Vatan Partisi Genel Başkan Yardımcısı avukat Mehmet Cengiz, 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile 'Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan' tutuklu ve hükümlülere getirilen tek tip uygulamasıyla ilgili yaptığı değerlendirmede, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) 'sanığın duruşmaya cezaevi giysisi ile çıkmaya zorunlu tutulması masumiyet karinesine aykırıdır' kararını hatırlattı.
Cengiz, bu kararın Türkiye dahil Avrupa Konseyi üyesi devletlerini bağladığına dikkat çekeren Cengiz, "AİHM’e gidilmesi, Türkiye aleyhine hem itibar kaybına hem de hükmedilecek tazminatlar açısından maddi kayıplara neden olacaktır" dedi.
Vatan Partisi Genel Başkan Yardımcısı avukat Mehmet Cengiz, T24’ün 696 sayılı KHK’da yer alan 'tek tip kıyafet' düzenlemesine ilişkin sorularını yanıtladı.
“AİHM’in daha önce verilmiş tek tip kararları var”
"Tek tip konusunda önce verilmiş AİHM kararları mevcuttur. Bu karar, Türkiye dahil Avrupa Konseyi üyesi devletlerini bağlamaktadır" diyen Cengiz, "Bu uygulama üzerine AİHM’e başvurular halinde aykırılığın tespiti, ile tazminata hükmedilmesi ağır basan bir olasılıktır. Ancak, AİHM’e başvurulabilmesi için iç hukuk yollarının öncelikle tüketilmiş oylamış gerekir. Bu uygulama karşı önce mahkeme yargı mercileri nezdinde itiraz da bulunulması, reddi halinde konunun Anayasa Mahkemesine götürülmesi ve bu iç hukuk yollarını tüketilmiş olması aranacaktır. Bu aşamalardan geçildikten sonra AİHM’e gidilmesi halinde Türkiye aleyhine hem itibar kaybına hem de hükmedilecek tazminatlar açısından maddi kayıplara neden olacaktır" dedi.
"FETÖ ve diğer terör örgütlerini mağdur duruma düşürecek hatalı bir siyaset olacak"
"Tek tip kıyafet düzenlemesinin kaldırılması gerektiğini" belirten Cengiz, "Bu düzenleme ve uygulama FETÖ ve diğer terör örgütü üyelerini mağdur duruma düşürecek hatalı bir siyaset olacaktır. İvedilikle, değiştirilmesi gerekir. Bu düzenlemenin değiştirilmesi gerekir. KHK’ların Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) denetine girmediği hususu mahkemenin yerleşik içtihatlarıyla çelişmektedir. Daha önce AYM, KHK’larla yasa değişikliği yapılamayacağını, KHK’ların olağanüstü hal ilanının gerekçelerine uygun olması gerektiğini, OHAL’in kalkması halinde yürürlükten kalkması gerektiğine işaret etmişti. Bu açılardan KHK’ların AYM’nin incelemesini tabii olduğunu karara bağlamıştı. Şimdi bunun tersine karar verdi, bu görüşünü de değiştirmesi mümkün. Özetle, bu KHK uygulamalarıyla TBMM Danışma Meclisine dönüştürülmüştür" dedi.
Romanya kararı
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 16.03.2010 tarihli Jiga v. Romanya kararında “sanığın duruşmaya cezaevi giysisi ile çıkmaya zorunlu tutulması masumiyet karinesine aykırıdır” şeklinde hüküm vermişti.
696 sayılı KHK'ya göre, 5275 sayılı "Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun"a eklenen maddeyle, Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar nedeniyle tutuklu veya hükümlü bulunanlara, duruşmaya sevk nedeniyle ceza infaz kurumu dışına çıkarılmaları durumunda, ceza infaz kurumu idaresince verilen giysileri giyme zorunluluğu getirildi.
Bu kapsamda, Türk Ceza Kanununun "Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar" başlıklı beşinci bölümünde yer alan suçlardan hükümlü ve tutuklu bulunanlar için bu madde hükmü uygulanacak.
Badem kurusu- gri renkli tulum
696 sayılı KHK ile getirilen uygulamaya göre, "Cebir ve şiddet kullanarak, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemeye teşebbüs" ile "Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevlerini yapmasını kısmen veya tamamen engellemeye teşebbüs" suçunu işleyenler badem kurusu renginde tulum giyecek.
"Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya Türkiye Büyük Millet Meclisinin görevlerini kısmen veya tamamen yapmasını engellemeye teşebbüs", "Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine karşı silahlı isyan", "Cumhurbaşkanına suikast ve fiili saldırı" suçlarını işleyenlerle, "Devletin güvenliğine karşı suçlar" ile "Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar" nedeniyle örgüt kuran tutuklu ve hükümlüler ise duruşmalara gri renkli tulum giyerek katılacak. Kadınlar için ayrı bir düzenleme bekleniyor.