Dijital çağ çocukların da alışkanlıklarını değiştiriyor. Biz zamanlar Legolarla oynayan okul öncesi çağdaki çocuklar artık iPad'lerle zaman geçiriyor.
Bu tür elektronik cihazlar meşgul ebeveynler için bir kolaylık ve çocuklar için de çekici bir duyusal uyarım anlamına gelse de çocukların okula başladığında kalem tutabilmek için ihtiyaç duyduğu el kaslarının güçlenmesinin önüne geçiyor mu?
İngiltere'de pediatrik terapist olarak çalışan Sally Payne, bu yönde kanıtlar gördüklerini söylüyor.
Guardian'a konuşan Payne, "Okula başlayan çocuklara kalem verildiğinde artan sıklıkta, çocukların yeterli kas hareketi yetisi olmadığı için kalemi tutamadıklarını görüyoruz" diyor:
"Kalemi tutabilmek ve hareket ettirebilmek için parmaklarınızdaki küçük kasları güçlü bir şekilde kontrol edebilmelisiniz.
"Çocuklar bu yeteneklerini geliştirmek için çok sayıda pratiğe ihtiyaç duyar."
Payne bu durumdan akıllı telefon ve tabletlerin çocukların hayatlarındaki yerinin artmasını sorumlu tutuyor:
"Bir çocuğa iPad vermek, Lego, kağıt-makas veya ip atlama gibi faaliyetlere göre daha kolay."
tablet ekranı gibi kaydırmaya çalıştığı videoİngiltere İletişim Denetleme Ofisi'ne (Ofcom) göre İngiltere'deki evlerin yarısından fazlasında tablet, yüzde 76'sında da akıllı telefon bulunuyor.
Kalemle yazmanın önemi üzerine kampanya yürüten Write Your Future'dan (Geleceğini Yaz) Dr. Jane Medwell, çocukların bir yandan evlerdeki elektronik aletler nedeniyle kalem kullanmadığını, diğer yandan da ailelerinden gördükleri alışkanlıkların da değiştiğini söylüyor:
"Eskiden çocuklar ailelerinin kağıda alışveriş listelerini kağıda yazdığını görürdü, bugün telefona not aldığını görüyor. Bu yüzden çocukların gördüğü örnekler de değişiyor."
Fakat Medwell'a göre tabletle daha fazla zaman geçirmenin ince motor becerilerini geliştirmeye engel olduğu henüz kanıtlanmış değil:
"Şu an tablet kullanan çocukların kalem tutamadığını gösteren bir araştırma yok. Hatta evlerde daha az kalem olduğundan bile emin değiliz."
Bunun için bir kanıt olmasa da el yazısının önemine yönelik kanıtlar bulunuyor.
2005 yılında Aix-Marseille Üniversitesi'nde 3-5 yaş arası 76 çocukla yapılan bir deney sonucunda harfleri elleriyle yazmayı öğrenenlerin klavyeyle yazmayı öğrenenlere kıyasla harfleri daha iyi hatırladığını ortaya koydu.
2016'da Psychological Science dergisinde yayınlanan bir araştırma da TED konuşmalarından elle not alan öğrencilerin daha seçici olduğunu, klavyeyle not alanların ise duyduğu çoğu şeyi yazdığını bulmuştu. Araştırmaya göre kalemle not tutanlar, konuşmadaki kavramlarla ilgili sorulan sorulara daha iyi yanıtlar vermişti.
Küçük çocuklar için de elle yazmanın faydaları olabilir.
Dr. Medwell "Tabletlerde çok güzel şeyler olsa da çocukların sıradan okuma yazmayı da öğrenmesi gerekiyor" diyor ve ekliyor:
"Bir harfi yazmak, karmaşık hareketler yapmak çocuğa okur yazarlığı öğreten pratiklerdir."
İngiltere'deki Ulusal El Yazısı Birliği Başkan Yardımcısı Melissa Prunty de tabletlerle el yazısı arasında bir bağlantı kurma konusuna ihtiyatla yaklaşıyor.
2015'te Finlandiya el yazısını zorunlu ders olmaktan çıkaran ilk ülke oldu.
Bu hamle, yeni nesil için klavyedeki yeteneklerin el yazısından çok daha önemli olduğunun anlaşılması sonrasında atıldı.
Öte yandan ABD'nin Illinois eyaleti de 2017'de çıkardığı bir yasayla el yazısı öğretmeyi zorunlu hale getirdi.
Eskisine kıyasla daha az yazıyoruz.
2014'te yapılan bir araştırmaya göre yetişkinlerin üçte biri el yazısı yazmadan 6 ay geçiriyor. Fakat eğitim sürecinde el yazısı hâlâ büyük öneme sahip.
Dr. Prunty "Şu anda el yazısı ilkokuldan üniversiteye kadar ana yazım ortamı" diyor ve ekliyor:
"El yazısının hecelemeden noktalamaya veya fikir üretimine kadar yazının her alanında zincirleme etkisi var."