T24 - Hükümet demokratik açılım paketinde ilk yasal düzenlemeyi ‘Torba kanun’ olarak adlandırılan yöntemle Meclis’e sundu. Tasarı, TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmeden saatler önce Meclis’e geldi. Terörle Mücadele Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Tasarısı adıyla hazırlanan 11 maddelik düzenleme, 4 kanun hükmünü de yürürlükten kaldırıyor.
Cezaevi yerine kütüphaneye
Doğu ve Güneydoğu’daki gösterilerde polise taş attıkları için 30 yıla kadar hapis istemiyle yargılanan 115 çocuk ile daha sonra bu duruma düşüceklere cezaevi yerine rehabilitasyon kapısı açılıyor. Terör suçlarında cezaları artıran hükümler, 18 yaşın altındaki çocuklara uygulanmayacak. Yargılanan çocuklar için istenen cezalar yarı oranında düşecek. Çocuk Koruma Kanunu’ndaki koruyucu hükümler, terör davalarında da uygulanacak. Tüm çocuklar, özel yetkili ağır ceza mahkemelerinde değil çocuk ağır ceza mahkemelerinde yargılanacaklar.
Çocuklar gözaltına alınırken yanlarında sosyal görevli bulunacak. Emniyetteki ifadeleri terörle mücadelede değil, çocuk şubesinde alınacak. Sorgulamalarını çocuk savcıları yapacak ve duruşmada sosyal görevli uzmanı bulunacak. Mahkeme sosyal inceleme raporu isteyecek. Bu çocuklar da ‘hükmün geriye bırakılması, verilen hapis cezasının seçenek yaptırımlara dönüştürülmesi’ haklarından yararlanacaklar. Hakim, suçu sabit olsa da çocuğu cezaevine göndermeyip, okulda, kütüphanede veya sosyal hizmet birimlerinde çalışarak cezasını çekmesini isteyebilecek.
208 dosya açılıyor
Terör örgütü elebaşı Abdullah Öcalan’ın yeniden yargılanmasını engellemek amacıyla getirilen ve sonra başka dosyaları da etkileyen hüküm kaldırılıyor. Böylece Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin yeniden yargılama kararı verdiği 208 dosya mahkemelerde görülecek. Yasaya, Öcalan’ın bunun dışında tutulması için ayrı bir hüküm ekleniyor. Yeniden yargılama talepleri ‘istemin esassız olması’ nedeniyle reddedilenlerin dosyaları açılmayacak. Öcalan’ın başvurusu bu gerekçeyle reddedilmişti.
Cezayı hâkim inceleyecek
Cezaevlerindeki disiplin cezalarına hâkim denetimi geliyor. Disiplin kurullarının verdiği görüş yasağı, mektup ve gazetelerin engellenmesi gibi kararlara karşı infaz hakimleri devreye girecek. İnfaz hâkimleri masa başında karar vermeyecek. Cezaevine giderek şikayetçi hükümlü veya tutukluyu dinleyecek ve delil toplayacak. Öcalan da disiplin cezalarını infaz hâkimine taşıyabilecek. Bu değişiklik AİHM’de görüşülen 200 dolayındaki dosyaya uygulanacak.
Yasadışı göçe yeni engel
Ülke içinde veya karasularında yakalanan göçmen kaçakçıları, ‘suçun teşebbüs halinde kaldığı’ gerekçesiyle tutuksuz yargılanıyor. Artık suç teşebbüs aşamasında kalmış olsa dahi tamamlanmış gibi ceza uygulanacak. İnsan kaçakçılığına teşebbüs edenler en az 3 yıl hapis cezası alacak. Kamyon kasasında veya teknelerde taşınmayla göçmenlerin hayatı tehlikeye atılırsa cezaları en az 4.5 yıl olacak. Mahkemeler, ‘kuvvetli şüphenin varlığı’ halinde bile tutuklama kararı verebilecek.