T24 Dış Haberler
ABD'de yasama organı Kongre'nin alt kanadı Temsilciler Meclisi'ndeki Demokratlar, Kapitol Binası'na destekçileri tarafından yapılan saldırıyla bağlantılı olarak Başkan Donald Trump'ı "halkı kalkışmaya tahrik etmek" ile suçlayarak ikinci kez azil süreci başlattı.
Temsilciler Meclisi Çoğunluk Lideri Steny Hoyer, meclisteki diğer Demokratlara Başkan Yardımcısı Mike Pence'in 25. Madde'yi tetiklememesi durumunda çarşamba günü azil sürecinde bir sonraki adımı atacaklarını söyledi.
Çarşamba günü bu oylama yapılırsa ve beklendiği gibi süreç ilerletilirse; Donald Trump, ABD'de Temsilciler Meclisi'nin iki defa hakkında azledilmesi yönünde oy verdiği ilk başkan olacak.
Temsilciler Meclisi'nin Trump'ın azledilmesi yönünde oy kullanması Senato'da duruşmalar gerçekleştirilmesine yol açacak. Süreç sonunda Senato, Trump'ın "halkı kalkışmaya tahrik etmek"ten suçlu olup olmadığına ve görevden alınıp alınmamasına karar verecek.
Trump'ın Senato tarafından suçlu bulunması, bir daha kamuda görev yapmasını engelleyebilir.
Kongre'nin iki kanadında da az sayıda Cumhuriyetçi, Trump'ı görevden alma girişimlerinde Demokratlara destek verme kararı aldı.
Pelosi azil süreciyle ilgili mektubunda, "Anayasa ve demokrasimizi korumak için hızlı hareket edeceğiz, çünkü bu Başkan ikisine de mevcut olarak tehdit oluşturuyor" diye konuşmuştu. Temsilciler Meclisi Başkanı, "Gün geçtikçe bu Başkan'ın demokrasimize saldırıları yoğunlaşıyor, o yüzden hemen harekete geçmeliyiz" demişti. Demokratlar, hafta başında Pence'e 25. Madde'yi yürürlüğe sokması yoksa azil süresini başlatacağı yönünde tehditte bulunmuştu.
Geçen hafta Trump yanlısı binlerce protestocu, Biden'ın seçim zaferini resmileştirecek oturum gerçekleştirilirken Kongre binasının çevresini kuşatmıştı. Bir grup protestocu Kongre'ye ev sahipliği yapan Kapitol Binası'nın içine girdi. Olaylarda 4 kişi hayatını kaybetti. Kapitol'de güvenlik sağlandıktan sonra oturum devam etti ve Biden'ın zaferini resmileştiren Seçmenler Kurulu oyları sayıldı.
25. Madde nedir?
John F. Kennedy'nin öldürülmesinden sonra oluşturulan 25. Madde, mevcut başkanın görevini yapamayacak hale gelmesi durumunda görev değişikliği yapılabilmesini hedefliyor.
Maddenin 4.bölümü, başkanın görevi yürütemeyecek hale gelse bile görevi bırakmayı kabul etmemesi durumunda yapılabileceklerden söz ediyor.
Bazı uzmanlara göre 25. Madde yazılırken Kongre üyeleri fiziksel ve ruhsal problemlerden söz ediyordu.Bazı akademisyenler ise maddenin görevdeki başkan "ülkeye tehlike oluşturmaya başladığı zaman" kullanılabileceğini savunuyor.
25. Madde'nin tetiklenmesi için Pence'in ve kabinesinin çoğunun Trump'ın görevi devam ettirmeye uygun olmadığını iddia etmesi gerekiyor.
Trump bu durumda başkanlık yapabilecek durumda olduğu itirazında bulunabilir. Yine Pence ve kabinenin çoğu bu iddiaya karşı çıkmazsa Trump iktidarda kalır. Pence ve kabine Trump'ın itirazına rağmen şikayetlerini sürdürürlerse son kararı Kongre veriyor. Kongre'nin iki kanadının üçte ikisi de Trump'a karşı oy kullanırsa Başkan, 25. Madde ile görevden alınır.
Trump azledilip görevden alınabilir mi?
Azledilmek başkanın görevden alınması anlamına gelmiyor. Azil süreci, Temsilciler Meclisi'nin Trump'a suçlama yöneltip bu suçlamaları Senato'ya göndermesinden ibaret.
Eğer Temsilciler Meclisi'nin 435 üyesi başkana suçlamaların yöneltilmesini kabul ederse dosya Senato'da görülüyor. Senato daha sonra başkanın suçlu olup olmadığını belirlemek için duruşmalar gerçekleştiriyor. Anayasa'ya göre bir başkanın suçlu bulunup görevden alınması için Kongre'nin üçte ikisinin oyu gerekiyor.
"Üst düzey suç ve kötü davranış"
Başkanların azledilmesi için "üst düzey suç ve kötü davranış" işlemiş olması gerekiyor. The Guardian'a konuşan ABD Anayasa profesörü Frank Bowman, Trump'ın halkı isyana teşvik etmekle veya ABD hükûmetini devirmeye çalışmakla suçlanabileceğini ifade etti. Bowman, Trump'a "Anayasa'ya sağdık kalmamak" gibi daha genel bir suçlama da yöneltilebileceğini ifade etti.