Türk Lirası’nın cazibesinin artırılması ve ters dolarizasyonu desteklemek için 30 Eylül’e kadar uygulamada olan TL mevduata stopaj desteğine yeni bir uzatma gündemde. Ekim 2020’de uygulamaya alınan stopaj indirimleri ile 6 aya kadar vadeli hesaplarda stopaj yüzde 15’ten yüzde 5’e, 1 yıla kadar vadelide yüzde 12 olan oran yüzde 3’e, 1 yıldan uzun vadelilerde ise yüzde 10’dan yüzde 0’a çekilmişti.
Dünya'dan Şebnem Turhan'ın haberine göre Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) haftalık verilerine göre 10 Eylül itibariyle TL mevduatların toplam mevduatın yüzde 44,8’ini, yabancı para mevduatlar ise yüzde 55,2’sini oluşturuyor.
Şubat 2021'de TL mevduatının payı en yüksek seviyeye çıktı
Ekim 2020’de başlayan TL mevduata stopaj desteği son olarak Temmuz 2021’de iki ay daha uzatılmış ve destekte süre sonu 30 Eylül’de sona erecekti. Ancak son dönemde alınan kararlar TL mevduata verilen desteğin süreceğinin de işareti.
Merkez Bankası’nın geçen hafta yabancı para zorunlu karşılık oranlarında yaptığı 2 puanlık yükselişle temmuzdan bu yana yabancı para zorunlu karşılık oranlarını 4 puan artırmış oldu. Ayrıca TL cinsi zorunlu karşılıkların da döviz olarak tutulmasını sağlayan rezerv opsiyon mekanizmasının da 1 Ekim itibariyle sona ereceğini açıkladı.
Politika faizinin marttan bu yana yüzde 19 olarak uygulanması TL mevduatta da faizlerin yukarı çekilmesine neden olmuştu. BDDK verilerine göre geçen yıl ekimde TL mevduatın toplam mevduat içindeki payı yüzde 49,3 iken Temmuz 2021 itibariyle bu oran yüzde 50,9'a yükseldi.
TL mevduata hem stopaj desteğinin uygulandığı hem de parasal sıkılaştırma adımları ile dolar/TL'de gerileme ve mevduat faizlerinde yükselişin yaşandığı Şubat 2021'de TL mevduatın payı yüzde 51,4 ile son dönemlerin en yüksek seviyesine çıkmıştı. Bu seviye dolar/TL’deki hareketlilik sonrasında mayıs ve haziranda yüzde 50 seviyesine gerilemişti.
En yüksek hacim 3 ay vadeli mevduatta
Merkez Bankası verilerine göre bankacılık sektöründe toplam TL mevduatı Temmuz 2021 itibariyle 1.6 trilyon lira. Bunun 387.8 milyar lirası vadesiz, 1.2 milyar lirası ise vadeli mevduatta bulunuyor. Vadeli mevduatta en yüksek hacim ise 815.1 milyar lira ile 3 ay vadeli mevduatta.
Merkez Bankası verilerine göre 304.8 milyar lira da 1 ay vadeli mevduatta bulunuyor. 1 yıl ve uzun vadeli mevduatta 75.4 milyar lira, 6 ay vadeli mevduat da ise 62.5 milyar liralık tasarrufu var vatandaşların. Vadeli mevduatların büyüklüğündeki değişim ise stopaj desteğinin 6 ay ve 1 yıl vadeli mevduata ilgiyi artırdığını gösteriyor.
Merkez Bankası’nın verilerine göre bu yıl temmuzda geçen yıl temmuza göre 1 yıl vadeli TL mevduattaki artış yüzde 84,34 oldu. 6 ay vadeli mevduatta artış yüzde 21,88, 3 ay vadeli mevduatta ise yüzde 22,82 büyüme sağlandı. 1 ay vadeli mevduatta ise geçen yıl temmuz ayına göre yüzde 4,38'lik gerileme yaşandı.