Suriye ordusunun düzenlediği iddia edilen kimyasal saldırının ardından ABD Başkanı Donald Trump, Suriye'deki kimyasal silah tesislerinin vurulması emri verdiğini açıkladı. Operasyona İngiltere ve Fransa da destek veriyor. Rusya ise Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın en büyük müttefiki.
Saldırı öncesi işaretler, Washington'da planlanan muhtemel saldırı türünün, müttefikleri İngiltere ve Fransa'nın olası desteğiyle, uzun mesafeden savaş gemileri veya denizaltılardan füzelerin atılması olduğunu gösteriyordu.
Saldırıda kullanılacak herhangi bir uçağın da, Suriye'nin karadan havaya savunma sisteminin menzili dışında kalması ya da uzaktan kumandalı bir insansız hava aracı olması gerekiyor.
Rus yetkililer, füzelerin vurulacağı ve fırlatıldığı yerlerin hedef alınacağı uyarısında bulunmuştu.
Peki, başlıca oyuncuların elinde bilinen hangi silahlar var? Ve Rusya ile Suriye nasıl karşılık verebilir?
Güdümlü füze destroyeri USS Donald Cook'u Akdeniz'de bulunduran ABD, büyük olasılıkla Suriye'deki kimyasal silah üretildiği ya da bulundurulduğu iddia edilen tesisleri hedef alacak.
Böyle bir hamle, savaş uçaklarının düşürülmesi riskini ortadan kaldırıyor.
Bir yıl önce, ABD donanmasına ait iki destroyer, Akdeniz'den Suriye'nin Humus bölgesindeki Şayrat Hava Üssü'ne toplam 59 Tomahawk füzesi atmıştı.
Washington, üste füzelerin atılmasından 72 saat önce düzenlendiği belirtilen bir kimyasal saldırıda kullanılan kimyasal silahların depolandığını savunmuştu.
Tomahawk'ın enine kesiti küçük, alçak irtifada uçuyor ve tespit edilmesi zor. Çok az ısı yayıyorlar ve kızılötesi sistemlerle fark edilemiyorlar.
Amerikan donanması aynı zamanda Körfez Bölgesi'nde önemli bir savaş uçağı filosu taşıyor, ancak hemen Suriye hava sahasına girme riskini alma ihtimalleri düşük.
ABD'nin Ortadoğu'daki en büyük askeri üssü Katar'da ve burada F-16'lar ve A-10 uçakları bulunuyor. Bu uçaklar görece kısa sürede bölgeye yollanabilir.
F-16'lar dünyanın en güvenilir, en yüksek manevra kabiliyetli ve etkili savaş uçaklarından biri olarak biliniyor. 3220 kilometrelik menzile sahip ve bu sayede çatışma bölgelerinde diğer uçaklara kıyasla daha uzun süre kalabiliyorlar.
Amerikalılar aynı zamanda, daha önce de bölgede kullandıkları ses hızının altında uçan, uzun menzilli B-52 bombardıman uçaklarına sahipler.
Daha önce bölgede C130 ve C17 askeri nakliye uçakları da kullanılmıştı.
Bu nakliye uçakları, helikopter taşıyabilecek kadar büyükler ve tanker uçak olarak da kullanılabiliyorlar.
Rusya'nın herhangi bir ABD saldırısında füzeleri düşürme tehdidi, gelişmiş ancak henüz sınanmamış S-400 hava savunma sistemlerinin devreye sokulup sokulmayacağı sorusunu gündeme getirdi.
Çok katmanlı uçaksavar sistemi, bir Rus jetinin düşürülmesinin ardından Suriye'ye konuşlandırılmıştı ve şu ana dek sadece bir caydırıcı olarak hizmet verdi.
S-400'ler üç tip füze atabiliyor ve 400 kilometrelik menzilde, aralarında uçak ve füzelerin de bulunduğu tüm hava hedeflerine karşı, büyük bir hız ve etkinlikle kullanılabileceği söyleniyor. Pratikte, Suriye'nin büyük bölümünün havadan savunulmasını sağlıyor.
Rusya, S-400'lerin hayalet uçaklara karşı kayda değer bir kabiliyeti olduğunu söylüyor. İki yıl önce yapılan açıklamada "görünmez jetlerle ilgili tüm rüyaların, hayalkırıcı bir gerçeklikle yok edileceği" uyarısında bulunulmuştu.
1'den 4'e kadar, S-400'ün radarlarının objeleri takibi, potansiyel tehditleri değerlendirmesi ve hedefleri yok etmek için füzeleri fırlatmasını gösteriyor. Aynı anda 12 güdümlü füze atabiliyor ve altı hedefe angaje olabiliyor.
Londra'daki King's College'ta bulunan Savaş Çalışmaları Entitüsü'nden Dr. Martin S. Navias S-400'ün kabiliyetlerinin, geleneksel hedefleme taktiklerini karmaşıklaştırdığını söylüyor.
Genelde hava saldırıları bir ülkenin karadan havaya savunma kabiliyetini yok etmek için düzenleniyor, ancak Rusya'nın Suriye'deki hava savunma sistemi buna engel olabilir.
