Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Soma’da 13 Mayıs’ta yaşanan faciada 301 madenci yaşamını yitirirken ortaya çıkan usulsüzlükleri TBMM gündemine taşıyan CHP İstanbul Milletvekili Umut Oran’a gönderdiği yanıtta madencilerin üzerinden çıkan paslı ve tahta burun tıkaçlarından oluşan ilkel gaz maskelerinde sorumluluğun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda olduğunu bildirdi.
CHP’li Umut Oran’ın önergesini yanıtlayan Enerji Bakanı Taner Yıldız, maden sahalarında Maden İşleri Genel Müdürlüğü (MİGEM) ve Çalışma Bakanlığı tarafından denetim yapıldığını anımsattı.
İş sağlığı ve güvenliği denetimlerinin Çalışma Bakanlığı, madenlerdeki proje uygunluğu denetiminin de MİGEM tarafından yapıldığına dikkat çeken Taner Yıldız, Çalışma Bakanlığı’nın yayınladığı Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’nin Ek 3 10.12 maddesine göre grizu ve yangına elverişli kömür damarlarının bulunduğu ocaklarda çalışanlarının tümünün karbonmonoksit maskesi veya oksijen kurtarıcısı taşıyıp kullanmak zorunda olduğunu bildirdi.
Maskelerin ithal ve denetimi Çalışma Bakanlığı’nın görevi
Yıldız, “Karbonmonoksit maskesi ve oksijen ferdi maskelerinin EN 13794 Avrupa Standartlarında ve TS EN 404 standartlarına sahip olması mevzuat gereği sorunludur. Maskelerin üretimi ve ithali ve ile ilgili denetim Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından ‘Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği’ çerçevesinde gerçekleştirilmektedir” dedi.
16 yıldır bekleyen ILO sözleşmesi, Soma'dan sonra hatırlandı
Soma maden faciası ile ilgili savcılığın oluşturduğu bilirkişilerin çalışmalarını sürdürdüğünü, iş kazasının meydana geliş sebebinin bu araştırmanın sonuçlanmasıyla kesinlik kazanacağını vurgulayan Taner Yıldız’ın Türkiye’nin 16 yıldır yürürlüğe koymadığı Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) sözleşmesinin onayı için Soma faciasından 10 gün sonra harekete geçildiğini de şu şekilde açıkladı:
“ILO tarafından 1995 yılında kabul edilen ve 5.6.1998 tarihinde yürürlüğe giren 176 sayılı Madenlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Sözleşmesini onaylanmak üzere, 23.5.2014 tarihinde ilgili kurum, kuruluş ve konfederasyonların görüşü alınmak üzere gerekli süreç Çalışma Bakanlığı tarafından başlatılmıştır.”
Soma Madencilik’e ton başına 50.92 TL ödeme yapılıyor
Bakan Yıldız, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu’nun sözleşme kapsamında 2.600 kcal/kg baz kalorideki kömür için Soma Madencilik firmasına ton başına 50.92 TL ödeme yaptığını da bildirdi.
Bakanın cevapsız bıraktığı sorular
Taner Yıldız’ın yanıtsız bıraktığı sorulardan bazıları şöyle:
“Soma faciası sırasında işçilerin kullanmış olduğu ve üzerinde 'AZL-60A' yazan maskelerin 1993 yılında üretildiği ve kullanım süresinin 1998’de bittiği bilgisi doğru mudur?
Tahta burun tıkacı olan ve üzeri paslı maskelerin işçilere dağıtılmış olması mevzuata uygun mudur?
Bunun sorumlusu kimdir? Madenlerde bu tür malzemeler hiçbir şekilde bakanlık birimlerinizce denetlenmiyor mu?
ABD’de olduğu şekilde maden ocaklarında, galerilere çok yakın noktalara kadar neden oksijen boruları çekilmemektedir? 100 milyon ton kömür çıkarma karşılığında Türkiye'de 802, Çin'de 150, ABD'de 4 madencinin yaşamını yitirmesinin gerekçesi nedir?
Türkiye’de bu alandaki ölümlerin yüksekliği Bakanlık görev ve sorumluluğunuzla ilişkisi nedir?”