İnsanlar sokağa çıkmaya korkunca AVM’lerin ziyaretçi sayıları yüzde 10 düştü. Eğlence yerlerinde ise kayıp yüzde 50’lere ulaştı.
Artan terör eylemleri nedeniyle yaşanan güvenlik endişesi, alışveriş merkezleri (AVM) restoranlar ve eğlence merkezlerini de tehdit eder hale geldi. Kalabalık ortamlarda bulunmamaya özen gösteren yurttaşlar başta AVM’ler olmak üzere eğlence mekânlarına güvenlik endişeleri nedeniyle gitmemeye başladı. AVM’ler ise güvenliği en üst düzeye çıkardı. Türkiye genelinde 270 bini aşan özel güvenlik elemanının önemli bir kısmı bu sektörde istihdam edilmeye başlandı.
Çoğu İstanbul’da bulunan ve Türkiye çapında sayısı 360’ı aşan AVM’lerde ziyaretçi oranları da kimi bölgelerde yüzde 10’a kadar düşüş yaşıyor. AVM’lerdeki ziyaretçi sayısındaki düşüş metrekare başına verimliliği de olumsuz etkiledi. Verimlilik bir önceki aya göre Ocak 2016’da Türkiye genelinde yüzde 9.7, İstanbul’da yüzde 9.3 ve Anadolu’da ise yüzde 10 düştü.
Durum restoranlarda daha da vahim. Zira geçen yılı 3.5-4 milyar TL ile kapatan yeme içme sektörü 2015’te büyümede yerinde saydı. Hatta enflasyon dikkate alındığında küçüldü. Restoran Yatırımcıları ve İşletmecileri Derneği (TURYİD) Başkanı Kaya Demirer, yaşanan terör olaylarıyla son haftalarda düşüşün daha da derinleştiğine dikkat çekerek, “Belirsizlik nedeni ile etkinlikler iptal oluyor. Eğlence mekânlarında işler daha da vahim durumda. Ancak terörün istediği de bu. Birlik ve huzurumuzu bozmadan günlük hayatımıza devam etmeliyiz” dedi.
Eski Beyoğlu Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı Yasin Gürpınar da ciro ve ziyaretçi sayısında düşüşün İstanbul’un kalbi olan Beyoğlu’nda yüzde 50’yi aştığını kaydetti.
Gelecek hafta toplantı
Yaşanan gelişmeleri değerlendirmek için AVM sektörü temsilcileri gelecek hafta toplanacak. Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği Başkanı Hulusi Belgü, “Güvenlik önlemleri kapsamınsa AVM’lere ziyaretçinin jest ve mimiklerinden hangi amaçla geldiğini analiz edebilen sistemler yerleştirildi” diyerek, kalifiye güvenlik elemanı sayısında da artışa gittiklerini söyledi.
Belgü, AVM’lerde güvenlik önlemlerinin hat safhada olduğuna işaret ederek, “Türkiye’nin de içinde bulunduğu coğrafyada ne yazık ki hep problemler çıkıyor. Buna hazırlıklı olmak durumundayız. Emniyet ile irtibat halindeyiz. Ancak son yaşanan olaylar nedeni ile ziyaretçilerde bir geri çekilme var. Güneydoğu’da memurlar dışarı çıkarken tedirgin. Bu da ziyaretçi sayılarına yansıyor” diye konuştu.
Yabancı ilgisi azalıyor
AVM sektöründe yatırımlarda yabancı oranı da önemli oranda azaldı. 52 milyar dolara çıkan AVM yatırımlarında yabancı oranı üçte bir civarında. AVM sektöründe önümüzdeki üç yılda 10 milyar dolar yeni yatırım beklenirken bunun sadece 1 milyar dolarının yabancı yatırımcılardan gelmesi bekleniyor.
Hulusi Belgü’nün verdiği bilgilere göre, yabancı yatırımcı oranı geçen yıllarda yüzde 30 iken gelecek dönemde yüzde 10 civarında gerçekleşecek. Belgü, 2016- 2017 arasında toplam yeni açılacak AVM sayısının 17’si İstanbul’da olmak üzere 44 olacağını öngördü. Belgü, 2016 sonu itibarıyla AVM’lere 2 milyar ziyaretçi beklediklerini sözlerine ekledi.
JLL’nin Türkiye başkanı Avi Alkaş ise gelecek dönem AVM sayısında düşüş olacağını ancak metrekaresinde artış yaşanacağını söyledi. Yabancıların beklegör dönemine girdiğini belirten Alkaş, önümüzdeki dönemde yeniden artış yaşanacağını öngördü.