Tom Geoghegan
BBC News
ABD'nin eski başkanı Donald Trump, onlarca suçlamayla karşı karşıya ve önümüzdeki 18 ay boyunca birkaç kez yargılanacak.
Trump, 2024 başkanlık seçimlerinde tekrar aday olmak istiyor; ancak bir yandan baş etmek zorunda olduğu hukuki sorunlar giderek artıyor.
Yedi soruda Trump’ın hukuki süreciyle ilgili bir rehber hazırladık:
Trump'ın son olarak başına neler geldi?
ABD’nin Georgia eyaletindeki bir savcı Pazartesi gecesi eski başkan hakkında bazı suçlamaları duyurdu.
Cumhuriyetçi eski başkan, 2020'deki seçimde Demokrat Joe Biden'a verilen oyları çalmak için bir komploya katılmak ve eyaletteki yenilgisini iptal ettirmeye çalışmakla suçlanıyor.
Bu yıl Trump hakkında hazırlanan bu dördüncü iddianamede toplamda 13 suçlama bulunuyor.
İddianame ne anlama geliyor?
İddianame, bir kişinin resmi olarak bir suçla suçlandığı ve mahkemeye gidip savunma yapması gerektiğini ifade eder.
Trump, halihazırda karşı karşıya kaldığı suçlamalar hakkında savunma yapmak için üç kez mahkemeye gitti. Hakkındaki tüm suçlamaları reddetti.
25 Ağustos Cuma günü, Georgia eyaletinin Atlanta şehrinde tekrar mahkemeye çıkmak zorunda kalacak.
Trump'ın diğer iddianamelerinde hangi suçlamalar var?
Mart ayındaki ilk iddianamede Trump, porno film yıldızı Stormy Daniels'a yaptığı ödemeyi kayda geçirmemekle suçlandı.
Trump'ın kendisinin de her seferinde reddettiği ilişki için Daniels'a susması için 130 bin dolarlık bir ödeme yaptığı iddia ediliyor. Duruşma New York’ta görülecek.
Eski Başkan ardından da Florida'daki evinde gizli dosyaları yasa dışı bir şekilde saklamakla ve istendiğinde geri vermemekle suçlandı.
Üçüncü iddianame de iki hafta önce başkent Washington’da açıklandı.
Georgia'daki en son suçlamalarda olduğu gibi Trump, bu iddianamede de 2020 seçim sonuçlarına müdahale etmekle suçlandı.
Aynı zamanda bu iddianamede Trump’ın sürekli olarak seçimi kazandığına dair asılsız beyanları da yer alıyor.
Savcı, Trump’ın destekçilerinin Ocak 2021'de ABD Kongresi'ne bu "yalanlar" yüzünden saldırdığını söyledi.
Eyalet ve federal suçlamalar arasındaki fark ne?
Dört iddianameden ikisi - New York ve Georgia'daki iddianameler - eyalet düzeyindeki savcılar tarafından açıklandı.
Diğer ikisi -Florida ve Washington'daki suçlamalar- ise ABD hükümeti tarafından getirilen federal suçlamaları içeriyor.
Arada, davların nasıl yürütüleceği yönünde farklar var.
Örneğin, Georgia'daki davada televizyon kameraları olabilecekken diğerlerinde kamera kullanımını yasak.
Başkan olması durumunda Trump federal davalar üzerinde etkiye sahip olabilecek.
Hatta belki de bu suçlamaların düşmesini sağlayabilir.
Trump başkan adayı olabilir mi?
Evet olabilir. ABD anayasasına göre bir kişinin birden fazla suçla suçlanmış olması onun seçim kampanyasını yürütmesine engel değil.
Ancak pratik bazı durumlar söz konusu olabilir.
Davalar haftalarca sürebilir. Dolayısıyla Trump’ın mahkeme salonunda bulunması gerekecek. Hukukçuları için de bazı ödemeler yapması gerekecek.
Tüm bunlar, mitingler düzenleyeceği ve seçmenlerle buluşacağı bir dönemde zamanını, enerjisini ve seçim bütçesini ciddi şekilde etkileyecektir.
Ancak Trump’a yönelik destek hâlâ azalmadı. Cumhuriyetçiler arasındaki yarıştaki gücünü artırdı. Gelecek yıl Joe Biden ile tekrar karşı karşıya gelmek için iddiasını koruyor.
Trump hapse girebilir mi?
Bir kişi, bu suçlamalar karşısında suçlu bulunursa, büyük ihtimalle hapis cezası yerine para cezası alır. Ancak bazı suçlamalar hapis cezasına neden olur.
Trump hapiste olsa bile hala başkanlık için adaylığını sürdürebilir ve seçim kazanabilir.
Sosyalist Parti adayı Eugene Debs 1920'de hapisteyken bir milyon oy aldı.
Trump savunmasında ne dedi?
Trump, defaatle suçlamaların siyasi saiklerle yapıldığını savundu.
Bu suçlamaları kınadı ve başkanlık hedefine ket vurulma amacıyla yapıldığını söyledi.
Avukatları, Georgia'daki son suçlamalar için "şok edici ve saçma" dedi.