite ile görev yapmasını kabul etmeyecek, izin vermeyecektir" mesajıyla kamuoyuna duyurdu.
Trump izleyen bir mesajda ise bunun gerekçesini "Ordumuz kararlı ve ezici zafere odaklanmalı ve trans bireylerin yol açtığı aksaklıklar ve dev tıbbi harcamaların yükünü omuzlanmamalıdır" diye açıkladı.Beyaz Saray sözcüsü Sarah Sanders bugünkü basın toplantısında savaş bölgelerindeki trans askerlerin hemen çekilip çekilmeyeceği sorusu karşısında, kararın tam olarak nasıl uygulanacağına henüz karar verilmediğini söyledi.
Sözcü: Bu askeri bir karar. Bunun ötesinde bir anlamı yok
Fakat trans askerlerin masraflı olduğu gerekçesi ABD medyasında eleştirilere yol açtı.
Washington Post'un dikkat çektiği bir araştırmaya göre ABD ordusunun yılda 42 milyon dolarlık Viagra harcaması, trans bireylere verilen tahmini tıbbi destek harcamalarını kat kat aşıyor.
Bu arada Politico'da çıkan bir haberde, kararın gerisinde Trump'ın ek askeri harcama ve sınır duvarı planları için öngörülen bütçesine direnen Cumhuriyetçilerin rolü olabileceği kaydedildi.
Neden şimdi?
Askerde trans birey yasağının zamanlaması da manidar görünüyor.
Cumhuriyetçiler bu konuyu hep Demokratları bölmek ve evanjelik Hristiyanları harekete geçirmek için kullanagelmiştir. Dolayısıyla bu yönüyle şaşırtıcı bir politik karar değil.
Trump seçim kampanyası sırasında LGBT haklarına açık göründüyse de, Rusya ile ilişkileri ve seçim kampanyası konularında soruşturmalara uğradığı ve diken üzerinde oturduğu şu sıralarda geleneksel dindar yandaşlarına çok daha fazla ihtiyacı var.
Bu bakımdan başkanın kararı liberaller ve muhalif köşe yazarlarını ayağa kaldırsa da Beyaz Saray'ın işine gelecek bir zamanda geldi.
Ordudaki trans bireylerin statüsü nasıl etkilenecek?
Trans bireylerin açık kimlikleriyle orduda görev yapabilmesinin yolunu geçen yıl Başkan Obama açmıştı. Kararın tam olarak hayata geçirilmeden önce bir yıllık bir değerlendirme dönemi öngörülmüştü.
Yürürlüğe giren Obama yönetimi uygulamasına göre ordu, cinsiyet değişikliği ameliyatı olmak isteyen askerlerin hastane masraflarını karşılayacaktı.
Fakat Haziran ayında Trump yönetiminin Savunma Bakanı James Mattis bu uygulamanın tam olarak yürürlüğe girmesini 6 ay daha ertelemişti.
2016 yılında Rand düşünce kuruluşunun tahminlerine göre ABD ordusunda aktif görevde ve yedek güçler bünyesinde 4 bin civarında trans birey bulunuyor. Ama bazı hak savunucusu kampanya grupları bu sayının aslında 10 bini aştığı görüşünde.
Rand düşünce kuruluşu geçen yılki araştırmasında trans bireylerin orduya dahil edilmesinin sağlık harcamalarında yol açacağı artışı binde 13 olarak (8 milyon 400 bin dolar) tahmin etmişti.
Personel ne diyor?
Business Insider dergisine mülakat veren trans emekli deniz komandosu Kristin Beck Trump'a "Gel görüşelim ve yüzüme sen değersizsin de" diye bir çağrı yaptı.
Çok sayıda madalyaya layık görülmüş bir asker olan Beck, ordu hizmetinde "bireysel özgürlükleri" savunduğunu söyledi.
Beck, "Trans olmamızın kimseye bir etkisi yok. Bizler özgürlüğün meşaleleriyiz. Bütün Amerikan vatandaşları için özgürlüğü savunamıyorsan burada bir yanlışlık var" diye konuştu.
Yedek güçlerde görev yapan trans birey Rudy Ahbarian Army reservist Rudy Akbarian da kararı "Çok acı" diye yorumladı.
Ahbarian, "Cinsiyet değiştirdiğimi öğrenen herkesin tepkisi olumlu olmamıştı orduda. Ama birlikte görev yapıp hepimizin ülkemiz için aynı sevgiyi paylaştığımızı görünce, birlikte çalıştık ve işimizi yaptık" diye konuştu.
Ahbarian, ayrımcı kararın ordunun içinden, birlikte çalıştığı insanlardan değil, ordu dışından geldiğini de kaydetti.
Siyasi tepkiler
Başkan Trump kararı, Amerikan ordusunun komutanlarına danışarak aldığını söylüyor ama askeri çevrelerden gelen tepkiler farklı farklı.
Geçen yıl Başkan Obama yönetiminin kararıyla trans yasağını kaldırann eski savunma bakanı Ash Carter, "Ordu mensuplarını askeri yeterlilikleri dışında ölçütlerle seçmek sosyal politikaya girer ve bizim ordumuzda buna yer yoktur" diye konuştu.
Senato Silahlı Kuvvetler Komisyonu Başkanı Cumhuriyetçi John McCain ise böyle bir açıklamanın Twitter üzerinden yapılmasını eleştirdi ve "Mevcut tıbbi ve askeri yeterlilik ölçütlerine uygun her Amerikalının hizmete devam etmesine izin verilmelidir" diye konuştu.
Kararı kim savunuyor?
Obama yönetiminin en sert karşıtlarından Cumhuriyetçi Kongre üyesi Vicky Hartzler "Her bir dolar harcama, ulusumuza yönelik tehditlere karşı kullanılmalıdır" diyerek trans bireylerin ameliyatlarına harcanan paraların bu amaca uygun olmadığını savundu.
Trump destekçisi siyasi yorumcu Scott Presler ise yasağa karşı olduğunu söylemekle birlikte "generaller savaş hakkında benden fazla bilgi sahibi" diyerek kararın ordu üst kademesine ait olduğunu ima etti.
Presler "Bunun LGBT toplumuna yönelik bir saldırı olduğu düşünmüyorum. Kararsızım. Ama Başkan Trump'a verilen tavsiyelere güveniyorum. Kendisinin önyargılı olduğunu hiç düşünmüyorum" diye konuştu.