Hava savunma sisteminin menzili Suriye hava sahasının çok dışına uzanıyor, bu da hedeflerin Suriye hava sahasına ulaşmalarından bile önce vurulabilmesi anlamına geliyor. Bazı uzmanlarsa S-400'ün kabiliyetleri konusundaki Rus iddialarına şüpheyle yaklaşıyor.
Rusya'nın aynı zamanda Suriye'de, Sukhoi-24 bombardıman uçakları, Sukhoi-25 savaş uçakları, çok amaçlı avcı uçakları, nakliye uçakları, casus uçakları ve saldırı helikopterleri bulunduğu belirtiliyor.
Birçoğu, Rusya'nın muhalifleri vurmak için kullandığı Hmeymim Hava Üssü'nde bulunduğu sanılıyor.
Rus ordusunun aynı zamanda Şayrat Hava Üssü'nü de Mi-24 ve Mi-35 taaruz helikopterleri için bir ileri üs olarak kullandığı belirtiliyor.
Kremlin, Akdeniz'den de daha önce Rostov-on-Don denizaltısından Kalibr güdümlü füzeleriyle Suriye'deki hedefleri vurduğunu söylemişti.
Rusya Hazar Gölü'ndeki gemilerinden de ülkedki IŞİD hedeflerine roketler atmıştı.
Bu arada, geçtiğimiz günlerdeki haberlere göre Rusya Tartus'taki deniz üssünden savaş gemilerini geri çekti.
BBC muhabiri James Lansdale, İngiltere Savunma Bakanlığı'nın Suriye'ye askeri donanım aktarmaya hazır olduğunu söylüyor.
Bu donanımlar arasında, İngiliz Hava Kuvvetleri'nın Kıbrıs'taki Akrotiri Hava Üssü'nde bulunan savaş uçakları da var.
Üste konuşlu sekiz Tornado jeti bulunuyor.
İngiltere'nin Ortadoğu'da bir insansız hava aracı filosu da var. Bunlar arasında daha önce Irak ve Suriye'de kullanılan 10 Reaper insansız hava aracı da var.
MQ-9 Reaper insansız hava aracı 15,420 metre irtifaya çıkabiliyor. 1,850 kilometrelik menzile sahip ve İngiliz Donanması'na göre anti-tank Hellfire füzeleri taşıyabiliyor.
Her türlü hava koşulunda faaliyet gösterebilen Rivet gözlem uçağı da bölgede ve daha önce ABD'nin liderliğinde Irak'ta yapılan operasyonlarda kullanıldı.
Fransız donanmasının nükleer güçle çalışan Charles de Gauelle uçak gemisi daha önce bölgede IŞİD'e karşı yürütülen operasyonlarda yer almıştı. Ancak şu anda kapsamlı bir yenilenme programından geçiriliyor.
38 bin ton ağırlığındaki, Fransa'nın tek nükleer uçak gemisi, savaş uçakları, çeşitli füzeler ve bombalar ve 1900'den fazla personel taşıyor.
Fransa şimdilik, denizci ve havacı personelini hem eğitim hem de ortak operasyonlar için USS George H.W. Bush uçak gemisine konuşlandırdı.
Fransa'nın aynı zamanda IŞİD hedeflerine karşı kullanmak için Ürdün ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde konuşlandırdığı Mirage ve Rafale savaş uçakları var. Bu jetlerin her biri 250 kiloluk dört lazer güdümlü bomba taşıyabiliyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Suriye'ye yönelik herhangi bir olası saldırının "Suriye rejiminin müttefiklerini değil, rejimin kimyasal silahlarını hedef alacağını" söylemişti. Ancak sbunun için ne tür önlemlerin alınacağı konusunda ayrıntı vermedi.
Suriye'nin hava savunma sistemleri, son dönemdeki İsrail saldırılarından büyük zarar gördü ancak yine de füzeleri hala herhangi bir uçağı vurabilecek kadar hızlı.
Şubat'ta bir İsrail F-16'sını hedef alan uçaksavar füzesi, uçağın İsrail'in kuzeyinde düşmesine neden olmuştu.
Sistem, NATO'nun SA-5 "Gammon" kod adını verdiği S-200'ler gibi füzelerden oluşuyor. Son dönemde daha gelişmiş Rus silahları SA-22 ve SA-17'ler ile güncellendi.
S-200 füzeleri sıvı yakıtla çalışıyor ve ses hızının 8 katı üzerindeki bir süratle uçabiliyor. Radarla hedefe kilitleniyor ve 217 kiloluk bir savaş başlığına sahip.
Suriye'nin ayrıca ileri Çin radar sistemleri de bulunuyor.
Bu arada, daha önce ABD'nin hedef aldığı Şayrat Hava Üssü, ülkedeki savaşın başlangıcından bu yana Suriye Ordusu tarafından kullanılıyor.
Üste 3 kilometre uzunluğunda iki pist, onlarca hangar, bina ve depolar var. Suriye Hava Kuvvetleri'nin Su-22 ve MiG-23 savaş uçakları buradan kalkıyor.
Ancak, uçak filosunun büyük kısmı eski ya da kullanılamaz durumda ve görevde kalabilmeleri için önemli ölçüde bakım yapılması gerekiyor.